Τα παιδιά παίζουν όλο και λιγότερο
Μία συνήθεια όλων των παιδιών που μεγάλωσαν την προηγούμενη χιλιετία, ήταν το «αυθόρμητο παιχνίδι» ή αλλιώς το παιχνίδι στη γειτονιά. Αυθόρμητο παιχνίδι καλείται το παιχνίδι το οποίο ξεκινά αυθόρμητα από μία ομάδα παιδιών, χωρίς να έχουν την υποχρέωση και τη δέσμευση να παίξουν. Τα παιχνίδια αυτά συνήθως δεν διαθέτουν ούτε προπονητές, ούτε διαιτητές, ούτε στάνταρ αριθμό παικτών, και αυτό τα καθιστά πιο «αποδιοργανωμένα» και λιγότερο διαρθρωμένα από τα επίσημα παιχνίδια που γίνονται στον οργανωμένο αθλητισμό. Στο αυθόρμητο παιχνίδι δεν υπάρχουν τυπικοί κανόνες και κανονισμοί, όπως δεν υπάρχει η πίεση του αποτελέσματος και οι φωνές των προπονητών, γιατί το σύνολο των κανόνων είναι λιγότερο αυστηρό. Τις τελευταίες δεκαετίες η αθλητική κουλτούρα των παιδιών έχει αλλάξει δραματικά, και σπάνια βλέπουμε ομάδες παιδιών να συναντιούνται σε γειτονιές για να παίξουν μόνα τους. Μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2016 στο περιοδικό Pediatrics, αναφέρει ότι πλέον τα παιδιά, συμμετέχουν μόνο στον οργανωμένο αθλητισμό, ο οποίος καθοδηγείται από προπονητές και γονείς, και οι οποίοι έχουν διαφορετικούς στόχους & σκοπούς για το παιχνίδι, από αυτούς που έχουν τα παιδιά. Τα οφέλη του αυθόρμητου παιχνιδιού Τα οφέλη των παιδιών από το αυθόρμητο παιχνίδι είναι ανεκτίμητα, και η κατάργηση τους είναι πραγματικά ένα τεράστιο πρόβλημα για τη σύγχρονη κοινωνία. Δεν έχει σημασία το άθλημα και η φύση των παιχνιδιών, αρκεί τα παιδιά να συμμετέχουν σε τέτοιου είδους παιχνίδια, γιατί όλα αυτά τα παιχνίδια αναπτύσσουν: Η διασκέδαση θα πρέπει να είναι ο νούμερο ένας στόχος στην άθληση των παιδιών Το γεγονός ότι στα αυθόρμητα παιχνίδια, δεν υπάρχουν προπονητές, δεν υπάρχει η πρόσθετη πίεση της νίκης ή η πίεση των γονέων, όπως συμβαίνει στον οργανωμένο αθλητισμό, κάνει τα παιχνίδια αυτά πιο ελεύθερα και διασκεδαστικά για τα παιδιά. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η έλλειψη διασκέδασης είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στο σύγχρονο αθλητισμό των νέων. Μια δημοσκόπηση του “National Youth Sports Alliance” διαπίστωσε ότι το 70% των παιδιών, σταματούν να αθλούνται μέχρι την ηλικία των 13 ετών, γιατί όπως αναφέρουν τα ίδια δεν διασκεδάζουν πλέον συμμετέχοντας στον αθλητισμό. Μέσα όμως από τα αυθόρμητα παιχνίδια, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να παραμείνουν παιδιά, χωρίς να χρειάζεται να ανησυχούν για την αποτυχία ή για το αν θα απογοητεύσουν τους προπονητές και τους γονείς τους, κάτι το οποίο θα τους βοηθήσει να παραμείνουν ενεργοί και να μην σταματήσουν να παίζουν. Το γεγονός ότι τα αυθόρμητα παιχνίδια κρατούν τα παιδιά ενεργά, είναι επίσης ένα τεράστιο όφελος καθώς οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι 2 στα 5 παιδιά και νέοι είναι παχύσαρκοι. Το αυθόρμητο παιχνίδι γυμνάζει τα παιδιά περισσότερο Στα περισσότερα αυθόρμητα παιχνίδια δεν απαιτείται κάποιος ιδιαίτερος εξοπλισμός, εκτός από το ίδιο το παιχνίδι. Αυτό ακριβώς είναι και το είδος της δραστηριότητας που χρειάζονται οι νέοι μας, καθώς τα οργανωμένα αθλήματα προσφέρουν λιγότερη άσκηση από ό, τι θα περίμενε κανείς. Στην πραγματικότητα, μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Sports Sciences διαπίστωσε ότι τα παιδιά που συμμετέχουν σε οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες, γυμνάζονται μόνο στο 30% του συνολικού χρόνου προπόνησης. