Έλεγχος μυοσκελετικής ανάπτυξης και ορθοσωμίας & γιατί είναι σημαντικός για ένα παιδί

Τα σχολικά χρόνια της ζωής ενός παιδιού παίζουν σημαντικό ρόλο στη σωματική του ανάπτυξη και υγεία. Στα παιδιά της σχολικής ηλικίας συμβαίνουν αρκετές σωματικές αλλαγές, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε μυοσκελετικές παθήσεις ή να επηρεάσουν αρνητικά τις κινητικές τους δεξιότητες. Αυτό συμβαίνει, διότι σε αυτή την ηλικία πραγματοποιούνται μεγάλες αλλαγές στο ύψος, το βάρος και στο σωματότυπο ενός παιδιού. Η αίσθηση της κίνησης και της εικόνας του σώματος ενός παιδιού, αρχίζει να αναπτύσσεται γύρω στην ηλικία των 6 ετών. Οι καθιστικές όμως συνήθειες και η έλλειψη σωματικής άσκησης, αυξάνουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας, και διάφορων μυοσκελετικών διαταραχών και ανισορροπιών.

Πως μπορούμε να προλάβουμε την εμφάνιση μυοσκελετικών διαταραχών και ανισορροπιών ;

Η προαγωγή μιας καλής μυοσκελετικής υγείας και η πρόληψη των μυοσκελετικών διαταραχών (MSD) στο σώμα ενός παιδιού, είναι καλό να ξεκινήσει από τι σχολική ηλικία. Τα παιδιά αυτής της ηλικιακής ομάδας πρέπει να αφιερώνουν τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα για να ασκηθούν, ενώ επίσης είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει ένας προληπτικός έλεγχος της παιδικής μυοσκελετικής ανάπτυξης και ορθοσωμίας. Ο προληπτικός αυτός έλεγχος είναι μία απλή διαγνωστική διαδικασία, που γίνεται με την εκτέλεση διάφορων κινητικών δεξιοτήτων και κινήσεων, έχοντας ως σκοπό την πρόληψη ή τον εντοπισμό μυοσκελετικών ανισορροπιών στο σώμα του παιδιού. Μέσω εξειδικευμένων πρότυπων κινητικών δοκιμών, μπορούμε να ελέγξουμε τη μυοσκελετική κατάσταση του παιδιού και να παρέμβουμε το συντομότερο δυνατό. Τα διάφορα κληρονομήσιμα ανατομικά χαρακτηριστικά όπως π.χ. σκολίωση, κύφωση κ.α, καθώς και διάφορες εμβιομηχανικές αποκλίσεις στο σώμα ενός παιδιού, είναι οι βασικοί λόγοι που αναδεικνύουν αυτό το προληπτικό έλεγχο σε ορόσημο για την ιδανική μυοσκελετική ωρίμανση του.

Πως γίνεται ο έλεγχος μυοσκελετικής ανάπτυξης και ορθοσωμίας

Κατά τον έλεγχο της μυοσκελετικής ανάπτυξης και ορθοσωμίας ενός παιδιού, ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας, μπορεί:

1. Να αξιολογήσει την ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης Σ.Σ κατά την εκτέλεση διάφορων κινητικών μοτίβων, σε συνδυασμό με τον έλεγχο φόρτισης των κάτω άκρων. Αυτό μας βοηθάει στο να συμπεράνουμε αν υπάρχει κάποια παραμόρφωση στη Σ.Σ, και αν αυτή προέρχεται από τη σπονδυλική στήλη (ιδιοπαθής) ή από τα πόδια ως αντισταθμιστική κίνηση (λειτουργική).
2. Να αξιολογήσει το μοτίβο βάδισης ή τρεξίματος ενός παιδιού, διότι μπορεί να κρύβει κάποια σκελετική/ανατομική ιδιομορφία. Φυσικά η παρατήρηση της βάδισης ή τρεξίματος, συμπληρώνεται και από άλλες στατικές ή δυναμικές εξετάσεις (π.χ. δισδιάστατη ανάλυση βάδισης – 2D Kinematic Analysis).
3. Να αξιολογήσει τη γωνία (Q) των μηριαίων οστών (ισχίων), η οποία είναι καθοριστική για τη κινητική συμπεριφορά του παιδιού και όχι μόνο κατά τη βάδιση, αλλά και κατά τις αθλητικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχει. Η βάδιση με τα πόδια προς τα μέσα και τα γόνατα να ενώνονται (βάδιση τύπου πιγκουίνου) ή βάδιση με τα πόδια προς τα έξω (βάδιση τύπου πάπιας), είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα βάδισης που οφείλονται στη μη φυσιολογική γωνία των μηριαίων οστών.
4. Επίσης να αξιολογήσει τη γωνίας συστροφής των οστών της κνήμης, η οποία είναι το ίδιο καθοριστική με τη γωνία συστροφής του μηρού για τη κινητική συμπεριφορά του παιδιού κατά τη βάδιση και τη συμμετοχή του σε αθλητικές δραστηριότητες.

Όλες οι παραπάνω δοκιμασίες σε συνδυασμό με τον έλεγχο της κινητικότητας και της κινητικής ωρίμανσης του παιδιού, ολοκληρώνουν τον έλεγχο της μυοσκελετικής ανάπτυξης & ορθοσωμίας. Μέσω του συγκεκριμένου ελέγχου, ο εξειδικευμένος επαγγελματίας μπορεί όχι μόνο να εντοπίσει διάφορες μυοσκελετικές διαταραχές & εμβιομηχασνικές αποκλίσεις στο σώμα ενός παιδιού, αλλά και να τις προλάβει πριν αυτές εγκατασταθούν και προκαλέσουν διάφορα μυοσκελετικά προβλήματα.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς

Αν αναλογιστούμε ότι οι μυοσκελετικοί πόνοι και διαταρραχές εμφανίζονται στο 62% των παιδιών της σχολικής ηλικίας, και ότι περίπου το 40% των παιδιών με μυοσκελετικούς πόνους, εξακολουθούν να έχουν πόνους και περιορισμούς στις καθημερινές & αθλητικές τους δραστηριότητες μέχρι και 4 χρόνια αργότερα, γίνεται αντιληπτό η αναγκαιότητα της προληπτικής αξιολόγησης της μυοσκελετικής ανάπτυξης και ορθοσωμίας ενός παιδιού.

Ο έλεγχος της παιδικής μυοσκελετικής ανάπτυξης και ορθοσωμίας, είναι καλό να γίνεται κοντά στην ηλικία των 7 ετών, διότι είναι η ηλικία κατά την οποία ένα παιδί ωριμάζει κινητικά. Στο Functional Movement, μέσω της Αναπτυξιακής Κινησιολογίας, αξιολογούμε την ποιότητα της κίνησης του παιδιού και τη μυοσκελετική του ανάπτυξη, τα οποία είναι γενετικά σχηματισμένα και ωριμάζουν με διαφορετικό τρόπο σε κάθε παιδί. Η αξιολόγηση των πρότυπων κινητικών μοτίβων, βοηθάει όχι μόνο στον έγκαιρο εντοπισμό των κινητικών δυσλειτουργιών, αλλά και στο να ακολουθήσουμε τη σωστή στρατηγική παρέμβαση όπου θα διορθώσει τους αδύναμους κρίκους στην κινητική αλυσίδα του σώματος του.

Αν οι γονείς παρατηρήσουν στο παιδί τους:

• Βάδισμα πιγκουίνου (πέλματα στραμμένα προς τα μέσα) – βάδισμα πάπιας κ.α
• Τα γόνατα να ενώνονται κατά το βάδισμα
• Αλλοπρόσαλλο βάδισμα – τρέξιμο
• Δυσκολία στον έλεγχο ή τον συντονισμό των κινήσεων του
• Δυσκολία στην εκμάθηση, νέων κινητικών μοτίβων ή δεξιοτήτων
• Πλατυποδία, βλαισοπλατυποδία, κοιλοποδία
• Δυσκολία σε λειτουργικές κινήσεις όπως π.χ. στο να τρέξει, να χοροπηδήσει κ.α
• Δυσκολία στον προσανατολισμό και τον συχγρονισμό των κινήσεων του

καλό είναι να απευθυνθούνε στο Functional Movement, ώστε να πραγματοποιήσουν έναν έλεγχο μυοσκελετικής ανάπτυξης και ορθοσωμίας, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο την ασφαλή μυοσκελετική ανάπτυξη & ορθοσωμία του παιδιούτους.

Παγούνης Νικόλαος

Κινησιολόγος & M.Sc Physical therapy

Certified Medical Exercise Specialist

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation