Θεραπευτική άσκηση & Ινομυαλγία
Η ινομυαλγία αποτελεί την πιο κοινή μυοσκελετική διαταραχή παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου το 4-6% του πληθυσμού, ενώ εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες 75-90%, από ότι στους άνδρες. Η ινομυαλγία είναι μία διαταραχή η οποία χαρακτηρίζεται από χρόνιο διάχυτο πόνο, ο οποίος διαρκεί πάνω από τρείς μήνες και εντοπίζεται και στα δύο ημιμόρια του σώματος, πάνω και κάτω από τη μέση, συμπεριλαμβανομένης της σπονδυλικής στήλης, τους παρασπονδυλικούς μυς, τους μυς της ωμοπλάτης και του αυχένα. Τα άτομα με ινομυαλγία, περιγράφουν συνήθως τον μυϊκό πόνο ως «πόνος ή κάψιμο» ανεξάρτητα από τη σωματική άσκηση. Τα άτομα με ινομυαλγία αναφέρουν συνήθως δυσκολία στην πραγματοποίηση καθημερινών δραστηριοτήτων όπως τη μεταφορά αντικειμένων, το περπάτημα, την χειρωνακτική εργασία κ.α. Ο πόνος, η δυσκαμψία, η κόπωση, η αδυναμία, η ψυχολογική δυσκολία και η δυσκολία αντιμετώπισης δύσκολων και πιεστικών καταστάσεων πλήττουν πολλούς ανθρώπους με αυτήν την πάθηση, ενώ τα συμπτώματα συχνά επιδεινώνονται λόγω: Η παθογένεση της ινομυαλγίας οφείλεται σε δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), το οποίο στα άτομα αυτά χαρακτηρίζεται από μία ευαισθητοποίηση μεγαλύτερη του φυσιολογικού, προσδίδοντας μια αυξημένη αντίληψη του πόνου συνοδευόμενη από αναποτελεσματική αναστολή ή διαφοροποίηση του πόνου. Αυτή η αυξημένη ευαισθητοποίηση στα περιφερειακά ερεθίσματα, προκαλεί υπεραλγησία, αλλοδυνία (πρόκληση πόνου από ένα φυσιολογικά μη επώδυνο ερέθισμα) και αναφερόμενο πόνο σε πολλαπλά τμήματα του νωτιαίου μυελού, με αποτέλεσμα τον χρόνιο διαδεδομένο πόνο και τη μειωμένη ανοχή στην αισθητηριακή εισαγωγή του μυοσκελετικού συστήματος. Υπάρχουν πολλές υποθέσεις για το ποιοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της ινομυαλγίας, η ακριβής αιτιολογία της όμως εξακολουθεί να διερευνάται, πιστεύοντας ότι είναι ένας συνδυασμός αυξημένης ευαισθησίας στον πόνο και περιβαλλοντικών και ψυχολογικών παραγόντων. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές πιθανές αιτίες και παράγοντες κινδύνου, που αναφέρονται παρακάτω οι οποίοι σχετίζονται με την εμφάνιση της ή αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξη της, ;opvw: Η κοινή λογική υποδηλώνει ότι τα άτομα με ινομυαλγία δεν πρέπει να ασκούνται και για αυτό το λόγο πολλοί άνθρωποι περιορίζουν τη σωματική τους δραστηριότητα, φοβούμενοι ότι η άσκηση θα κάνει τα συμπτώματά τους χειρότερα. Στην πραγματικότητα όμως, ένα σωστό και εξειδικευμένο πρόγραμμα άσκησης μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση πολλών σωματικών και συναισθηματικών επώδυνων συμπτωμάτων της ινομυαλγίας, διότι τα άτομα αυτά εμφανίζουν οστικές ανισορροπίες, σφιχτούς μύες και κακή εμβέλεια κίνησης, προκαλώντας περισσότερη πίεση στο σώμα και στην κίνηση τους. Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η σωστά σχεδιασμένη και εξατομικευμένη άσκηση από κάποιον ειδικό της υγείας και της άσκησης, είναι η αποτελεσματικότερη μέθοδος για τη μείωση των συμπτωμάτων του πόνου σε ασθενείς που πάσχουν από ινομυαλγία. Οι καταλληλότεροι τύποι άσκησης για άτομα με ινομυαλγία είναι: Α) Oι ασκήσεις βελτίωσης της κινητικότητας (ευελιξία και εμβέλεια), οι οποίες θα πρέπει να εκτελούνται αργά, δίνοντας έμφαση στην ποιότητα της κίνησης και χωρίς να είναι επώδυνες. Μόλις αυτές τις ασκήσεις ο ασθενής είναι σε θέση να τις εκτελεί άνετα, τότε μπορούμε σταδιακά να χρησιμοποιήσουμε ελαφριά βάρη, δίνοντας πάντα έμφαση στην “ποιότητα” της κίνησης των μυών και όχι στην ποσότητα. Η χρήση υπερβολικής αντοχής και η μη σωστή άσκηση μπορεί να κάνει τα άτομα αυτά επιρρεπείς σε μυϊκό τραυματισμό, ο οποίος θα οδηγήσει σε μυϊκό πόνο επιδεινώνοντας τα ήδη υπάρχων συμπτώματά του. Β) Η αερόβια άσκηση και η κατάρτιση αντοχής, συνίσταται ιδιαίτερα για τη διαχείριση ασθενών με χρόνιο πόνο, όπως οι ασθενείς με ινομυαλγία. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η αερόβιες ασκήσεις αυξάνουν την ικανότητα για δραστικότητα, ενώ ελαχιστοποιούν τα συμπτώματά που συνδέονται με την ινομυαλγία. Συγκεκριμένα, η αερόβια δραστηριότητα έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τα ψυχολογικά συμπτώματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη, τη γνωστική παρακμή και τις διαταραχές του ύπνου, βελτιώνει τον κυτταρικό μεταβολισμό και την αναπνευστική ικανότητα του ασθενούς, αυξάνει τη μυϊκή μάζα και τον μυϊκό τόνο, ενώ επίσης αυξάνει την πρόσληψη οξυγόνου, γεγονός που ελαχιστοποιεί τελικά τις καταγγελίες χρόνιου πόνου και κόπωσης. Θα πρέπει βέβαια να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο είδος της αερόβιας άσκησης, διότι εάν το άτομο δεν διατηρήσει μία σωστή στάση σώματος κατά την εκτέλεσή τους τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν, αλλά και στην ένταση της άσκησης η οποία θα πρέπει να είναι μέτρια. Γ) Η κινησιοθεραπεία η οποία θα πρέπει να επικεντρώνεται στις αρχές της τροποποίησης της δραστηριότητας, όπως στην εργασία με μέτριο ρυθμό, στις συχνές μεταβολές της θέσης και της στάσης σώματος, καθώς και στην ανάπαυση πριν από την εμφάνιση της κόπωσης. Η σωστή μηχανική του σώματος και η σωστή στάση του σώματος που σχετίζονται με την οικιακή διαχείριση και τις εργασιακές δραστηριότητες, αξιολογούνται και προσαρμόζονται ανά άτομο. Οι ασθενείς ενθαρρύνονται να ενσωματώσουν τις αρχές ρύθμισης σε όλους τους τομείς της ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης της αυτο-φροντίδας, της εργασίας και του ελεύθερου χρόνου. Δ) Η Υδροθεραπεία σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες έχει αποδειχθεί ότι είναι η πιο ανεκτή άσκηση για άτομα με ινομυαλγία, διότι η πλευστότητα του νερού επιτρέπει στον ασθενή να διατηρεί μία κινητικότητα χωρίς να ασκεί υπερβολική ενέργεια και χωρίς να αυξάνει την πίεση στις αρθρώσεις του. Επιπλέον, στοιχεία δείχνουν ότι η υδροθεραπεία συμβάλλει μακροπρόθεσμα στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων αυτών. Τα υποκείμενα συμπτώματα της ινομυαλγίας, και της υπερευαισθησίας του ΚΝΣ και του πόνου μπορούν να ανακουφιστούν από την υδροστατική πίεση και τις καταπραϋντικές επιδράσεις της θερμοκρασίας στις νευρικές απολήξεις, καθώς και στη γενική μυϊκή χαλάρωση. Βέβαια το κλειδί της επιτυχίας ενός θεραπευτικού προγράμματος το οποίο απευθύνεται σε άτομα που πάσχουν από ινομυαλγία, είναι η συνέπεια και η υπομονή. Όταν εμφανίζονται φλεγμονές, ή τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα, τότε ο ειδικός της υγείας και της άσκησης θα πρέπει να κάνει λίγα βήματα πίσω στο πρόγραμμα άσκησης ή να ξεκουράσει τον ασκούμενο και στη συνέχεια να ξανά επαναλάβει το πρόγραμμα φυσικής δραστηριότητας μόλις αυτός αισθανθεί καλύτερα. Στο Functional movement, έχουμε την εκπαίδευση και την εμπειρία ώστε να σχεδιάζουμε και να αναλαμβάνουμε τη θεραπεία μέσω εξειδικευμένων προγραμμάτων θεραπευτικής άσκησης ατόμων που ταλαιπωρούνται από μυοσκελετικούς πόνους, βοηθώντας τους να βελτιώσουν την καθημερινότητα τους και να απαλλαγούν από πόνους, κάνοντάς τους πιο λειτουργικούς σε όλες τους τις καθημερινές δραστηριότητες. Παγούνης Νικόλαος Β.Sc Sport Science & Physical Education M.Sc Kinisiology & Physical therapy International Certificate in Osteopathic and Chiropractic Manipulation Certified Medical Exercise Specialist