Φυσική άσκηση μια μη Φαρμακολογική θεραπεία για το Χρόνιο πόνο

Ο χρόνιος πόνος τα τελευταία χρόνια, είναι ένα από τα σημαντικότερα πρόβλημα της δημόσιας υγείας, διότι ταλαιπωρεί άτομα όλων των ηλικιακών ομάδων (παιδιά, ενήλικες, ηλικιωμένους), επηρεάζοντας τους αρνητικά όχι μόνο στην εκπλήρωση των καθημερινών τους δραστηριοτήτων, αλλά και στην ψυχολογία και στη διάθεσή τους. 

Όταν λέμε χρόνιο πόνο, εννοούμε οποιονδήποτε πόνο διαρκεί περισσότερο από 12 εβδομάδες και ο οποίος επιμένει για μήνες ή και περισσότερο.

Οι καταστάσεις χρόνιου πόνου χωρίζονται σε 2 κατηγορίες:  

α) σε αυτές στις οποίες υπάρχει παθολογική, γενετική ή βιολογική αιτία όπως: οστεοαρθρίτιδα [ΟΑ], ρευματοειδή αρθρίτιδα [RA]), συστηματικές φλεγμονώδεις ρευματικές ασθένειες κ.α, και

β) σε αυτές στις οποίες έχουν ιδιοπαθή χαρακτήρα και δεν υπάρχει κάποια εμφανή αιτία προέλευσης του πόνου.

Πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο χρόνιος πόνος:

• Πλήττει 1,5 δισ. ανθρώπους παγκοσμίως, στοιχεία που αυξάνονται σταθερά. 
• Το εκτιμώμενο ετήσιο κόστος το 2015, που σχετίζεται με το χρόνιο πόνο ήταν 660-835 δισεκατομμύρια δολάρια σε συνδυασμό με το ιατρικό κόστος, την απώλεια εισοδήματος και τη χαμένη παραγωγικότητα. 
• Ταλαιπωρεί το 28% των ενηλίκων και σχεδόν το ήμισυ των ενηλίκων άνω των 65 ετών.
• Το 68,2% των ενηλίκων που ταλαιπωρούνται από χρόνιο πόνο είναι φυσικά αδρανείς.

Χρόνιος πόνος & Σωματική αδράνεια

Ένας πρόσθετος αρνητικός παράγοντας στην εμφάνιση του χρόνιου πόνου, ο οποίος  μάλιστα συμβάλει στην άνοδο των χρόνιων ασθενειών, είναι η σωματική αδράνεια και η έλλειψη φυσικής – σωματικής άσκησης. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), θεωρούν την σωματική αδράνεια και την έλλειψη φυσικής- σωματικής άσκησης ως την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, εξαιρώντας τις μεταδοτικές ασθένειες.

Η σωματική αδράνεια και η καθιστική συμπεριφορά, είναι πλέον στις μέρες μας συχνό φαινόμενο σε όλες τις ηλικίες, και κυρίως στις νεώτερες ηλικιακές ομάδες, και αυτό είναι επιζήμιο για την υγεία, τη φυσική λειτουργία και για την ποιότητα ζωής του σύγχρονου ανθρώπου. 

Μία πολύ αντιπροσωπευτική μελέτη η οποία έγινε σε 2286 ενήλικα άτομα, έδειξε ότι:

• η τακτική σωματική δραστηριότητα είναι ένα σημαντικό εργαλείο όχι μόνο για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου, αλλά και ένας τρόπος ώστε να μετριάσουμε ή να καθυστερήσουμε τα συμπτώματα και την εξέλιξη του πόνου.
• η κάθε πρόσθετη ώρα καθημερινής καθιστικής συμπεριφοράς, έχει έως και 46% περισσότερες πιθανότητες, ώστε κάποιο σημείο του σώματός μας να εμφανίσει χρόνιο πόνο.
• ακόμη και κάποιες εκρήξεις μέτριας ή έντονης σωματικής δραστηριότητας ανά περιόδους, δεν αναιρεί τη «ζημιά» που έχει προκληθεί από τη μακρά και συνεχή περίοδο συνεχούς καθιστικής συμπεριφοράς. 

