Μυοσκελετικοί πόνοι στο χώρο εργασίας
Οι εκτεταμένες αλλαγές που έχουν συμβεί τις τελευταίες δεκαετίες στο εργασιακό περιβάλλον, έχουν αυξήσει δραματικά το χρόνο τον οποίο οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε θέσεις οι οποίες επιβαρύνουν διάφορες περιοχές του σώματός τους (αυχένα, ώμους μέση κ.α), επηρεάζοντας αρνητικά το σώμα τους και κατά συνέπεια τον τρόπο ζωής τους. Η μυϊκή αδράνεια εκτιμάται ότι προκαλεί περισσότερο από 1 εκατομμύριο θανάτους ετησίως στις χώρες της Ε.Ε, αναγκάζοντας τους επιστήμονες να κάνουν συνεχώς συστάσεις όχι μόνο για εργονομικές αλλαγές στο χώρο εργασίας, αλλά κυρίως για σωματική άσκηση, μέσω της οποίας θα αποκτήσει ο εργαζόμενος σωστή κίνηση και στάση σώματος, προστατεύοντας έτσι το σώμα του από μυοσκελετικούς πόνους. Είναι γεγονός ότι η καθιστική εργασία μπορεί να δημιουργήσει πολλές ανισορροπίες σε διάφορες περιοχές του σώματός μας και να διαταράξει την υγεία του μυοσκελετικού μας και όχι μόνο συστήματος. Πως συμβαίνει αυτό; Αυτό συμβαίνει διότι στην καθιστή θέση, οι μεγάλοι μύες των ποδιών ενεργοποιούνται ελάχιστα λόγο της αναγκαστικά φτωχής μυϊκής δραστηριότητας που υπάρχει σε αυτή τη θέση, κάνοντας όμως υπερδραστήριους (σφιχτούς δηλαδή) τους μικρούς μύες του άνω μέρους του σώματος. Ως εκ τούτου παρόλο που τα τελευταία χρόνια κάνουμε πολύ λόγο για την καρδιαγγειακή θνησιμότητα και πως αυτή σχετίζεται με την καθιστική εργασία, δεν έχουμε δώσει την απαιτούμενη προσοχή στο σημαντικό θέμα των μυοσκελετικών διαταραχών, του μυοσκελετικού πόνου και γενικότερα στην αλλοίωση της κινητικής λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος. Αναφέροντας τον όρο μυοσκελετικές διαταραχές, εννοούμε οποιοδήποτε σύμπτωμα το οποίο χαρακτηρίζεται από πόνο ή μειωμένη λειτουργία, και έχει μυϊκή, νευρική ή αρθριτική προέλευση. Οι μυοσκελετικές διαταραχές είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, που σημαίνει ότι ανεξάρτητα από την αιτία που προέρχονται, και κατά το 99% των περιπτώσεων δεν προέρχονται από μία και μόνο αιτία, επηρεάζουν αρνητικά όχι μόνο την ικανότητα και την παραγωγικότητα του εργαζόμενου, αλλά και την ψυχική του υγεία. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες στα επαγγέλματα που απαιτούν πολύωρη καθιστική δραστηριότητα, οι πιο συχνά πληγείσες περιοχές του σώματος είναι ο αυχένας, τα χέρια και οι ώμοι, ενώ στα επαγγέλματα στα οποία απαιτείται ορθοστασία, περπάτημα και ανύψωση βαριών αντικειμένων, οι κύριες περιοχές που επηρεάζονται είναι η μέση, το ισχίο και τα γόνατα. Επίσης ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι η μυϊκή δραστηριότητα και η καλή – σωστή λειτουργία των μυών, δεν είναι μόνο ευεργετική για τη σωστή λειτουργία αυτών, αλλά και για τη διατήρηση της καλής λειτουργίας των υπόλοιπων οργάνων και ιστών του ανθρώπινου σώματος. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μύες είναι οι κύριοι καταναλωτές ενέργειας, υποχρεώνοντας τα υπόλοιπα συστήματα του σώματος να παρέχουν επαρκή παροχή ενέργειας ρυθμίζοντας έτσι τη ροή του αίματος. Άρα γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι με την ενεργοποίηση μίας μεγάλης μυϊκής μάζας βελτιώνεται ταυτόχρονα και η ικανότητα του καρδιαγγειακού συστήματος, ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται κατά αυτό τον τρόπο μία σημαντική αύξηση του κύκλου της ενέργειας ολόκληρου του σώματος, κάτι το οποίο είναι ένα επιπλέον βασικό χαρακτηριστικό στην πρόληψη της παχυσαρκίας, του μεταβολικού συνδρόμου και του διαβήτη. Επομένως, μια μειωμένη μυϊκή λειτουργία όχι μόνο εμποδίζει έναν ενεργό τρόπο ζωής, αλλά μπορεί επίσης να αυξήσει και τον κίνδυνο κοινών ασθενειών. Για πολλά χρόνια, η πρόληψη των μυοσκελετικών διαταραχών που σχετίζονται με την εργασία, έχει επικεντρωθεί στην εργονομική βελτιστοποίηση και σε ότι αφορά τη μείωση της μυϊκής καταπόνησης, μειώνοντας τα απαιτούμενα επίπεδα δύναμης κατά την άσκηση της εργασίας και ελαχιστοποιώντας τις κινήσεις που πρέπει να κάνει ο κάθε εργαζόμενος. Και ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες από τους εργοδότες για σωστές εργονομικές συνθήκες εργασίας, παρόλα αυτά δεν μπορούν αυτές να εξαλείψουν τον κίνδυνο εμφάνισης μυϊκού πόνου, διότι η μακρά και παρατεταμένη διάρκεια της χαμηλής μυϊκής ενεργοποίησης συγκεκριμένων κινητικών μονάδων και μυών, συνεχίζουν να επιβαρύνουν διάφορες περιοχές του σώματος και να προκαλούν μυϊκό πόνο. Μέσω του functional movement, προτείνω και εφαρμόζω τη λειτουργική σωματική άσκηση, η οποία στοχεύει στην απόκτηση μίας λειτουργικής κίνησης και η οποία λειτουργεί ως αντιστάθμιση των επιβαρυμένων από τις απαιτήσεις του κάθε επαγγέλματος περιοχών του σώματος, συμπεριλαμβανομένου και τις κινητικής αδράνειας. Η συγκεκριμένη μορφή σωματικής άσκησης, βασίζεται στις αρχές της κινησιολογίας και της αθλητικής επιστήμης και προσαρμόζεται ανάλογα με τις εργασιακές απαιτήσεις του κάθε ασκούμενου, καθώς και με την υγεία του και τη φυσική του ικανότητα. Επιπλέον, αξιολογώντας την κινητική λειτουργία του ασκούμενου, εντοπίζω την αιτία εμφάνισης του μυϊκού πόνου και με το κατάλληλο ασκησιολόγιο διορθώνω και επαναφέρω τη σωστή κινητική λειτουργία του σώματος του. Κατά τη γνώμη μου, η διατήρηση της μυϊκής υγείας και της σωστής κινητικής λειτουργίας, θα πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα του κάθε εργαζόμενου και όχι μόνο, διότι με αυτό τον τρόπο προστατεύει το σώμα του από μυοσκεσκελετικούς πόνους & παθήσεις, και γίνεται πιο αποδοτικός και ευδιάθετός γιατί δεν πονάει, γεγονός που του δίνει τη δυνατότητα να έχει μία δραστήρια και γεμάτη ζωή. Παγούνης Νικόλαος Β.Sc Sport Science & Physical Education M.Sc Kinisiology & Physical therapy Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης & της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος