Οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο – Η χειρουργική επέμβαση είναι μια εξαιρετικά αμφισβητήσιμη πρακτική
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια εκφυλιστική πάθηση κατά την οποία υπάρχει προοδευτική απώλεια του αρθρικού χόνδρου και η οποία συνοδεύεται από σχηματισμό νέου οστού και ίνωση του αρθρικού θύλακα (σκλήρυνση). Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι μακράν η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας και υπολογίζεται ότι το 25% των γυναικών και το 16% των ανδρών άνω των 60 ετών, παρουσιάζουν συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας. H οστεοαρθρίτιδα μπορεί να προσβάλει μια ή και πολλές αρθρώσεις μαζί. Η άρθρωση του γονάτου είναι μία από τις πιο συχνές αρθρώσεις που εμφανίζουν οστεοαρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι μία εκφυλιστική ασθένεια της άρθρωσης του γονάτου, κατά την οποία ο αρθρικός χόνδρος φθείρεται προοδευτικά. Είναι πιο συχνή σε ηλικιωμένες γυναίκες και άνδρες και διακρίνεται σε δύο τύπους, τη πρωτογενή και τη δευτερογενή. Εξαιτίας του ότι η οστεοαρθρίτιδα είναι μία χρόνια πάθηση, στόχος των θεραπειών που εφαρμόζουμε, θα πρέπει να είναι αρχικά η ανακούφιση από το πόνο και στη συνέχεια η επιβράδυνση της βλάβης, διότι με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε το να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής του ασθενή. Για αυτό το λόγο η άσκηση και η κίνηση, θεωρείται ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης – θεραπείας της οστεοαρθρίτιδας γόνατος. Παρόλο αυτά όμως, οι ερευνητές έχουν παρατηρήσει ότι κάθε χρόνο πραγματοποιείται ένας μεγάλος αριθμός χειρουργικών επεμβάσεων, ως μέρος της θεραπείας της οστεοαρθρίτιδας γόνατος. Μάλιστα οι ίδιοι ερευνητές, διαπίστωσαν ότι αυτές οι χειρουργικές αυτές επεμβάσεις όχι μόνο δεν είναι πιο αποτελεσματικές από μία μη χειρουργική θεραπεία, αλλά μπορεί να προκαλέσει και μεγαλύτερα προβλήματα στην άρθρωση του γόνατος. Πριν από περίπου 10 χρόνια, η πιο κοινή αρθροσκοπική επέμβαση στην άρθρωση του γονάτου, ήταν ο καθαρισμός ή «πλύση» της άρθρωσης, για την αφαίρεση των ακατέργαστων θραυσμάτων χόνδρου, που εμπόδιζαν την ομαλή λειτουργία της άρθρωσης. Τα οφέλη όμως της συγκεκριμένης χειρουργικής επέμβασης, δεν ήταν ικανοποιητικά και για αυτό το λόγο οι ερευνητές αναρωτήθηκαν, αν υπήρχε κάποιο άλλο είδος θεραπείας η οποία θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική. Έτσι διεξήγαγαν διάφορες μελέτες, με σκοπό να αναδείξουν ποια θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα γόνατος, είναι η πιο αποτελεσματική. Αρχικά διεξήγαγαν μία μελέτη, κατά την οποία οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στην μία ομάδα οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε πραγματική χειρουργική επέμβαση στο γόνατο, και η άλλη ομάδα σε μια ψεύτικη η οποία περιλάμβανε απλώς μία τομή στο δέρμα. Η συγκεκριμένη έρευνα απέδειξε ότι η χειρουργική επέμβαση σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα γόνατος, ήταν «άχρηστη». Το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης έρευνας, αποτέλεσε το έναυσμα στο να διεξάγουν και άλλες έρευνες, ώστε να μπορέσουν να τεκμηριώσουν το αποτέλεσμα της πρώτης έρευνας. Το 2015, οι ερευνητές συνόψισαν τα αποτελέσματα όλων αυτών των ερευνών, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι αρθροσκοπικές επεμβάσεις για την οστεοαρθρίτιδα του γονάτου, όχι μόνο δεν ήταν ωφέλιμες, αλλά επιβάρυναν κιόλας τη μελλοντική λειτουργική ικανότητα της άρθρωσης. Επίσης ένα πρόσφατο άρθρο στο British Journal of Medicine, δημοσίευσε μία καυστική άποψη, κατά την οποία η χειρουργική επέμβαση για την οστεοαρθρίτιδα του γονάτου είναι μια εξαιρετικά αμφισβητήσιμη πρακτική, χωρίς μάλιστα να αναφέρει ούτε μία θετική ή έστω μέτρια αναφορά. Ενώ η κλινική κατευθυντήρια γραμμή του 2017 όλων των εθνικών οργανισμών υγείας, αναφέρει ότι είναι ενάντια στη χρήση αρθροσκόπησης σε όλους τους ασθενείς με εκφυλιστική νόσο του γόνατος και ότι περαιτέρω έρευνα είναι απίθανο να αλλάξει αυτή τη σύσταση. Και συνεχίζει ότι σύμφωνα με το σύνολο των τελευταίων ερευνών, ότι τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα μπορούν και πρέπει να ασκούνται και να κινούνται. Η άσκηση θεωρείται η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα του γονάτου και όχι μόνο, διότι επιτρέπει στον ασθενή να διατηρήσει το εύρος της κίνησης της άρθρωσης σε αποδεκτά επίπεδα, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπει τη δυσκαμψία των αρθρώσεων. Θα πρέπει βέβαια να εφαρμόζεται το κατάλληλο ασκησιολόγιο, αλλά και να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στην ανάπαυση και την άσκηση, γιατί η υπερβολική δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει τον πόνο στις αρθρώσεις. Σκοπός αυτού του άρθρου, είναι να καταλάβει ο ασθενής ότι η θεραπεία του χρόνιου πόνου και των χρόνιων μυοσκελετικών παθήσεων, είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και για αυτό το λόγο δεν θα πρέπει να επικεντρωνόμαστε μόνο σε δομικές δυσλειτουργίες, αλλά και σε νευροφυσιολογικές διεργασίες, που πολλές φορές είναι πολύ πιο σημαντικές. Παγούνης Νικόλαος Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης & στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία International Certificate in Osteopathic & Chiropractic Manipulation