Χρόνιοι πόνοι στο ισχίο και ο ρόλος των σταθεροποιητών μυών
Η άρθρωση του ισχίου, είναι μία άρθρωση όπου διασχίζεται από 27 μυς, από τους οποίους κάποιοι λειτουργούν ως κύριοι ενώ κάποιοι άλλοι ως σταθεροποιητές. Αυτή η πληθώρα μυών οι οποίοι διασχίζουν την άρθρωση του ισχίου, δείχνει και τη σημασία της άρθρωσης του ισχίου στο να ελέγχει την κίνηση του ανθρώπινου σώματος σε πολλά επίπεδα. Όταν η άρθρωση του ισχίου είναι σφιχτή και χωρίς καλή κίνηση, τότε το ανθρώπινο σώμα δημιουργεί αντισταθμιστικές κινήσεις είτε στο άνω είτε στο κάτω μέρος του σώματος, ώστε να αποκτήσει καλύτερα επίπεδα κίνησης και ισορροπίας. Αυτή η κινητική δυσλειτουργία όμως, έχει αποδειχθεί ότι επιβαρύνει περισσότερο από το φυσιολογικό την άρθρωση του ισχίου, προκαλώντας τραυματισμούς. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ραγδαία αύξηση σε τραυματισμούς στο ισχίο και σε προβλήματα στη μέση, οι οποίοι οφείλονται συνήθως σε αστάθεια και σε έλλειψη σταθερότητας. Η άρθρωση του ισχίου ευθύνεται για πολλές κινήσεις που εκτελούμε στην καθημερινότητά μας. Για το λόγο αυτό η συγκεκριμένη άρθρωση εκτός από μεγάλο βαθμό κινητικότητας, θα πρέπει να έχει και μεγάλο βαθμό σταθερότητας ώστε να προστατέψει τη Σ.Σ απο τις διάφορες επιβαρύνσεις που δέχεται το ανθρώπινο σώμα. Αν σκεφτείτε ότι όταν στεκόμαστε στο ένα πόδι, η επιβάρυνση που δέχεται το ισχίο μας είναι 2,5 φορές το βάρος του σώματος μας, καταλαβαίνετε πόση σημασία έχει ο βαθμός σταθερότητας της άρθρωσης του ισχίου. Είναι, λοιπόν, σημαντικό για έναν επαγγελματία της υγείας & της άσκησης, όχι μόνο να γνωρίζει το πως λειτουργεί η άρθρωση του ισχίου, αλλά και να γνωρίζει το πως μπορεί να βελτιώσει και να διατηρήσει τη σταθερότητα στη συγκεκριμένη άρθρωση. Η δύναμη δεν μπορεί να υπερισχύσει της σταθερότητας Οι περισσότεροι θεραπευτές, θεωρούν ότι αν εφαρμόσουν ασκήσεις δύναμης σε κάποιον ασθενή ο οποίος ταλαιπωρείται από κάποιο τραυματισμό στο ισχίο, τότε αυτό (το ισχίο) θα λειτουργήσει καλύτερα. Κάτι τέτοιο όμως, μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνο καθώς η δύναμη δεν είναι τόσο σημαντική, όσο η σταθερότητα και η κινητικότητα μιας περιοχής. Με άλλα λόγια, το να είναι κάποιος δυνατός δεν σημαίνει ότι έχει σταθερότητα ή σωστή κίνηση. Επίσης πολλοί επαγγελματίες της υγείας & της άσκησης, θεωρούν ότι αν εκτελούμε ασκήσεις όπως π.χ σανίδα και κοιλιακούς, τότε θα αποκτήσουμε έναν δυνατό κορμό, και όλα τα προβλήματα θα λυθούν. Μάλιστα οι ίδιοι επαγγελματίες, προσπαθούν να δυναμώσουν – εκπαιδεύσουν τους σταθεροποιητές μύες του κορμού με τον ίδιο τρόπο που δυναμώνουν όλους τους μύες του ανθρώπινου σώματος. Δυστυχώς όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι σωστό, διότι οι σταθεροποιητές μύες δεν ανταποκρίνονται σε αυτό το είδος προπόνησης, γιατί απλά δεν είναι προγραμματισμένοι να λειτουργούν μ’αυτόν τον τρόπο. Αντιθέτως, βασίζονται περισσότερο στο συγχρονισμό και την αλληλουχία και εξαρτώνται από το πρόγραμμα κίνησης (MOTOR PROGRAM) που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος για κάθε κίνηση που κάνουμε. Και γιατί; Γιατί: “Ο έλεγχος του κορμού είναι αντανακλαστικός και όχι συνειδητός” Αυτό σημαίνει ότι το ΚΝΣ πρέπει πρώτα να εντοπίσει την κίνηση και στη συνέχεια να επιλέξει αν θα την αφήσει να πραγματοποιηθεί ή όχι. Μάλιστα όλη αυτή η διαδικασία είναι τόσο γρήγορη που δεν μπορεί να γίνει συνειδητά. Και πως γίνεται; Το ανθρώπινο σώμα αποθηκεύει τις πληροφορίες που λαμβάνει από τους μηχανοϋποδοχείς και το κεντρικό νευρικό σύστημα, τις εντοπίζει και στη συνέχεια πραγματοποιεί την κίνηση. Όπως καταλαβαίνεται όλη αυτή η διαδικασία δεν εκπαιδεύεται απλώς με τη συνειδητή – συμβατή άσκηση, αλλά: Όλα τα παραπάνω καθιστούν την αποκατάσταση ενός τραυματισμού ή τη θεραπεία ενός χρόνιου πόνου, ως μία πολύ περίπλοκη και ενδιαφέρουσα διαδικασία. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι αυτή η διαδικασία, δεν είναι απλά η εκτέλεση ενός ασκησιολογίου, αλλά είναι ουσιαστικά η εκμάθηση και η εκπαίδευση του ασθενή και του σώματός του στο να μάθει να κινείται ξανά σωστά, παρόλο που εγκέφαλος και οι μύες του δεν έχουν τραυματιστεί. Η συγκεκριμένη αντίληψη καθιστά αυτόματα κάθε πρόγραμμα αποκατάστασης και “θεραπείας μέσω άσκησης” μοναδικό και εξατομικευμένο, το οποίο μάλιστα θα πρέπει να προσαρμόζεται σύμφωνα με τις ικανότητες και τον τραυματισμό του κάθε ασκούμενου. Επίσης, κάθε πρόγραμμα ΄θεραπείας μέσω άσκησης” δεν μπορεί να είναι ποτέ το ίδιο, διότι αυτό θα πρέπει να σχεδιάζεται και αναπροσαρμόζεται συνεχώς. Η συγκεκριμένη φιλοσοφία αποκατάστασης δεν εστιάζει ποτέ στον αριθμό των σετ και των επαναλήψεων, αλλά στη σωστή εκτέλεση, στον κινητικό έλεγχο και τη κιναίσθηση. Στο functional movement, στηριζόμενοι στη συγκεκριμένη φιλοσοφία, καταφέρνουμε να απαλλάξουμε τους ασκούμενους μας από χρόνιους πόνους και παθήσεις, αποτελεσματικά και με ασφάλεια. Περισσότερα στο https://functionalmovement.gr/#top Παγούνης Νικόλαος Κινησιολόγος & M.Sc Physical therapy Certified Medical Exercise Specialist International Certificate in Osteopathic & Chiropractic Manipulation