Θεραπευτική άσκηση & καρκίνος

Ο καρκίνος είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα κύτταρα σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του  ανθρώπινου σώματος αναπτύσσονται και αναπαράγονται ανεξέλεγκτα. Υπάρχουν περισσότεροι από 200 διαφορετικοί τύποι καρκίνου, όπου τα καρκινικά κύτταρα εισβάλουν και καταστρέφουν τον περιβάλλοντα υγιή ιστό συμπεριλαμβανομένων και των οργάνων, έχοντας μάλιστα ο καθένας διαφορετικές μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας.

Είναι πλέον γνωστό και επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η άσκηση έχει σημαντικά οφέλη σε ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, όπως καρδιαγγειακές νόσους, οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα, σακχαρώδη διαβήτη κ.α. Εκτός όμως από τις  προαναφερόμενες παθήσεις, υπάρχουν πλέον πολλές ενδείξεις ότι η φυσική δραστηριότητα και η άσκηση, έχει θετικό αντίκτυπο στη φυσιολογία, τη σωματική σύνθεση, τις φυσικές λειτουργίες, την ψυχολογία και την ποιότητα ζωής σε ασθενείς με καρκίνο, τόσο κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους, όσο και μετά την ολοκλήρωση αυτής. 

Σύμφωνα με τη σύγχρονη βιβλιογραφία, τα άτομα τα οποία εμφανίζουν καρκίνο μπορούν να ασκούν σωματική δραστηριότητα έχοντας πολλά οφέλη και χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες, εάν ο τύπος, ο χρόνος και η ένταση της άσκησης προσαρμόζονται στην κλινική κατάσταση του κάθε ασθενή. Η σωματική άσκηση μπορεί να προλάβει ή να μειώσει την κόπωση που σχετίζεται με τον καρκίνο, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία που λαμβάνει ο καρκινοπαθείς. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας με καρκίνο η συμμετοχή σε ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα άσκησης οδηγεί σε λιγότερη κόπωση και σε βελτιωμένη σωματική ικανότητα, συμβάλλοντας στη διατήρηση της ποιότητας ζωής του ασθενή.

Για να είναι όμως ένα πρόγραμμα άσκησης πρωτίστως ασφαλές και ταυτόχρονα αποτελεσματικό σε ασθενείς με καρκίνο, ο επαγγελματίας της άσκησης θα πρέπει να έχει υπόψη του:

Σε ασθενείς με καρκίνο των οστών ή οστεοσάρκωμα, η κατάσταση του ασθενή μεταβάλλεται με βάση την ακεραιότητα των οστών. Άρα οι συγκεκριμένοι ασθενείς, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάγματα και θα πρέπει να εκτελούν δραστηριότητες παρόμοιες με τους ασθενείς που πάσχουν από οστεοπόρωση. 

Κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας, στον ασθενή προκαλούνται αλλαγές της αισθήσεως ή απώλεια αίσθησης στα χέρια ή και τα πόδια, κάτι το οποίο μπορεί να καταστήσει ορισμένες δραστηριότητες πιο δύσκολες ή και επικίνδυνες. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να προτιμούνται δραστηριότητες στις οποίες ο κίνδυνος πτώσης είναι πολύ μικρός όπως π.χ η στατική ποδηλασία. 

Οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή, θα πρέπει να ξεκινούν με ένα ήπιο εύρος δραστηριοτήτων οι οποίες θα αυξάνουν το εύρος κίνησης των άνω άκρων και του θώρακα, ενώ θα πρέπει να αποφεύγουν δυναμικά προγράμματα ενίσχυσης των άνω άκρων. 

Σε ασθενείς με μειωμένη ανοσολογική λειτουργία (συμπεριλαμβανομένων αυτών με χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων καθώς και εκείνων που λαμβάνουν φάρμακα ανοσοκαταστολής) θα πρέπει να αποφεύγεται η άσκηση σε δημόσια γυμναστήρια ή πισίνες, λόγω του κινδύνου μόλυνσης.

Στο functional movement σχεδιάζουμε εξειδικευμένα και εξατομικεύμενα προγράμματα τα οποία μπορεί να ακολουθήσει ένας καρκινοπαθείς, διότι βασίζονται στις νέες έρευνες και έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τις φυσικές εκδηλώσεις της θεραπείας του καρκίνου, όπως δυσκαμψία και πόνος των αρθρώσεων, καθώς και συναισθηματικά συμπτώματα όπως άγχος, κόπωση και στρες.

Παγούνης Νικόλαος
Β.Sc Sport Science & Physical Education
M.Sc Kinisiology & Physical therapy
Diploma in Osteopathic Manual Practice
Certified Medical Exercise Specialist