Μυοσκελετικοί Πόνοι στους Μουσικούς

Το να παίζεις ένα μουσικό όργανο σε επαγγελματικό επίπεδο, είναι μια πολύ περίπλοκη κινητική ικανότητα. Εξαιτίας της καθημερινής και πολύωρης εξάσκησης τους τα άτομα αυτά καθίστανται εξαιρετικά ευαίσθητα σε νευρομυοσκελετικούς τραυματισμούς. Μάλιστα θα ονόμαζα τα άτομα αυτά «καλλιτεχνικούς αθλητές», διότι το μυοσκελετικό τους σύστημα επιβαρύνεται καθημερινά από τις συνεχείς πρόβες και τις παραστάσεις, όπως αυτό των αθλητών από τις καθημερινές προπονήσεις.  

Σύμφωνα με έρευνες τα ποσοστά τραυματισμών σε αυτό το επάγγελμα είναι παγκοσμίως σε υψηλά επίπεδα. Οι τραυματισμοί αυτοί οφείλονται στα επαναλαμβανόμενα φυσικά φορτία που δέχονται οι μουσικοί, και σχετίζονται με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του κάθε οργάνου. Για παράδειγμα, τα άτομα που παίζουν βιολί τραυματίζονται συχνά στον ώμο, ενώ τα άτομα που παίζουν πνευστά όργανα συνήθως εμφανίζουν το σύνδρομο της θωρακικής εξόδου (THORACIC OUTLET SYNDROME – T.O.S.).

Οι πολύωρες και επαναλαμβανόμενες πρόβες, το σχήμα του μουσικού οργάνου και οι  τεχνικές που απαιτούνται για το κάθε μουσικό όργανο με την τοποθέτηση των χεριών και του σώματος σε αφύσικες θέσεις, δημιουργούν μία δυσφορία και μυοσκελετικούς πόνους, οι οποίοι αν δεν διαχειριστούν με τον κατάλληλο τρόπο, τότε με την πάροδο του χρόνου θα δημιουργήσουν χρόνιες καταστάσεις.

Οι συνήθεις τραυματισμοί και καταστάσεις που απαιτούν μια αποτελεσματική θεραπεία για τους μουσικούς και οι οποίοι ονομάζονται η «νόσος των Μουσικών», είναι:

• Το Σύνδρομο κατάχρησης: Όταν οι τένοντες και οι μύες φλεγμονώνονται από επαναλαμβανόμενη χρήση
• Το σύνδρομο του Καρπιαίου σωλήνα
• Οι ημικρανίες και οι χρόνιοι πονοκέφαλοι που προκαλούνται από κακή στάση του σώματος
• Οι πόνοι στον ώμο
• Το σύνδρομο θωρακικής εξόδου: Όταν τα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία στο λαιμό συμπιέζονται και προκαλούν μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα κ.α.

Εάν ασχολείστε με τη μουσική και αντιμετωπίζετε οποιαδήποτε από αυτές τις καταστάσεις, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας, ώστε να αναζητήσετε την κατάλληλη θεραπεία. Ένα πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης το οποίο απευθύνεται σε μουσικούς, θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στο όργανο που παίζει ο κάθε μουσικός, ενώ θα πρέπει να περιλαμβάνει εξειδικευμένες ασκήσεις οι οποίες θα βελτιώνουν τη δύναμη και την κινητικότητα στο σώμα του μουσικού. 

Επίσης ο θεραπευτής θα πρέπει να προτείνει κάποιες βιομηχανικές αλλαγές στο σώμα του μουσικού όταν αυτός εξασκείται, όπως:  

• τη σωστή τοποθέτηση του καρπού ή των αγκώνων, του λαιμού ή της πλάτης 
• το ύψος του καθίσματος  
• την τοποθέτηση του σώματος στην κατάλληλη θέση κ.α,

λεπτομέρειες που μπορεί να έχουν μεγάλα οφέλη στη μείωση των τραυματισμών που σχετίζονται με την υπερχρησία. 

Στο Functional movement, σχεδιάζουμε προγράμματα θεραπείας για διάφορες επαγγελματικές ομάδες, δίνοντας έμφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε επαγγέλματος. Οι μέθοδοι που ακολουθούμε δίνουν έμφαση στη σύνδεση μυαλού και σώματος (Mind-Body), κάτι το οποίο απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του ασκούμενου στη θεραπεία. Επίσης είναι σημαντικό να καταλάβει ο ασκούμενος ότι δεν υπάρχουν γρήγορες θεραπείες και ότι θα πρέπει να έχει υπομονή και συνέπεια στη θεραπεία και στην ανάρρωσή του. Βέβαια για να είναι αποτελεσματικό ένα πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης, δεν αρκεί μια ατομική συνεδρία, αλλά ένας συνδυασμός θεραπειών, ασκήσεων και συνηθειών. 

Ο Ηρακλής Φ., 38 ετών, μουσικός, εξαιτίας της καθημερινής και πολύωρης εξάσκησής του, αντιμετώπιζε έντονους μυοσκελετικούς πόνους.

Μετά από διάφορες ιατρικές εξετάσεις και λήψη φαρμακευτικής αγωγής, ο γιατρός συνέστησε στον Ηρακλή να δοκιμάσει τη θεραπευτική άσκηση για να απαλλαγεί από τους πόνους στο θώρακα.

Έτσι, απευθύνθηκε στο Functional Movement. Αφού πραγματοποιήσαμε εξέταση κινητικής αξιολόγησης, σχεδιάσαμε για τον Ηρακλή ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης προσαρμοσμένο στο όργανο που παίζει (σαξόφωνο), και που περιλάμβανε ασκήσεις που βελτιώνουν τη δύναμη και την κινητικότητα στο σώμα του. 

Επιπλέον, προτείναμε κάποιες βιομηχανικές αλλαγές στο σώμα του για τις ώρες που εξασκεί το όργανό του, όπως:

• τη σωστή τοποθέτηση των ώμων, του λαιμού και της πλάτης 
• το ύψος του καθίσματος  
• τη τοποθέτηση του σώματος στην κατάλληλη θέση 

λεπτομέρειες που μπορεί να έχουν μεγάλα οφέλη στη μείωση των τραυματισμών που σχετίζονται με την υπερχρησία. 

Σημαντικό κομμάτι της μεθόδου μας είναι η προσπάθεια σύνδεσης μυαλού και σώματος (Mind-Body), κάτι το οποίο απαιτεί την ενεργό συμμετοχή του ασκούμενου στη θεραπεία. Επίσης είναι σημαντικό να καταλάβει ο ασκούμενος ότι δεν υπάρχουν γρήγορες θεραπείες και ότι θα πρέπει να έχει υπομονή και συνέπεια στη θεραπεία και στην ανάρρωσή του. 

Μετά από 2 μήνες θεραπείας ο Ηρακλής κατάφερε να αποκτήσει μία πιο σωστή στάση σώματος και να ενδυναμώσει τους μυς του, πράγμα που ελάττωσε σημαντικά τους πόνους.

Παγούνης Νικόλαος
Β.Sc Sport Science & Physical Education
M.Sc Kinisiology & Physical therapy
International Certificate in Osteopathic and Chiropractic Manipulation
Certified Medical Exercise Specialist