Υπολογίζεται ότι το 21% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού στην Ευρώπη, εμφανίζεται σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 50 ετών, ενώ το 35% εμφανίζεται στην ηλικία 50–64 ετών και τα υπόλοιπα περιστατικά σε γυναίκες άνω των 65 ετών.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, γίνεται κατανοητό ότι ο καρκίνος του μαστού επηρεάζει πολλές γυναίκες κατά την παραγωγική τους ηλικία και κατά την ηλικία δημιουργίας οικογένειας. 

Ασθενείς με καρκίνο του μαστού & Μυοσκελετικά Προβλημάτα

Έχει αποδειχθεί, ότι οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού είναι ευαίσθητοι στην ανάπτυξη μυοσκελετικών προβλημάτων. Αυτό οφείλεται στις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα της ασθενούς και σχετίζονται με την ηλικία στους τένοντες ή σε εξωγενείς παράγοντες που προκαλούνται από τη θεραπεία του καρκίνου όπως το λεμφοίδημα. 

Εξαιτίας του ταλαιπωρημένου σώματος αλλά και του φόβου που έχουν τα άτομα αυτά, συνήθως προσαρμόζουν το σώμα τους σε μια νέα θέση ηρεμίας πιο «μαζεμένη» και προστατευτική. Αυτό έχει επιπτώσεις στη στάση του σώματος τους, αλλά και στην ευθυγράμμιση της Σ.Σ, διότι αυξάνεται περαιτέρω η βράχυνση των μυών τους. 

Σύνδρομο πόνου μετά τη μαστεκτομή (PMPS)

Η βράχυνση των μυών με την πάροδο του χρόνου προκαλεί δυσκαμψία, μειωμένη λειτουργικότητα που με τη σειρά της προκαλεί μυοσκελετικούς πόνους λόγω της μειωμένης κινητικής λειτουργίας του σώματός της ασθενή.

Η κατάσταση αυτή, ονομάζεται Σύνδρομο πόνου και είναι ο πόνος που διαρκεί περισσότερο από τους πόνους που αναμένεται να έχει ο ασθενής μετά από μία χειρουργική επέμβαση καρκίνου του μαστού (μαστεκτομή). Επίσης είναι διαφορετικό είδος πόνου, διότι είναι νευρομυοσκελετικής φύσης. 

Καρκίνος του μαστού & άσκηση

Η τακτική άσκηση παίζει πλέον σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια της ασθενή με καρκίνο του μαστού να παραμείνει υγιής. Όλο και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι η άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του μαστού,  αλλά και να μειώσει τις πιθανότητες επανεμφάνισης του (υποτροπή).

Σύμφωνα με έρευνα του Αμερικάνικου Κολλεγίου Αθλητιατρικής το 2017, η άσκηση είναι ασφαλής τόσο κατά τη διάρκεια, όσο και μετά το πέρας των θεραπειών για τον καρκίνο του μαστού. Μάλιστα υπάρχουν στοιχεία που αναφέρουν ότι η άσκηση μπορεί να βοηθήσει τους επιζώντες από καρκίνο του μαστού να ζήσουν περισσότερο, και να ζήσουν μια πιο δραστήρια ζωή. 

Συμβουλές για την άσκηση

Η άσκηση τα τελευταία χρόνια, εφαρμόζεται όλο και περισσότερο ως θεραπευτικό εργαλείο σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού. Τον τελευταίο καιρό έχει καταστεί σαφές ότι η άσκηση παίζει κεντρικό ρόλο στον έλεγχο και την πρόληψη χρόνιων ασθενειών. Για αυτό το λόγο η άσκηση σε άτομα που πάσχουν από καρκίνο του μαστού, θα πρέπει να εφαρμόζεται από κάποιον εξειδικευμένο επαγγελματία, ώστε να λαμβάνονται οι απαραίτητες προφυλάξεις και να παρακολουθείται τακτικά για πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια. 

Μερικά από τα οφέλη της άσκησης για άτομα που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού, είναι:

• Η διαχείριση του στρες και του άγχους
• Η βελτίωση της υγείας των οστών
• Η βελτίωση της υγείας της καρδιάς
• Η διαχείριση του σωματικού βάρους κ.α

Για να επιτευχθούν όμως τα οφέλη αυτά, η άσκηση θα πρέπει να γίνεται εξειδικευμένα και με ασφάλεια. 

Αρχικά εάν η ασθενής αισθάνεται κόπωση ή δεν έχει την απαραίτητη ενέργεια, θα πρέπει η ένταση της άσκησης να είναι σε χαμηλά επίπεδα και να αυξάνεται προοδευτικά. Στη συνέχεια η εκπαίδευση της ασθενούς αποτελεί βασικό μέρος της άσκησης, ενώ η προώθηση της σωματικής της δραστηριότητας, της ανεξαρτησίας και της αυτοδιαχείρισης του είναι πολύ σημαντικά για την αποτελεσματικότητα του προγράμματος άσκησης.

Μετά το πρώτο στάδιο της αποκατάστασης και αφού η ασθενής έχει επιστρέψει στην κανονικότητα, είναι πολύ σημαντικό ο επαγγελματίας να συνεχίσει να εμπνέει τον ασθενή, ώστε αυτός να συνέχιση να ασκείται, διότι πέρα από τη σωματική του υγεία θα του δώσει και  κοινωνική και ψυχολογική ευημερία.

Σύμφωνα με τις επιστημονικές έρευνες η άσκηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία αποκατάστασης τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά το πέρας της θεραπείας του καρκίνου του μαστού. Η αύξηση του αριθμού των επιζώντων από καρκίνο του μαστού, έχει ως αποτέλεσμα να έχουν γίνουν αρκετές έρευνες, οι οποίες κατευθύνονται προς το ποιές είναι οι καλύτερες δυνατές παρεμβάσεις που θα βοηθήσουν στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας ζωής των γυναικών που έχουν επιβιώσει από τον καρκίνο του μαστού. 

Μία από αυτή την κατεύθυνση είναι η άσκηση, η οποία στοχεύει στη βελτίωση της σωματικής τους λειτουργίας, της ποιότητας ζωής τους και στη μείωση της κόπωσης από τη θεραπεία κατά του καρκίνου.

Στο Functional Movement, σχεδιάζουμε εξειδικευμένα προγράμματα άσκησης τα οποία στοχεύουν στην βελτίωση της σωματικής υγείας των ασκούμενων και λειτουργούν ως θεραπεία σε χρόνιους πόνους και παθήσεις. 

ΠαγούνηςΝικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Καρκίνος του μαστού & Κινησιοθεραπεία εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Υπάρχουν πολλά επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας & της άσκησης, σχετίζεται με χαμηλότερα ποσοστά ορισμένων μορφών καρκίνων. Συγκεκριμένα, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα υψηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας & άσκησης, μπορούν να λειτουργήσουν για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, του καρκίνου του μαστού, της μήτρας, του τραχήλου της μήτρας και των ωοθηκών. Και γενικότερα, ένα ιστορικό μέτριας συστηματικής άσκησης σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στον άνθρωπο.   

Οφέλη της άσκησης κατά τη θεραπεία

Ενώ μέχρι σήμερα, τα άτομα που εμφανίζουν κάποια μορφή καρκίνου τα παροτρύνουμε να ξεκουραστούν, όλες οι τελευταίες ερευνητικές μελέτες αποδεικνύουν ότι αυτό οδηγεί σε λειτουργική πτώση του ασθενή. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μόλις ο καρκινοπαθείς πάρει την άδεια από το γιατρό του ότι μπορεί να επανέλθει στην κανονικότητα, θα πρέπει να ξεκινήσει να κινείται διότι αυτό θα βοηθήσει στην ανάπτυξη των μυών και της φυσικής του κατάστασης.

Η άσκηση κατά τη διάρκεια της θεραπείας του καρκίνου σύμφωνα με τους ίδιους επιστήμονες, βοηθά τους ασθενείς να αισθανθούν καλύτερα και σωματικά και ψυχολογικά. Μερικά από τα τεκμηριωμένα οφέλη της άσκησης κατά τη θεραπεία του καρκίνου, είναι:

Ο Kerry Courneya του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα του Καναδά, ηγήθηκε μιας έρευνας η οποία δημοσιεύεται στο Annals of Behavioral Medicine. Ο Courneya, λέει ότι η διάγνωση του καρκίνου και οι θεραπείες του, συνδέονται συχνά με αρνητικές παρενέργειες που μειώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών. Συνολικά, μελέτες έχουν δείξει με συνέπεια ότι η σωματική άσκηση μετά τη διάγνωση του καρκίνου έχει θετική επίδραση στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι μελέτες αυτές αναφέρουν αυξημένη αντοχή, αυξημένη λειτουργική ικανότητα, δύναμη, αυτοεκτίμηση, βελτιωμένη ανοχή στη θεραπεία και μειωμένο πόνο στα άτομα που πάσχουν από καρκίνο. Επίσης, η θεραπεία μέσω της άσκησης βοηθάει και ψυχολογικά τα άτομα αυτά μειώνοντας συνολικά της διαταραχές της διάθεσης τους και την κατάθλιψη προκαλώντας επίσης λιγότερα προβλήματα ύπνου. Μάλιστα έχει σημειωθεί, ότι η αυξημένη σωματική δραστηριότητα έχει συσχετιστεί με λιγότερη κόπωση κατά τη διάρκεια και μετά τη χημειοθεραπεία και την ακτινοβολία.

Άλλες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η άσκηση κατά τη διάρκεια της θεραπείας, μπορεί πραγματικά να αλλάξει το μικροπεριβάλλον του όγκου και να προκαλέσει ισχυρότερη αντικαρκινική δραστηριότητα στο ανοσοποιητικό  σύστημα του ασθενή. Επίσης η σωματική δραστηριότητα, βοηθά τα άτομα με καρκίνο να διαχειριστούν το βάρος τους, ο οποίος είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου εμφάνισης καρκίνου. Στην πραγματικότητα, οι έρευνες έχουν συνδέσει το υπερβολικό βάρος ή την παχύσαρκία με αυξημένο κίνδυνο πολλών τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του ενδομητρίου, του οισοφάγου, του ήπατος, του παγκρέατος και του μαστού. Υπάρχουν επίσης αυξανόμενες ενδείξεις ότι το υπερβολικό βάρος, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερο κίνδυνο επανεμφάνισης καρκίνου.

Οφέλη της άσκησης μετά από χειρουργείο για τον καρκίνο

Η άσκηση εκτός από τα οφέλη που έχει κατά τη διάρκεια της θεραπείας του καρκίνου, έχει πολλά οφέλη και μετά από μία χειρουργική επέμβαση καρκίνου. Μετά από μία χειρουργική επέμβαση καρκίνου, η άσκηση παίζει ανεκτίμητο ρόλο στη βοήθεια του ατόμου να επιστρέψει στο επίπεδο δύναμης και φυσικής κατάστασης που είχε πριν από τη χειρουργική επέμβαση. Επίσης εξαιτίας της ακτινοβολίας που δέχονται οι ασθενείς αυτοί σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματός τους, αυτό προκαλεί  κάποιο σφίξιμο, ίσως ακόμη και ιστό ουλής στο σημείο όπου έλαβαν τη θεραπεία, κάτι το όποιο έχει διάφορες επιπτώσεις στη στάση του σώματος, στη δύναμη και στην κίνηση των ανθρώπων αυτών. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μυϊκό σφίξιμο σε αυτήν την περιοχή, και ανάλογα με το σε πιο σημείο βρίσκεται να συμβάλει σε πολλές ορθοστατικές αποκλίσεις & ανισορροπίες. Αυτές οι ορθοστατικές αποκλίσεις & ανισορροπίες, μπορεί να προκαλέσουν πόνους στον αυχένα, στην πλάτη, στο ισχίο, στα γόνατα, κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη την καθημερινότητα των ανθρώπων αυτών.

Θεραπεία μέσω άσκησης

Η θεραπεία μέσω άσκησης μπορεί να αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές θεραπείες για τον καρκίνο, αλλά αυτή (η άσκηση) θα πρέπει να εξατομικεύεται. Το είδος της άσκησης, η ένταση, η συχνότητα και η διάρκεια των συνεδριών, θα πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα με το είδος της θεραπείας, τον τύπο του καρκίνου και φυσικά από τις ικανότητες του ασθενή. Π.χ οι ασθενείς με καρκίνο των οστών ή οστεοσάρκωμα, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάγματα και θα πρέπει να εκτελούν δραστηριότητες παρόμοιες με τους ασθενείς που πάσχουν από οστεοπόρωση. Σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού, θα πρέπει να δίνεται έμφαση στην αύξηση του εύρους κίνησης των άνω άκρων και του θώρακα, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται δυναμικά προγράμματα ενίσχυσης των άνω άκρων κ.ο.κ. Ενώ κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας, και επειδή στους ασθενείς προκαλούνται αλλαγές της αισθήσεως ή απώλεια αίσθησης στα χέρια ή και τα πόδια, θα πρέπει να προτιμώνται δραστηριότητες στις οποίες ο κίνδυνος πτώσης είναι πολύ μικρός.

Με λίγα λόγια όλες οι τελευταίες έρευνες, αποδεικνύουν ότι η άσκηση είναι ασφαλής και χρήσιμη πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία του καρκίνου. Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με καρκίνο να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους, καθώς και να τους δώσει την ενέργεια που χρειάζονται στην καθημερινότητά τους. Η συστηματική & εξειδικευμένη άσκηση μπορεί επίσης να βοηθήσει τα άτομα αυτά να αντιμετωπίσουν τις παρενέργειες της θεραπείας και πιθανώς να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης νέων καρκινωμάτων στο μέλλον.

Το functional movement, απευθύνεται σε άτομα που ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες και θέλουν να ασκηθούν. Έχουμε την γνώση, την εκπαίδευσή και την εμπειρία, ώστε να σχεδιάσουμε εξειδικευμένα και εξατομικεύμενα προγράμματα άσκησης, ώστε να μπορούν να ασκηθούν όλες οι κατηγορίες ανθρώπων.

Η άσκηση στις μέρες θεωρείται θεραπεία και με αυτό τον τρόπο μπορούμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και την διάθεση τους. Τα προγράμματα που σχεδιάζουμε, βασίζονται σε νέες έρευνες και έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τις φυσικές εκδηλώσεις μιας νόσου, αλλά και να βελτιώσουν την κίνηση και τη στάση σώματος των ασκούμενων μας. Αυτό το είδος θεραπείας έχει επίσης και θετικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των ασκούμενων, βοηθώντας τους να βελτιώσουν τη διάθεσή τους και να μειώσουν το άγχος, την κόπωση και το στρες τους.

Παγούνης Νικόλαος

Κινησιολόγος & M.Sc Physical therapy

Certified Medical Exercise Specialist

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Άσκηση – Το μυστικό όπλο κατά τη θεραπεία του καρκίνου εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.