Η φυσική- σωματική άσκηση μία μη φαρμακευτική θεραπεία

Αν η καταστάσεις χρόνιου πόνου δεν αντιμετωπιστούν με τον κατάλληλο τρόπο, τότε οδηγούν σε  συμπτώματα όπως:

• πόνο
• μειωμένη λειτουργική ικανότητα
• κακό ύπνο
• κόπωση
• μειωμένη κινητικότητα των αρθρώσεων
• γνωστική δυσλειτουργία
• κατάθλιψη και άγχος

 

και παρά το εξελισσόμενο τοπίο στο χώρο των φαρμάκων, τα οποία συνταγογραφούνται για τη θεραπεία του χρόνιου πόνου, η ανακούφιση των ανθρώπων που πάσχουν από αυτόν είναι γενικά μέτρια. Μάλιστα η απαγόρευση ή η απόρριψη των φαρμάκων αυτών, είναι πολύ συχνή διότι προκαλούν παρενέργειες κάτι το οποίο δεν μπορεί με τίποτα να αντισταθμιστεί με την ανακούφιση από τον πόνο.  

Συνεπώς, οι μη φαρμακολογικές θεραπείες αποτελούν τον πιο αποτελεσματικό και αξιόπιστο τρόπο διαχείρισης του χρόνιου πόνου, με τη σωματική δραστηριότητα να είναι μια καλά τεκμηριωμένη και βιώσιμη θεραπευτική οδός για την αντιμετώπιση του, έχοντας ευεργετικές επιδράσεις όχι μόνο στον πόνο, αλλά και στον ύπνο και στη γνωστική λειτουργία και γενικότερα στη σωματική λειτουργία του πάσχοντα. Για αυτό το λόγο, η σωματική δραστηριότητα θα πρέπει να συνιστάται σε όλους τους ασθενείς με χρόνιο πόνο και μάλιστα και κατά τη διάρκεια της φάσης του πόνου, διότι έχει αποδειχθεί ότι η άσκηση μειώνει τα συμπτώματα και βελτιώνει την κινητικότητα των αρθρώσεων, την ισορροπία τη μυϊκή & φυσική αντοχή και απομακρύνει το άγχος και την κατάθλιψη, κάνοντάς τους ασθενείς πιο λειτουργικούς, παραγωγικούς και ευδιάθετους. Μάλιστα υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ασκήσεων για τη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της σωματικής λειτουργίας σε ασθενείς με χρόνιες παθήσεις και χρόνιο πόνο, οι οποίες έχουν αποδειχθεί ότι η αποτελεσματικότητά τους στον πόνο, είναι σε μεγάλο βαθμό συγκρίσιμη με τα απλά αναλγητικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Ένα πρόγραμμα άσκησης το οποίο απευθύνεται σε άτομα που ταλαιπωρούνται από χρόνιο πόνο, δεν είναι μια απλή υπόθεση και θα πρέπει να είναι σχεδιασμένο από έναν εξειδικευμένο επαγγελματία της άσκησης, διότι θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στις ικανότητες, στους περιορισμούς και στις συγκεκριμένες ανάγκες των ατόμων αυτών, ενώ επίσης θα πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη καθοδήγηση για την αποφυγή τραυματισμών.  Βέβαια η αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου μέσω της φυσικής άσκησης, απαιτεί ενεργό συμμετοχή του ασθενή για παρατεταμένο χρονικό διάστημα και μάλιστα με μία συχνότητα 2-3 φορές την εβδομάδα κάτι το οποίο σημαίνει μία σημαντική αλλαγή συμπεριφοράς και συνηθειών από τον ασθενή και αυτό πολλές φορές είναι δύσκολο να επιτευχθεί. 

Αν ταλαιπωρήστε από χρόνιους πόνους επικοινωνήστε με το functional movement, διότι έχουμε την εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, ώστε να σχεδιάζουμε προγράμματα άσκησης για άτομα που ταλαιπωρούνται από χρόνιες παθήσεις και χρόνιους πόνους, τα οποία βελτιώνουν την κινητική λειτουργία του ασθενή απαλλάσσοντας τον από τους πόνους, χωρίς φαρμακευτική αγωγή και μόνο με την κατάλληλη φυσική & σωματική δραστηριότητα.

Παγούνης Νικόλαος

Β.Sc Sport Science & Physical Education

M.Sc Kinisiology & Physical therapy

Πιστοποιημένος Αξιολογητής της Κίνησης &

της Αναπνοής του Ανθρώπινου σώματος