Θεραπευτική άσκηση και Οστεοπόρωση

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής καθώς και η αύξηση του προσδόκιμου ορίου επιβίωσης του ανθρώπου, σε συνδυασμό με τις νέες διατροφικές συνήθειες και την έλλειψη φυσικής άσκησης, έχουν συμβάλει στην εκδήλωση σημαντικών εκφυλιστικών αλλοιώσεων στον ανθρώπινο σκελετό.

Η οστεοπόρωση είναι το συχνότερο και πιο διαδεδομένο μεταβολικό νόσημα των οστών, το οποίο χαρακτηρίζεται από μείωση της οστικής πυκνότητας. Όπως αναφέρει ο Οργανισμός «World osteoporosis day» τουλάχιστον 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών παγκοσμίως, θα υποστούν ένα κάταγμα λόγω οστεοπόρωσης και πάνω από το 80% των καταγμάτων στις ηλικίες αυτές οφείλονται στην οστεοπόρωση. Επίσης σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Φυσικοθεραπείας (APTA), η οστεοπόρωση θεωρείται υπεύθυνη για την εμφάνιση οσφυαλγίας στο 15% των ατόμων ηλικίας άνω των 50 ετών και στο 50% εκείνων που πέρασαν τα 75 έτη. Σήμερα περίπου 10 εκατομμύρια αμερικάνοι πάσχουν από οστεοπόρωση, ενώ περίπου 34 εκατομμύρια κινδυνεύουν να νοσήσουν από οστεοπόρωση. Οστεοπόρωση σημαίνει πορώδες οστό (το φυσιολογικό-υγιές οστό μοιάζει με κηρήθρα σε μικροσκοπική όψη, ενώ στην οστεοπόρωση λόγο απώλειας οστικής μάζας και πυκνότητας φαίνεται πορώδης) και πρόκειται για μια διαταραχή στην οποία τα οστά γίνονται όλο και περισσότερο πορώδη και εύθραυστα, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο θραύσης.

Υπάρχουν δύο τύποι οστεοπόρωσης:

• Η πρωτογενής οστεοπόρωση, η οποία δεν σχετίζεται με άλλες ασθένειες και εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση ή σε ηλικιωμένους άνδρες, και η αιτία εμφάνισης της είναι άγνωστη (ιδιοπαθής οστεοπόρωση) και
• Η δευτερογενής οστεοπόρωση, κατά την οποία η απώλεια οστικής μάζας οφείλεται σε άλλες ασθένειες και στον τρόπο ζωής του ασθενή (κάπνισμα, έλλειψη φυσικής άσκησης, λήξη φαρμάκων, αλκοόλ κ.α).

Συμπτώματα

Λόγω του ότι δεν υπάρχουν πρώιμα κλινικά συμπτώματα, η οστεοπόρωση συχνά αναφέρεται και ως σιωπηλή ασθένεια. Δεν υπάρχουν όμως πρώιμα κλινικά συμπτώματα μέχρις ότου η οστική απώλεια προχωρήσει αρκετά και οδηγήσει σε κατάγματα, με τις πιο κοινές περιοχές στο ανθρώπινο σώμα να είναι η άρθρωση του ισχίου, ο μηρός και η κνήμη. Επίσης πολλά άτομα που πάσχουν από Οστεοπόρωση, αναπτύσσουν και δευτερεύοντα ορθοπεδικά προβλήματα που σχετίζονται κυρίως με μεταβολές στη στάση του σώματος και οι οποίες οδηγούν σε:

• Πόνο στην πλάτη
• Κύφωση
• Dowager’s hump
•  

• Κατάγματα της θωρακικής & οσφυϊκής μοίρας της Σ.Σ
• Μειωμένη αντοχή

Θεραπευτική άσκηση και οστεοπόρωση

Πρόσφατη έρευνα (2016) του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, επιβεβαίωσε τη σημασία της θεραπευτικής άσκησης και της συστηματικής σωματικής δραστηριότητας στην οστεοπόρωση, διότι βοηθάει στη διατήρηση ακόμα και στην αύξηση της οστικής  πυκνότητας, ενώ επιβραδύνει τον ρυθμό απώλειας της οστικής μάζας κατά τη γήρανση μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο οστεοπορωτικών καταγμάτων. Πως συμβαίνει αυτό;

Αυτό συμβαίνει γιατί τα οστά μας αναπτύσσονται όταν δέχονται επαρκείς φορτίσεις με το σωστό τρόπο, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους μύες μας όταν αυτοί δέχονται  περισσότερο βάρος από το σύνηθες. Γι αυτό το λόγο είναι απαραίτητο ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα άσκησης το οποίο θα στοχεύει στην αναδόμηση των οστών ή στην επιβράδυνση της οστικής απώλειας σε άτομα που πάσχουν από οστεοπόρωση, αρκεί αυτό (το πρόγραμμα) να είναι πολύ συγκεκριμένο και προσαρμοσμένο ανάλογα με την ηλικία και τη διάπλαση του κάθε ασκούμενου.

Για την Οστεοπόρωση, υπάρχουν ειδικά θεραπευτικά πρωτόκολλα εργομετρικών ασκήσεων (K-FORCE), τα οποία μας δίνουν ασφαλείς και αξιόπιστες πληροφορίες για την κατάσταση του ασθενή, έτσι ώστε να εξατομικεύσουμε το πρόγραμμα που θα ακολουθήσει επιλέγοντας τις κατάλληλες θεραπευτικές ασκήσεις για αυτόν και οι οποίες θα στοχεύουν:

• στη βελτίωση της στάσης του σώματος (ορθοσωμική), για την πρόληψη δομικών αλλαγών που συχνά συνοδεύουν την οστεοπόρωση, όπως η θωρακική κύφωση.
• στην ευκινησία και στη βελτίωση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων, η οποία βοηθάει στη καλύτερη φυσική λειτουργία του ατόμου.
• στη βελτίωση της ισορροπίας, για τον καλύτερο ορθοστατικό έλεγχο και τη μείωση των κινδύνων πτώσης του ασκούμενου.
• στη μυϊκή ενδυνάμωση και στην αερόβια άσκηση διότι διατηρούν & βελτιώνουν την πυκνότητα των οστών.

Στην περίπτωση λοιπόν που έχουμε διάγνωση μειωμένης οστικής πυκνότητας στον έλεγχο των οστών μας από κάποιον ορθοπεδικό, καλό είναι να απευθυνθούμε σε κάποιον εξειδικευμένο επαγγελματία της άσκησης, ο οποίος θα σχεδιάσει ένα εξειδικευμένο   πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης και συστηματικής σωματικής δραστηριότητας, το οποίο σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή θα μας βοηθήσει να διατηρήσουμε το σκελετό μας υγιή και να αποφύγουμε ή ακόμα και να καθυστερήσουμε την εμφάνιση της οστεοπόρωσης, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα οστά μας από την περίπτωση ενός κατάγματος.

Παγούνης Νικόλαος

Β.Sc Sport Science & Physical Education

M.Sc Kinisiology & Physical therapy

Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης &

της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος