Πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών ή βελτίωσης της απόδοσης

Όλες οι έρευνες και όλες η προσπάθειες στο κομμάτι της εκγύμνασης των αθλητών και όχι μόνο, εστιάζουν πλέον στα προγράμματα πρόληψης έχοντας ως στόχο:

1. Τη μείωση των μυοσκελετικών τραυματισμών της κινητικής αλυσίδας
2. Τη βελτίωση της κίνησης των ασκούμενων

Με το πέρασμα των χρόνων, έχει αποδειχθεί ότι τα προγράμματα πρόληψης έχουν μειώσει τα ποσοστά των τραυματισμών των ασκούμενων. Σε μια συστηματική ανασκόπηση από τους Lopes et al Am J Sport Med 2017, αποδεικνύεται ότι η εκτέλεση προγραμμάτων πρόληψης τραυματισμών βελτιώνει τον κινητικό έλεγχο και την ποιότητα κίνησης των ασκούμενων.

Αυτή η έλλειψη του κινητικού ελέγχου είναι ένας από τους πιο σημαντικούς βιομηχανικούς παράγοντες που θέτουν τον ασκούμενο σε κίνδυνο για τραυματισμό. Αυτό αποδεικνύει ότι τα προπονητικά προγράμματα, θα πρέπει να είναι εξατομικευμένα και να στοχεύουν στις αδυναμίες και στο προφίλ του κάθε ασκούμενου. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις πληροφορίες, καταλαβαίνουμε τη σημασία που έχει η εξέταση της κινητικής αξιολόγησης σε κάθε ασκούμενο, πριν ξεκινήσει οποιοδήποτε προπονητικό πρόγραμμα είτε σε αγωνιστικό είτε σε ερασιτεχνικό επίπεδο.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε ότι με την κινητική αξιολόγηση, δεν προτείνουμε μόνο ένα πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών, άλλα ένα πρόγραμμα βελτίωσης της απόδοσης. Με απλά λόγια, πρέπει να σταματήσουμε να τα αποκαλούμε προγράμματα πρόληψης τραυματισμών, γιατί οι ομάδες, οι προπονητές, οι αθλητές και οι γονείς είναι λιγότερο συμβατοί με ένα τέτοιου είδους πρόγραμμα, από ότι είναι με ένα πρόγραμμα βελτίωσης της απόδοσης. Νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι ένας αθλητής ο οποίος κινδυνεύει από ένα τραυματισμό στο γόνατο, καθώς οι αστράγαλοι του ή το ισχίο του ή πλάτη του δεν έχουν τον απαιτούμενο κινητικό έλεγχο, ο ίδιος αθλητής, με αυτή ακριβώς τη βιομετρία, ΔΕΝ πρόκειται να μεγιστοποιήσει ούτε το κάθετο άλμα του, ούτε την εκρηκτική δύναμη του, ούτε την ταχύτητά του, διότι η λάθος βιομηχανική οδηγεί σε σημαντική απώλεια κινητικής ενέργειας, και δύναμης.

Άρα λαμβάνοντας υπόψη αυτό, αν ό ίδιος αθλητής βελτιώσει τη βιομηχανική του, μέσω ενός προγράμματος πρόληψης τραυματισμών, τότε θα βελτιώσει και την απόδοση του.

Το ίδιο συμβαίνει και σε ομαδικό επίπεδο, γιατί ένα τέτοιο πρόγραμμα, δεν έχει θετικές επιπτώσεις μόνο στον κάθε αθλητή ξεχωριστά, αλλά και στην απόδοση της ομάδας, διότι η βελτίωση της απόδοσης των επιμέρους παικτών, βελτιώνει και την απόδοση της ομάδας. Αυτό συμβαίνει γιατί σε μια ομάδα οι παίκτες οι οποίοι έχουν τις περισσότερες συμμετοχές είναι και αυτοί οι οποίοι έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να τραυματιστούν.

Ποιοί αθλητές όμως έχουν τις περισσότερες συμμετοχές;

Προφανώς οι καλύτεροι παίκτες. Άρα εάν μειωθούν τα ποσοστά τραυματισμών της ομάδας, τότε αυτό σημαίνει, ότι οι καλύτεροι παίκτες της ομάδας θα παραμείνουν στο παιχνίδι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το οποίο σημαίνει ότι η απόδοση της ομάδας θα παραμείνει σε υψηλό επίπεδο, για περισσότερο διάστημα κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής σεζόν. Επομένως, μπορούμε να αντικαταστήσουμε τον όρο πρόγραμμα πρόληψης των τραυματισμών, με τον όρο πρόγραμμα βελτίωσης της απόδοσης.

ΕΡΕΥΝΑ

Στη συγκεκριμένη έρευνα, συμμετείχαν 21 γυναίκες ποδοσφαιριστές ηλικίας από 17 ετών έως 21 ετών, και όλες ήταν αθλήτριες σε κολεγιακό επίπεδο με υποτροφία, στις οποίες έγινε αξιολόγηση της κίνησης του, μέσω του ViPerform.

Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης όλων των αθλητριών, τα δεδομένα τους, τα οποία μέσω του ViPerform (μέθοδο την οποία χρησιμοποιούμαι στο functional movement by Nikolaos Pagounis) καταγράφηκαν στο tablet, σε τρισδιάστατη μορφή και βίντεο, τα οποία και αξιολογήθηκαν από το γυμναστή της ομάδας. Ο γυμναστής της ομάδας έδωσε στη συνέχεια σε κάθε αθλήτρια, ένα εξατομικευμένο προπονητικό πρόγραμμα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κινητικής αξιολόγησης, το οποίο οι αθλήτριες εκτέλεσαν κατά τη διάρκεια της σεζόν. Οι ασκήσεις του εξατομικευμένου προγράμματος, εκτελούνταν υπό την καθοδήγηση του γυμναστή της ομάδας και γίνονταν τρείς φορές την εβδομάδα, και κάθε αθλήτρια πραγματοποιούσε το ατομικό της πρόγραμμα, καθ ‘όλη τη διάρκεια της σεζόν.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας, συγκρίθηκαν με τα ποσοστά τραυματισμών που υπήρχαν στην ομάδα, τα τελευταία 5 χρόνια, βγάζοντας τα εξής συμπεράσματα:

1. Κατά τη σύγκριση των μυοσκελετικών τραυματισμών χωρίς επαφή, διαπιστώθηκε μία συνολική μείωση των τραυματισμών αυτών σε ποσοστό 65,2% . Οι τραυματισμοί αυτοί αναφέρονταν σε διαστρέμματα, θλάσεις, μυϊκά τραβήγματα και τραυματισμούς των συνδέσμων, στο πόδι, στον αστράγαλο, στο δικέφαλο μηριαίο, στο γόνατο και στο ισχίο.
2. Ως αποτέλεσμα όμως αυτής της μείωσης των τραυματισμών στην κάτω κινητική αλυσίδα, μειώθηκε και ο συνολικός αριθμός τραυματισμών και αποχής από τις προπονήσεις κατά ποσοστό 69%.
3. Εκτός από τα προαναφερθέντα αποτελέσματα, υπήρξε επίσης και μία σημαντική μείωση των αιτημάτων υγειονομικής περίθαλψης που υποβλήθηκαν από το αθλητικό τμήμα του πανεπιστημίου για το συγκεκριμένο άθλημα, κάτι το οποίο βοήθησε το πανεπιστήμιο να εξοικονομήσει ένα ποσό της τάξεως των 55.681 δολαρίων, συγκριτικά με το ποσό που ξόδεψε τα 2 προηγούμενα χρόνια, για την υγειονομική περίθαλψη της ποδοσφαιρικής του ομάδας. Μπορεί αυτό φαίνεται ένα αστρονομικό ποσό, αν λάβουμε όμως υπόψη την επίδραση των μυοσκελετικών τραυματισμών χωρίς επαφή και την απαιτούμενη θεραπεία ή ακόμη και τη χειρουργική επέμβαση, τότε είναι εύκολο να καταλάβουμε πώς μειώνεται το συγκεκριμένο κόστος.

Τελειώνοντας οι υπεύθυνοι της συγκεκριμένης έρευνας, αναγνωρίζουν ότι σαφώς και υπάρχουν και μεταβλητές οι οποίες, δεν μπορούν να αξιολογηθούν και επηρεάζουν τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας, όπως υπάρχουν και σε όλες τις έρευνες. Οπότε το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, όπως αναφέρουν οι ερευνητές, είναι να συγκρίνουμε τα ποσοστά των τραυματισμών των τελευταίων 5 χρόνων, τα οποία μειώθηκαν σημαντικά και έκαναν ευτυχισμένος και πετυχυμένους τους αθλητές, τους προπονητές και την ομάδα του πανεπιστημίου.

Κλείνοντας την αναφορά μου αυτή, στις θετικές επιπτώσεις που έχει η κινητική αξιολόγηση, στο σώμα όσων γυμνάζονται, θέλω να τονίσω ότι η κινητική αξιολόγηση, δεν είναι ‘’πυρηνική φυσική’’,  είναι απλώς η εφαρμογή βασικών κανόνων κινησιολογίας, και μέσω της αξιολόγησης έχουμε πληροφορίες οι οποίες μας βοηθάνε να προστατέψουμε το μυοσκελετικό μας σύστημα και ταυτόχρονα να βελτιώσουμε την απόδοσή μας και να κάνουμε πιο λειτουργική την καθημερινότητά μας.