Λειτουργική θεραπεία “Η καλύτερη θεραπεία για τον πόνο”

Σύμφωνα με τη σύγχρονη βιβλιογραφία η θεραπευτική άσκηση θεωρείται πλέον ο αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης του χρόνιου πόνου, και ταυτόχρονα ο μόνος τρόπος μέσω του οποίου ο ασκούμενος μπορεί να προφυλάξει το σώμα του από πιθανόν υποτροπές ή πιθανούς νέους μελλοντικούς μυοσκελετικούς πόνους.

Η θεραπεία του πόνου μέσω της άσκησης, δεν εστιάζει απλώς στην περιοχή του ανθρώπινου σώματος η οποία πονάει, αλλά σε αλλαγές τόσο στη στάση όσο και στην κινητική του συμπεριφορά. Μέσω αυτών των αλλαγών προσπαθούμε να οικοδομήσουμε νέα – σωστά κινητικά πρότυπα, τα οποία όχι μόνο δεν θα επιβαρύνουν μεμονωμένες περιοχές του ανθρώπινου σώματος, αλλά θα επιτρέπουν στο σώμα να λειτουργεί επιβαρύνοντας κάθε φορά εκείνες τις δομές που πρέπει, σύμφωνα με τη λειτουργία που επιτελεί η κάθε μία από αυτές και πάντα ανάλογα με την κίνηση που εκτελεί αυτό.

Κάνει όμως να ασκούμαστε όταν πονάμε;

Μία δυσκολία με την οποία πολύ συχνά βρίσκεται αντιμέτωπος ένας επαγγελματίας της άσκησης, είναι ο δισταγμός και ο φόβος των ατόμων που πονάνε στο αν πρέπει να ασκηθούν. Οι περισσότεροι μάλιστα φοβούνται ότι η άσκηση όχι μόνο δεν θα τους απαλλάξει από τον πόνο, αλλά πιστεύουν ότι θα χειροτερέψει την κατάστασή τους, βλέπετε μέχρι σήμερα έχουμε μάθει να καταπολεμάμε τον πόνο με τους συμβατικούς τρόπους θεραπείας, δηλαδή με την ακινησία και την φαρμακευτική αγωγή.

Για αυτό το λόγω ο επαγγελματίας της άσκησης, θα πρέπει να ενημερώνει τον κάθε ασκούμενο για το τι σημαίνει θεραπευτική άσκηση και να του εξηγεί το πώς και με ποιον τρόπο αυτή μπορεί να τον βοηθήσει ώστε να απαλλαγεί από τους πόνους. Αν αρχικά αυτός καταφέρει και πείσει τον ασκούμενο να ξεκινήσει να ασκείται, τότε έχει κάνει το σημαντικότερο βήμα, γιατί μετά είναι σίγουρο ότι και ο ίδιος ο ασκούμενος θα αισθανθεί από μόνος του το πόσο καλό κάνει στο πρόβλημά του η άσκηση.

Ότι προκαλεί πόνο δεν το εκτελούμε

Η φιλοσοφία της θεραπευτικής άσκησης στηρίζεται στο μότο “ότι προκαλεί πόνο δεν το εκτελούμε”.

Αυτό μπορεί να ακούγετε απλό, όμως δεν είναι καθόλου, και γιατί;

Γιατί για να πετύχουμε την άσκηση η οποία δεν προκαλεί πόνο, θα πρέπει ο επαγγελματίας της άσκησης να αξιολογήσει σωματικά και κινητικά τον κάθε ασκούμενο, ώστε να επιλέξει το κατάλληλο είδος άσκησης, αλλά και εκείνες τις εξειδικευμένες ασκήσεις οι οποίες αρχικά θα απαλλάξουν τον ασκούμενο από τους πόνους, και στη συνέχεια θα διορθώσουν τις δυσλειτουργίες οι οποίες τον προκαλούν.