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν ένα παιδί έχει προπόνηση για μια ώρα, αθλείται μόνο 20 λεπτά, ενώ οι ειδικοί προτείνουν ότι θα πρέπει να αθλείται για 60 λεπτά σε καθημερινή βάση με μέτρια έως έντονη επιβάρυνση. Αυτό το κενό μπορούν να το καλύψουν τα αυθόρμητα παιχνίδια και το αδόμητο παιχνίδι. Το αυθόρμητο παιχνίδι βελτιώνει τις δεξιότητες των παιδιών Το αυθόρμητο παιχνίδι και η αυτοπρακτική, βοηθάει τα παιδιά να αναπτύξουν τις κινητικές του δεξιότητες και ταυτόχρονα να εξελιχθούν αθλητικά. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι μεγάλοι αθλητές, ανέφεραν ότι έζησαν μια παιδική ηλικία γεμάτη με αυθόρμητα & ανταγωνιστικά παιχνίδια. Τα παιχνίδια αυτά λόγω του ότι δεν εποπτεύονται από κάποιον προπονητή, ο κάθε συμμετέχων έχει πολύ πιο ελεύθερη έκφραση κίνησης και λιγότερο άγχος, γιατί δεν προσπαθεί να παίξει όπως του είπε ο προπονητής. Έχει την ευκαιρία να πειραματιστεί και να αναπτύξει το δικό του φυσικό στυλ χωρίς να φοβάται την παρατήρηση. Επίσης καθώς ασκείται και παίζει, το σώμα προσαρμόζεται, και λόγο του ότι ο συμμετέχων παίζει συνεχώς χωρίς να ξεκουραστεί, αυτό τον βοηθάει στο να βελτιώσει και την φυσική του κατάσταση. Το αυθόρμητο παιχνίδι αναπτύσσει την προσαρμοστικότητα Η ποικιλομορφία που παρουσιάζεται στα παιχνίδια αυτά, επιφέρει τα δικά της οφέλη. Τα παιδιά μαθαίνουν να παίζουν με και ενάντια σε αθλητές όλων των ηλικιών, μεγεθών και επιπέδου ικανοτήτων. Αυτό τους βοηθά να μάθουν να προσαρμόζουν δυναμικά το παιχνίδι και τη συμπεριφορά τους ώστε να ταιριάζουν καλύτερα στους συμπαίκτες τους και στον ανταγωνισμό τους, αναπτύσσουν δηλαδή μία δεξιότητα η οποία έχει όφελος όχι μόνο στη σφαίρα του αθλητισμού, αλλά και γενικότερα στη ζωή τους. Επίσης η ποικιλομορφία των παιχνιδιών αυτών, φέρνει τα παιδιά σε επαφή με διαφορετικά αθλήματα, με διαφορετικές μπάλες, σε διαφορετικές επιφάνειες παιχνιδιού, με διαφορετικά μεγέθη πεδίων και διαφορετικούς κανόνες, το οποίο συγκαταλέγεται και αυτό στα θετικά στοιχεία. Άρα όσο πιο ποικιλόμορφα παιχνίδια μπορούν να παίξουν τα παιδιά μας, τόσο πιο πολύ θα εξελιχθούν αθλητικά και τόσο πιο διασκεδαστικό θα είναι για αυτά. Αποφυγή μελλοντικών τραυματισμών Η στενή σχέση που υπάρχει μεταξύ της πρώιμης εξειδικευμένης αθλητικής εξάσκησης, όπως συμβαίνει στον οργανωμένο αθλητισμό, και των συχνών τραυματισμών, μπορεί να αλλάξει διότι η συμμετοχή των παιδιών σε αυθόρμητα παιχνίδια, έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει τα παιδιά να παραμείνουν υγιή και χωρίς τραυματισμούς. Το αυθόρμητο παιχνίδι αυξάνει την αυτοεκτίμηση & την αυτοπεποίθηση των παιδιών Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, διαπίστωσε ότι τα παιδιά που πέρασαν περισσότερο χρόνο σε λιγότερο διαρθρωμένες δραστηριότητες (όπως τα αυθόρμητα παιχνίδια), αναπτύσσουν καλύτερη “αυτόνομη εκτελεστική λειτουργία”. Αυτή η δεξιότητα σχετίζεται ως επί το πλείστον με τη δυνατότητα να μάθουν τα παιδιά να ορίζουν τους δικούς τους στόχους και να αναλάβουν δράση τα ίδια, ώστε να τους φέρουν εις πέρας. Ενώ μία άλλη μελέτη του Πανεπιστημίου του Τέξας το 2014, διαπίστωσε ότι οι φοιτητές που είχαν περάσει την παιδική τους ηλικία χωρίζοντας ίσα χρονικά διαστήματα μεταξύ των οργανωμένων και των αδόμητων αθλημάτων, ήταν πιο δημιουργικοί από τους συνομηλίκους τους, που αφιέρωναν την πλειοψηφία του χρόνου τους στον οργανωμένο αθλητισμό. Υπάρχει επίσης μια σειρά από έρευνες που δείχνουν ότι η αυξημένη ποσότητα άσκησης που προέρχεται από τη συμμετοχή σε τέτοιου είδους παιχνίδια, οδηγεί σε καλύτερη απόδοση μέσα στην τάξη. Τα παιδιά χρειάζονται ελεύθερο χρόνο Εάν ένα παιδί αποκομίζει όλα αυτά τα οφέλη από τη συμμετοχή σε αυθόρμητα παιχνίδια, δεν είναι αρκετό για να πειστεί ένας γονέας για τη σημασία τους; Σε αντίθεση με τα οργανωμένα αθλήματα τα οποία έχουν γίνει όλο και πιο επίπονα για όλους τους εμπλεκόμενους, και οι γονείς το έχουν αισθανθεί για τα καλά το γεγονός αυτό. Σύμφωνα με έρευνα του 2004, το 50% των γονέων που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι η συμμετοχή του παιδιού τους σε οργανωμένα αθλήματα πρόσθεσε περισσότερο άγχος στη ζωή του παιδιού τους, αλλά και στη ζωή των οικογενειών τους. Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα; Η ενθάρρυνση των παιδιών να παίζουν αυθόρμητα στη γειτονιά και να τους παράσχουμε το χρόνο και τη δυνατότητα για να το πράξουν, είναι μια εξαιρετική αρχή. Τα παιδιά χρειάζονται επίσης ελεύθερο χρόνο για να συμμετάσχουν σε τέτοιου είδους παιχνίδια, οπότε εάν το στείλουμε από τα 7 του χρόνια σε εξειδικευμένα μαθήματα ποδοσφαίρου, μπάσκετ ή σε οποιουδήποτε άλλο άθλημα τρεις φορές την εβδομάδα, ίσως θα πρέπει να επανεξετάσουμε τις προτεραιότητές μας. Επίσης οι προπονητές των μικρών ηλικιών μπορούν να ξεκινήσουν να αφιερώνουν χρόνο στις προπονήσεις τους για αυθόρμητο παιχνίδι ή να ενθαρρύνουν τους γονείς να αφήνουν τα παιδιά τους στις γειτονιές και στα πάρκα, ώστε τα παιδιά να έχουν επιπλέον χρόνο για να παίξουν. Το σημείο κλειδί αυτών των παιχνιδιών, είναι η μη συμμετοχή των προπονητών και των γονέων, έτσι ώστε τα παιδιά να παίζουν ελεύθερα. Το 2014 κυκλοφόρησε στις Η.Π.Α, από την Αμερικανική ομοσπονδία ποδοσφαίρου, ένα εγχειρίδιο το οποίο αναφερόταν στις βέλτιστες πρακτικές που πρέπει να ακολουθήσει ένας προπονητής για την προγύμναση των παιδιών. Το εγχειρίδιο αυτό, παρότρυνε τους προπονητές να οργανώνουν λιγότερο την προπόνηση των παιδιών, να μιλάνε λιγότερο κατά τη διάρκεια της προπόνησης και να επιτρέπουν στους παίκτες τους να παίζουν ελεύθερα. Τελειώνοντας θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν θα πρέπει να εμποδίσουμε τη συνολική σωματική και ψυχική ανάπτυξη των παιδιών μας θέτοντας μη ρεαλιστικές προσδοκίες από πολύ μικρή ηλικία, προσπαθώντας να ετοιμάσουμε το παιδί για το «επόμενο μεγάλο βήμα», προτού αυτό γίνει παιδί. Και να θυμόμαστε ότι τα αυθόρμητα παιχνίδια διδάσκουν δεξιότητες που θα μετατρέψουν τα παιδιά σε καλύτερους αθλητές, σε καλύτερους ανθρώπους υγιείς και χαρούμενους, ενώ ταυτόχρονα θα αποκτήσουν τις καλύτερες βάσεις, για μια πετυχημένη μελλοντική αθλητική σταδιοδρομία