Σωματική Άσκηση και Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής &Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
Η άποψη που έχουμε οι περισσότεροι από εμάς για την άσκηση, είναι ότι είναι ένας τρόπος για να τονώσουμε τους κοιλιακούς μας, τα μπράτσα μας και γενικότερα το μυϊκό μας σύστημα. Η πραγματική όμως αξία της άσκησης και αυτή που πρεσβεύουμε στο Functional Movement, είναι ότι η συστηματική φυσική δραστηριότητα δεν είναι μια απλή εκτέλεση κάποιων ασκήσεων, αλλά μία δραστηριότητα που εκτός από σωματικές αλλαγές επιφέρει αλλαγές στον ανθρώπινο εγκέφαλο και στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (Κ.Ν.Σ). Η συστηματική και εξειδικευμένη άσκηση, τονώνει την εγκεφαλική λειτουργία, ενεργοποιεί το σύστημα της συγκέντρωσης, βελτιώνει τις λεγόμενες εκτελεστικές λειτουργίες, τη μνήμη, τη διατήρηση προσοχής, την ιεράρχηση και άλλες παρόμοιες εγκεφαλικές λειτουργίες. Σε πιο πρακτικό επίπεδο, κάνει τα παιδιά να είναι περισσότερα συγκεντρωμένα κάτι που συμβάλλει θετικά στη διαδικασία της μάθησης. Μάλιστα σύμφωνα με τους επιστήμονες, η συστηματική και εξειδικευμένη άσκηση μπορεί να λειτουργήσει ως μια απλή εναλλακτική θεραπεία για τους ενήλικες και τα παιδιά με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας). Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες η φυσική δραστηριότητα επιφέρει θετικές αλλαγές στην εγκεφαλική λειτουργία, διότι βελτιώνει την ικανότητα προσοχής, αλλά και τη διάθεση του ατόμου. Επιπλέον, σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες, η άσκηση αποτελεί μία ανέξοδη και εύκολα προσβάσιμη θεραπεία για τους ενήλικες και τα παιδιά με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας). Ο John Ratey, M.D., καθηγητής κλινικής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Harvard Medical School, προτρέπει να δούμε την άσκηση σαν φάρμακο για πολλές ασθένειες, παθήσεις και πόνους. Ειδικά για τα άτομα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, η άσκηση μπορεί να αποτελέσει υποκατάστατο της φαρμακευτικής αγωγής όπου απαιτείται, ενώ για άλλους μπορεί να καθίσταται απαραίτητη σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική θεραπεία τους. Έτσι και με αυτόν τον τρόπο τα άτομα αυτά μπορούν να βελτιώσουν τη συγκέντρωση και τη διάθεσή τους. Επίσης τα τελευταία νέα σχετικά με την άσκηση και τη ΔΕΠΥ, αναφέρουν ότι η άσκηση βοηθά τα παιδιά και τους ενήλικες με ΔΕΠΥ να ξεπεράσουν τους φόβους τους. Δηλαδή να ξεπεράσουν το φόβο ότι θα αποτύχουν, και να τολμήσουν να κάνουν πράγματα που πριν δεν κατάφερναν. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, γιατί το μότο των ατόμων και κυρίως των παιδιών με ΔΕΠΥ, είναι «ότι κι αν κάνω θα αποτύχω». Αντιθέτως έχει αποδειχθεί ότι η άσκηση αυξάνει την αυτοπεποίθηση στα άτομα αυτά, διότι μέσω αυτής (της άσκησης) μπορούν να εξασκήσουν ικανότητες και δεξιότητες οι οποίες ήταν μειωμένες και μέσα από τη συστηματική εκπαίδευση & άσκηση να τις κατακτήσουν βελτιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την αυτοπεποίθησή τους. Πως όμως η άσκηση επηρεάζει θετικά την ανθρώπινη εγκεφαλική λειτουργία και πως αυτό λειτουργεί θετικά σε άτομα με ΔΕΠΥ; Όταν περπατάμε ή τρέχουμε και γενικότερα όταν εκτελούμε κινητικές δραστηριότητες, ο ανθρώπινος εγκέφαλος απελευθερώνει διάφορες χημικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές έχουν την ικανότητα να ρυθμίζουν τη διάθεση, την ευχαρίστηση ακόμα και τον σωματικό πόνο. Έτσι μέσω της άσκησης αυξάνονται τα επίπεδα ντοπαμίνης, νορεπινεφρίνης, και σεροτονίνης, νευροδιαβιβαστές που βοηθούν στη ρύθμιση πολλών λειτουργιών του σώματος και της λειτουργίας του εγκεφάλου, βελτιώνοντας τη συγκέντρωση και την προσοχή, ικανότητες που είναι μειωμένες σε άτομα με ΔΕΠΥ. Όταν οι ουσίες αυτές αυξάνονται τότε βελτιώνεται άμεσα και η ψυχική ευεξία του ατόμου, καθώς και οι πνευματικές και διανοητικές του ικανότητες. Άρα η αποτελεσματικότητα και η θεραπευτική μορφή της γυμναστικής σε άτομα με ΔΕΠΥ, έγκειται στο γεγονός ότι δημιουργεί την ιδανική ισορροπία ανάμεσα στους νευροδιαβιβαστές που αναφέραμε (ντοπαμίνη, νορεπινεφρίνη, σεροτονίνη), κάτι το οποίο βοηθάει το μυαλό να λειτουργεί πιο σωστά, και αυτό συμβαίνει όταν λειτουργεί σωστά και το σώμα. Όταν λοιπόν αναφέρουμε ότι η άσκηση λειτουργεί ως εναλλακτική θεραπεία σε άτομα με ΔΕΠΥ, δεν εννοούμε ότι κάποιος πρέπει να γίνει πρωταθλητής ή μαραθωνοδρόμος. Εννοούμε ότι με τη συστηματική και εξειδικευμένη άσκηση τα άτομα αυτά μπορούν να βελτιώσουν κάποιες ικανότητες, οι οποίες εξαιτίας της ΔΕΠΥ είναι μειωμένες. Πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική, υποστηρίζει πως ακόμα και 35 λεπτά συστηματικής και εξειδικευμένης άσκησης, είναι αρκετά για να βελτιώσουν σε σημαντικό βαθμό τη δημιουργικότητα, τη σκέψη και τη γνωστική ικανότητα των ατόμων αυτών. Μάλιστα στο εξωτερικό, όλο και περισσότερα σχολεία συμπεριλαμβάνουν στο πρόγραμμά τους την άσκηση ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά με ΔΕΠΥ να έχουν καλύτερα αποτελέσματα μέσα στην τάξη. Ένα σχολείο στο Κολοράντο, ξεκινάει τη μέρα με 20 λεπτά άσκησης για να αυξηθεί η εγρήγορση, ενώ εάν οι μαθητές είναι άτακτοι στην τάξη, δεν τους βγάζουν έξω, αντιθέτως τους «βάζουν» να εκτελούν 10 λεπτά άσκηση σε ποδήλατο ή ελλειπτικό. Το αποτέλεσμα όλου αυτού του εγχειρήματος, είναι ότι τα παιδιά αυτά συνειδητοποιούν ότι μπορούν να ρυθμίσουν την διάθεση και την προσοχή τους μέσω της άσκησης κάτι το οποίο είναι πολύ εμψυχωτικό και ενθαρρυντικό. Στο Functional Movement, ενστερνιζόμαστε όλες αυτές τις θεραπευτικές ικανότητες – ιδιότητες της άσκησης, και μέσω της συστηματικής και εξειδικευμένης άσκησης προσπαθούμε να βοηθήσουμε άτομα τα οποία έχουν διαφορετικές ικανότητες, αλλά και άτομα τα οποία ταλαιπωρούνται από χρόνιες παθήσεις και πόνους. Παγούνης Νικόλαος Β.Sc Sport Science & Physical Education M.Sc Kinisiology & Physical therapy International Certificate in Osteopathic and Chiropractic Manipulation Certified Medical Exercise Specialist