Όλη αυτή η διαδικασία όμως είναι αρκετά περίπλοκη, όχι μόνο γιατί ο επαγγελματίας της άσκησης θα πρέπει να λύσει σωστά το γρίφο του πόνου και να επιλέξει το κατάλληλο ασκησιολόγιο, αλλά κυρίως, και αυτό είναι το πιο σημαντικό και αυτό που ξεχωρίζει έναν καλό θεραπευτή από έναν όχι τόσο καλό, για τον τρόπο με τον οποίο θα εκτελέσει τις διορθωτικές αυτές ασκήσεις. Η δυσκολία στην εκτέλεση ενός διορθωτικού – θεραπευτικού προγράμματος, έγκειται στο γεγονός ότι οι ασκήσεις αυτές χρειάζεται συνήθως να τροποποιηθούν και να προσαρμοστούν διαφορετικά σε κάθε ασκούμενο. Αυτό συμβαίνει διότι η επιστήμη του πόνου, συνιστά τη σταδιακή και ελεγχόμενη προσαρμογή στη σωματική άσκηση, και αυτό γιατί ο λόγος για τον οποίο πονάει κάποιος είναι διαφορετικός.

• Άλλος μπορεί να πονάει γιατί είναι αδύναμος,
• άλλος γιατί έχει σφιχτούς μύες,
• άλλος γιατί έχει αλλοιώσει τα κινητικά του πρότυπα,
• άλλος λόγω κακής γνωστικής αντίληψης, η οποία προκαλεί την αποφυγή ορισμένων κινήσεων και δραστηριοτήτων λόγω του ότι αυτές (οι κινήσεις και οι δραστηριότητες) μπορεί να προκαλέσουν πόνο κ.ο.κ.

Με λίγα λόγια θα πρέπει να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες, τόσο με την επιλογή των ασκήσεων, όσο και με τις φυσικές παρεμβάσεις, ώστε η συμμετοχή ενός ασκούμενου σε ένα θεραπευτικό πρόγραμμα άσκησης, καταρχήν να μην είναι επώδυνη και δημιουργήσει περισσότερα σε αυτόν προβλήματα, και κατά δεύτερον να είναι αποτελεσματική και θεραπευτική.

Η συγκεκριμένη μορφή θεραπείας του πόνου, αναφέρεται στη βιβλιογραφία ως λειτουργική θεραπεία. Η λειτουργική θεραπεία δεν είναι μία εύκολη και παθητική (μασάζ, βελονισμός, χειροπρακτική κ.α) μορφή θεραπείας, γιατί ο επαγγελματίας υγείας που θα αναλάβει τη συγκεκριμένη μορφή θεραπείας θα πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος και έμπειρος ώστε να μπορεί να λύσει το παζλ του πόνου, αλλά και γιατί απαιτείται η ενεργός συμμετοχή του ασκούμενου.

Όταν λέμε ενεργό συμμετοχή, εννοούμε ότι αυτός θα πρέπει να είναι διατεθειμένος:

• να αλλάξει κάποιες καθημερινές κινητικές και όχι μόνο συνήθειες του
• να γνωρίσει τα οφέλη της άσκησης μέσα από μία καινούργια φιλοσοφία που πιθανόν να είναι αντίθετη με όλα αυτά που γνώριζε μέχρι τώρα
• να μάθει να αισθάνεται και να ελέγχει το σώμα του (κιναίσθηση), δίνοντας συνεχώς τη σωστή ανατροφοδότηση στον θεραπευτή του, τόσο κατά την εκτέλεση των ασκήσεων, όσο και κατά την ώρα της ξεκούρασης του στο σπίτι ή στην εργασία του, ώστε αυτός να μπορεί αν χρειάζεται να τροποποιεί το θεραπευτικό πρόγραμμα.

Δηλαδή ο ασκούμενος θα πρέπει να είναι ο καλύτερος συνεργάτης του θεραπευτή.

Στο functional movement, είμαστε υπερασπιστές και γνώστες της συγκεκριμένης μορφής θεραπείας, και έχοντας την απαιτούμενη γνώση και εμπειρία την εφαρμόζουμε τα τελευταία χρόνια στους ασκούμενούς μας, βοηθώντας τους να απαλλαγούν από πόνους από τους οποίους δεν κατάφεραν να απαλλαγούν με τους παλιούς συμβατικούς τρόπους θεραπείας.

Παγούνης Νικόλαος

Β.Sc Sport Science & Physical Education

M.Sc Kinisiology & Physical therapy

Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης &

της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος