Ο ιγνυακός μυς παρέχει σταθερότητα στην άρθρωση του γονάτου καθώς τρέχουμε ή βαδίζουμε, σταθεροποιεί τον μηνίσκο και περιστρέφει εσωτερικά το οστό της κνήμης. Επίσης ο ιγνυακός μυς ευθύνεται για την ικανότητα μας να ξεκλειδώνουμε το γόνατο μας, όταν αυτό βρίσκεται σε κάμψη, αλλά και να το λυγίζουμε όταν αυτό βρίσκεται σε ευθεία θέση.

Δυσλειτουργία του ιγνυακού μυ

Όταν ο ιγνυακός μυς τραυματιστεί ή γίνει δυσλειτουργικός, μπορεί να προκαλέσει χρόνιους πόνους με συμπτώματα όπως:

• Πόνος στο πίσω μέρος της άρθρωσης του γονάτου
• Πόνος στην εξωτερική πλευρά του γόνατος
• Πόνο όταν στρέφουμε την κνήμη μας προς τα έξω
• Τρυφερότητα όταν πιέζουμε το πίσω μέρος του γονάτου

Ο τραυματισμός του ιγνυακού μυ, συμβαίνει συχνά στα άτομα που τρέχουν ή περπατάνε σε ανώμαλο έδαφος, αλλά και σε άτομα που έχουν υπερπρηνισμό των ποδιών ή υπερβολική έσω στροφή του μηρού.

Ο ρόλος του ιγνυακού μυ στη θεραπεία για τον πόνο στο γόνατο

Η αποκατάσταση της σωστής λειτουργίας του ιγνυακού μυ, είναι πολύ σημαντική στη μείωση του πόνου στο γόνατο. Ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος – μέθοδος για να γίνει αυτό, είναι η θεραπεία μέσω άσκησης και η κινησιοθεραπεία.

Η θεραπεία μέσω άσκησης και η κινησιοθεραπεία, έχουν ως στόχο να μειώσουν αρχικά τον πόνο και τη φλεγμονή, ενώ στη συνέχεια να ενισχύσουν τους μύες γύρω από το γόνατο ώστε να μην επιβαρύνεται μόνο ο ιγνυακός μυς κατά τη εκτέλεση των καθημερινών σας δραστηριοτήτων.

Ο τρόπος αυτός θεραπείας εκτός του ότι δυναμώνει τους μύες των κάτω άκρων, ενισχύει  ταυτόχρονα την ιδιοδεκτικότητα, την ισορροπία και την ευκινησία του ανθρωπινου σώματος. Επίσης η ενδυνάμωση και η αποκατάσταση του ιγνυακού μυ, μπορεί να βελτιώσει την κινητική λειτουργία των κάτω άκρων βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο τον ασθενή στις καθημερινές του δραστηριότητες, αλλά ταυτόχρονα λειτουργεί και προληπτικά για μελλοντικούς τραυματισμούς.

CASE STUDY

Αυτόν τον τρόπο αποκατάστασης εφαρμόσαμε στην Σοφία, η οποία είχε έντονες ενοχλήσεις στην εξωτερική πλευρά των γονάτων της. Η Σοφία αφού έκανε τις απαραίτητες εξετάσεις χωρίς ο γιατρός της να εντοπίσει κάποια παθολογία, απευθύνθηκε στο Functional Movement και μέσω των δόκιμων αξιολόγησης που εφαρμόσαμε, εντοπίσαμε ότι:

• Το μηριαίο οστό της έκανε έξω στροφή
• Ο ιγνυακός μυς ήταν πολύ τρυφερός στην πίεση που ασκήσαμε και
• Η άρθρωση του γονάτου της ήταν έντονα ασταθής

Στην συνέχεια αφού εφαρμόσαμε αρχικά τη μέθοδο της Ξηρής βελόνας – Dry Needling για να χαλαρώσουμε και να μειώσουμε τον πόνο στον ιγνυακό μυ, σχεδιάσαμε ένα πρόγραμμα θεραπείας μέσω άσκησης το οποίο στόχευε:

• Στην ενδυνάμωση των μυών της πυέλου
• Στην ενδυνάμωση των οπισθίων μηριαίων
• Στην βελτίωση της ισορροπίας και της ευθυγράμμισης των κάτω ακμών

Δουλεύοντας με αυτόν τον τρόπο καταφέραμε να απαλλάξουμε τη Σοφία από τους έντονους πόνους στο γόνατο της , αλλά και γενικότερα των κάτω άκρων της. Βεβαία ο συγκεκριμένος τρόπος θεραπείας Functional Movement, απαιτεί την ενεργητική συμμετοχή του ασθενή διότι η αποτελεσματικότητα της στηρίζεται στην αλλαγή της εμβιομηχανική της κίνησης του ασθενή, αλλά και στην επανεκπαίδευση του σώματος του. Αυτό ακριβώς είναι που κάνει τη συγκεκριμένη μέθοδο θεραπείας να διαφέρει από όλες τις άλλες μεθόδους θεραπείας, αλλά και ταυτόχρονα τόσο αποτελεσματική.

ΠαγούνηςΝικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Πόνος στο γόνατο – CASE STUDY στο FUNCTIONAL MOVEMENT εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

• δυσκαμψία
• οίδημα
• περιορισμένο εύρος κίνησης
• κακή ευθυγράμμιση των κάτω ακρών και
• πόνο από ελάχιστα αντιληπτό έως εξουθενωτικό

Επιλογές θεραπείας για την οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Λόγω του επιπολασμού της συγκεκριμένης πάθησης, υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας.

Οι πιο κοινές και συμβατικές θεραπείες, περιλαμβάνουν:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Ενέσεις υαλουρονικού
• Ενέσεις κορτικοστεροειδών
• Συμβατική φυσικοθεραπεία (μηχανήματα)
• Χειρουργική επέμβαση

Μία λιγότερο γνωστή θεραπευτική αλλά πολύ αποτελεσματική σύμφωνα με νέες έρευνες θεραπεία, είναι ο συνδυασμός της κινησιοθεραπείας με τη θεραπεία της ξηρής βελόνας – Dry needling.

Όλο και περισσότερες έρευνες αναφέρουν ότι αυτός ο συνδυασμός αυτών των θεραπειών είναι αποτελεσματικός και ασφαλής.

Με τη θεραπεία της ξηρής βελόνας – Dry Needling, πετυχαίνουμε:

• τη μείωση του πόνου και
• την ομαλή κινητοποίηση της άρθρωσης

Ενώ με την κινησιοθεραπεία

• τη βελτίωση του εύρους κίνησης και
• την ενδυνάμωση και τη σταθεροποίηση των κάτω άκρων.

Επίσης, με τη θεραπεία της ξηρής βελόνας – Dry Needling αυξάνουμε:

• την αρτηριακή πίεση γύρω από το γόνατο και
• τα επίπεδα β – ενδορφινών στο αίμα

Γεγονός που προκαλεί ανακούφιση από τον πόνο βοηθώντας τους ασθενείς, να μειώσουν την εξάρτηση τους από αναλγητικά η αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Η θεραπεία με την ξηρή βελόνα – Dry Needling έχει επίσης αποδειχθεί ότι ενεργοποιεί τον υποθάλαμο, ενώ ταυτόχρονα ενεργοποιεί το μεταιχμιακό σύστημα στον εγκέφαλο, τα οποία και τα δυο μπορούν να αλλάξουν την αντίληψη μας για τον πόνο.

Ξηρή Βελόνα – Dry Needling Οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Η ξηρή βελόνα περιλαμβάνει την εισαγωγή βελόνων σε διάφορα σημεία γύρω από την άρθρωση του γονάτου, ώστε να αυξήσουμε τη ροή του αίματος γύρω από την άρθρωση.

Η εισαγωγή των βελόνων είναι εντελώς ανώδυνη και προκαλούν τέντωμα στον ιστό. Οι βελόνες αφήνονται στη θέση τους για έως και 30 λεπτά, ενώ η θεραπεία θα πρέπει να έχει μια τυπική συχνότητα 2 -3 φορές την εβδομάδα για διάρκεια 3-4 εβδομάδων, ανάλογα με την κάθε περίπτωση.

Η ξηρή βελόνα είναι μια συμπληρωματική και υποστηρικτική θεραπεία η οποία χρησιμοποιείται σε αρχικά στάδια ώστε να μειώσει τον πόνο και να βοηθήσει τον ασθενή να ξεκινήσει την άσκηση και την κινησιοθεραπεία.

Ξηρή βελόνα – Dry Needling & Functional Movement

Η θεραπεία της ξηρής βελόνας – Dry needling είναι μια  ασφαλής θεραπεία η οποία στο Functional Movement εφαρμόζεται ως συμπληρωματική – υποστηρικτική θεραπεία. Με τον τρόπο αυτό βοηθάμε αρχικά τον ασθενή να απαλλαγεί από τους έντονους πόνους, και στη συνέχεια να ξεκινήσουμε τη θεραπεία μέσω άσκησης η οποία είναι και η θεραπεία που θα τον βοηθήσει να έχει μια δραστήρια, λειτουργική και χωρίς πόνο καθημερινότητα.

Στο Functional Movement . σχεδιάζουμε εξατομικευμένες και εξειδικευμένες θεραπείες, συνδυάζοντας την κινησιοθεραπεία με διάφορες συμπληρωματικές θεραπείες ανάλογα με το πώς αυτές λειτουργούν σε κάθε ασθενή και περίπτωση.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις θεραπείες μας και την ξηρή βελόνα – Dry Needling μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας.

Παγούνης Νικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Ξηρή βελόνα – Dry Needling και Οστεοαρθρίτιδα Γόνατος εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Στο συγκεκριμένο άρθρο θα παρέχουμε κάποιες αξιόπιστες πληροφορίες, ώστε να βοηθήσουμε τα άτομα που πάσχουν από αρθρίτιδα γόνατος, να κατανοήσουν καλύτερα τι συμβαίνει στο γόνατο τους, και πως μπορούν να βοηθηθούν.

Τι συμβαίνει στο γόνατο μου όταν έχω οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο

Όταν η οστεοαρθρίτιδα βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, εμφανίζονται αρκετά σημάδια εκφύλισης της άρθρωσης του γόνατος. Τα σημάδια αυτά είναι:

– Απώλεια χονδρού/Στένωση του αρθρικού χώρου. Η απώλεια χονδρού είναι ένας από τους κύριους δείκτες που χρησιμοποιούνται στη διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας. Αυτή η απώλεια χονδρού περιορίζει το χώρο μεταξύ των οστών της άρθρωσης του γόνατος, με αποτέλεσμα τα οστά της άρθρωσης να έρχονται σε επαφή μεταξύ τους , προκαλώντας πόνο και δυσφορία. Η κατάσταση αυτή δυσκολεύει την καθημερινότητα του ατόμου, διότι οι δυνάμεις που ασκούνται στα σημεία επαφής μεταξύ των αρθρώσεων, μπορεί να φτάσει έως και 3 φόρες το σωματικό τους βάρος. Όταν όμως τα οστά δεν έχουν πλέον την απορρόφηση που παρέχεται από τον χονδρό, τότε προκαλείται έντονος πόνος κατά την εκτέλεση αυτών των δραστηριοτήτων.

– Αλλαγή στο αρθρικό υγρό. Το αρθρικό υγρό είναι το φυσικό λιπαντικό των αρθρώσεων, επιτρέποντας τες να κινούνται ομαλά. Επίσης το αρθρικό υγρό κρατά τις αρθρώσεις διαχωρισμένες και λειτουργεί ως φίλτρο για την άρθρωση, επιτρέποντας τη διέλευση των θρεπτικών συστατικών, ενώ παράλληλα κράτα έξω από την άρθρωση τις επιβλαβείς ουσίες. Κατά την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, το αρθρικό υγρό γίνεται πιο υδαρές και λιγότερο αποτελεσματικό ως λιπαντικό για την άρθρωση, και αυτό προκαλεί περισσότερη τριβή και συνολική φθορά συμβάλλοντας στην απώλεια χονδρού που αναφέραμε προηγουμένως.

– Σχηματισμός οστεόφυτων. Όταν υπάρχει μεγάλη απώλεια χόνδρου στην άρθρωση, τότε συχνά υπάρχει υπερβολική ανάπτυξη οστού στο προσβεβλημένο σημείο. Αυτές οι οστικές αναπτύξεις ονομάζονται οστεόφυτα και συνήθως προκαλούν ακαμψία και πόνο στην προσβεβλημένη άρθρωση. Επίσης ο σχηματισμός οστεόφυτων σχετίζεται και με την κακή ευθυγράμμιση του προσβεβλημένου γόνατος.

– Φλεγμονή. Ενώ αρχικά η οστεοαρθρίτιδα είχε ταξινομηθεί από τους ερευνητές ως μη φλεγμονώδης τύπος αρθρίτιδας, οι μελέτες οδήγησαν στην επανεκτίμηση αυτής της άποψης. Το αρθρικό υγρό συνήθως επηρεάζεται από φλεγμονή στα άτομα με οστεοαρθρίτιδα, προκαλώντας ερυθρότητα, οίδημα, πόνο και αυξημένη θερμοκρασία στην περιοχή. Η φλεγμονή προκαλείται από παράγοντες που σχετίζονται με την οστεοαρθρίτιδα που πυροδοτούν τη φυσική ανασολογική απόκριση του ανθρώπινου σώματος.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι οστεοαρθρίτιδας γόνατος

Η άρθρωση του γόνατος, έχει 3 ζώνες επαφής γνωστές και ως διαμερίσματα, όπου συνήθως εμφανίζεται η οστεοαρθρίτιδα. Ένας συνηθισμένος τρόπος ταξινόμησης της οστεοαρθρίτιδας γόνατος, είναι ποιο από τα 3 διαμερίσματα επηρεάζεται:

• Μέσο κνημομηριαίο διαμέρισμα – βρίσκεται στο εσωτερικό μέρος του γόνατος, όπου η κνήμη συναντά το μηριαίο οστό.
• Πλευρικό κνημομηριαίο διαμέρισμα – βρίσκεται στο εξωτερικό μέρος του γόνατος, όπου η κνήμη συναντά το μηριαίο οστό.
• Επιγονατιδικό διαμέρισμα – το μπροστινό μέρος του γόνατος, μεταξύ της επιγονατίδας και του μηριαίου οστού.

Ανάλογα με το άτομο, θα μπορούσε να επηρεαστεί οποιοσδήποτε συνδυασμός αυτών  των διαμερισμάτων και να έχουμε ακόμη μια ταξινόμηση οστεοαρθρίτιδας, όπως:

• Μονοδιαμερισματική , όταν προσβάλλεται ένα μόνο διαμέρισμα της άρθρωσης
• Διδιαμερισματική , όπου επηρεάζονται δυο διαμερίσματα της άρθρωσης
• Τριδιομερισματική , όταν επηρεάζονται και τα 3 διαμερίσματα της άρθρωσης

Η ταξινόμηση και η κατανόηση των περιοχών της άρθρωσης του γόνατος που επηρεάζονται, είναι και το κλειδί για τη διαχείριση των επιπτώσεων της οστεοαρθρίτιδας στην υπόλοιπη άρθρωση.

Τι σημαίνει για τον τρόπο και την ποιότητα της ζωής μας η οστεοαρθρίτιδα

Ο αντίκτυπος της οστεοαρθρίτιδας στον τρόπο και στην ποιότητα της ζωής μας, διαφέρει από άτομο σε άτομο, διότι εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Εάν κάποιο άτομο βιώνει, λιγότερο επηρεασμένη κινητικότητα και λιγότερο πόνο γενικά, η ποιότητα και ο τρόπος ζωής που επηρεάζεται σε μικρότερο βαθμό από κάποιο άτομο που βιώνει ποιο έντονα τα συμπτώματα αυτά.

Γενικότερα τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα γόνατος δυσκολεύονται:

• Να καθίσουν οκλαδόν
• Να ανέβουν και να κατέβουν σκάλες
• Να περπατήσουν

Πώς πρέπει να διαχειριστούμε την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος

Για να διαχειριστούμε με ασφάλεια και αποτελεσματικά την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, θα πρέπει να απευθυνθούμε σε έναν επαγγελματία θεραπευτή, ο οποίος αφού αξιολογήσει τις ικανότητες και την σωματική κατάσταση του ασθενή, θα σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας μέσω της άσκησης και της κινησιοθεραπείας.

Τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι πλέον όλα τα ερευνητικά δεδομένα συμφωνούν στην άποψη ότι ο πιο ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος διαχείρισης της οστεοαρθρίτιδας είναι η εξειδικευμένη άσκηση και η κινησιοθεραπεία. Οπότε ο καλύτερος τρόπος να διαχειριστή ένα άτομο την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, είναι να προσπαθήσει να παραμείνει όσο το δυνατόν δραστήριο. Η άσκηση όχι μόνο θα βοηθήσει το άτομο να κινείται ελεύθερα και χωρίς πόνο, αλλά θα λειτουργήσει και προληπτικά, συμβάλλοντας σημαντικά στη μείωση των συμπτωμάτων της.

Τώρα που έχετε οπλιστεί με σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, μπορείτε να απευθυνθείτε στο Functional Movement για να σχεδιάσουμε τα επόμενα βήματα της θεραπείας σας.

Παγούνης Νικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Οστεοαρθρίτιδα Γόνατος – Ένας οδηγός που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τι συμβαίνει με το γόνατο σας και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος θεραπείας εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Ποιος είναι όμως ο μέσος γλουτιαίος μυς;

Ο μέσος γλουτιαίος μυς παίζει πολύ σημαντικό ρόλο τόσο στην σταθερότητα, όσο και στην κινητικότητα του ανθρώπινου σώματος. Αποτελεί έναν από τους 3 γλουτιαίους μύες του ανθρώπινου σώματος (μείζων, μέσο και ελάσσων), οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για:

• Τη σταθερότητα της άρθρωσης του ισχίου, και
• Την υποστήριξη της οσφυϊκής μοίρας και της λεκάνης όταν περπατάμε, τρέχουμε ή ανεβαίνουμε σκάλες κ.τ.λ.

Η ισχύς και η σταθερότητα των γλουτών πέραν του ότι είναι καθοριστικός παράγοντας για την ισορροπία του ανθρώπινου σώματος, συμβάλλει σημαντικά:

• Στον καλό έλεγχο της άρθρωσης του γονάτου και
• Στον καλό έλεγχο του κορμού κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε δυναμικής εργασίας.

Ο  μέσος γλουτιαίος μυς, έχει σχήμα βεντάλιας και είναι ο πιο βαθύς από τους 3 γλουτιαίους μυς. Η κύρια λειτουργία του είναι η σταθεροποίηση των γοφών, ώστε αυτοί να διατηρούν τη λεκάνη σε μια επίπεδη – ουδέτερη & ευθυγραμμισμένη θέση, κυρίως κατά τη διάρκεια της βάδισης μας, αλλά και όχι μόνο.

Πως ο μέσος γλουτιαίος μυ επηρεάζει τη μέση & τα γόνατα

Όταν ο μέσος γλουτιαίους μυς είναι υπολειτουργικός ,τότε δημιουργείται μία αστάθεια στη λεκάνη, και μία αναγκαστική «στρατολόγηση» άλλων μυών που δεν είναι υπεύθυνοι για τη σταθεροποίηση της λεκάνης, ώστε αυτοί οι μυς να αναλάβουν τη σταθεροποίηση και την ευθυγράμμιση της (τη λεκάνη). Οι μύες αυτοί είναι:

• Οι μύες της οσφυϊκής μοίρας της ΣΣ (μέση)
• Ο τετράγωνος οσφυϊκός και
• Οι οπίσθιοι μηριαίοι,

οι οποίοι υπερλειτουργούν, με αποτέλεσμα με την πάροδο του χρόνου να εμφανίσουν πόνο στη μέση ή/και στο ισχίο.

Οι επιπτώσεις όμως ενός υπολειτουργικού μέσου γλουτιαίου μυ, δεν επηρεάζει μόνο τη μέση και το ισχίο. Ένας αδύναμος μέσος γλουτιαίος μυς, επηρεάζει αρνητικά και την ποιότητα της κίνησης των γονάτων (λόγω της βλαισότητας που προκαλείται), με αποτέλεσμα όταν κάνουμε squat ή γενικά όταν σηκωνόμαστε και καθόμαστε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας, εκτός από τη μέση μας, να επιβαρύνονται και να κινδυνεύουν και τα γόνατα μας.

Πώς θα ανακαλύψω ότι ο μέσος γλουτιαίος μυς είναι υπολειτουργικός;

Όταν κάποιος ασθενής ταλαιπωρείται από χρονικούς πόνους στη μέση ή/και στα ισχία ή/και στα γόνατα, και έχει εφαρμόσει κάθε είδους απεικονιστική εξέταση (μαγνητική, ακτινογραφία κ.α) οι οποίες αποκλείουν κάποια σοβαρή παθολογία, θα πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον εξειδικευμένο στην ανθρώπινη κίνηση θεραπευτή (κινησιολόγο). Ο εξειδικευμένος στην ανθρώπινη κίνηση θεραπευτής, θα αξιολογήσει τη μυϊκή και κινητική λειτουργία του σώματος του ασθενή, και θα εντοπίσει πιθανές μυϊκές δυσλειτουργίες και περιορισμούς.

Η αξιολόγηση του μέσου γλουτιαίου μυ περιλαμβάνει μία σειρά δοκιμών όπως:

• Χειροπρακτική μυϊκή αξιολόγηση
• Δοκιμή στάσης στο 1 πόδι
• Δοκιμή κίνησης του άνω μέρους του σώματος στο 1 πόδι, και
• Μια σειρά λειτουργικών δραστηριοτήτων, παρατηρώντας την σταθερότητα και την ποιότητα της κίνησης του κάτω μέρους του σώματος και τη κινηματική της λεκάνης.

Θεραπεία του μέσου γλουτιαίου μυ

Αν με τη μυϊκή & κινητική αξιολόγηση του σώματος του ασθενή, ο θεραπευτής εντοπίσει ότι ο μέσος γλουτιαίους μυς είναι υπολειτουργικός, τότε θα πρέπει παράλληλα να εντοπίσει και την αιτία  της δυσλειτουργίας του.

Στη συνέχεια θα πρέπει να σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας, μέσω του οποίου:

• θα πρέπει αρχικά η ενεργοποιήσει το μέσο γλουτιαίου μυ, και ο καλύτερος και πιο ασφαλές τρόπος για να γίνει αυτό, είναι η χειροπρακτική φροντίδα διότι με αυτόν τον τρόπο ο θεραπευτής μπορεί να αισθανθεί πότε ο ασθενής ενεργοποιεί ή όχι το συγκεκριμένο μυ. Επίσης με αυτόν τον τρόπο μπορεί να εκπαιδεύσει τον ασθενή το πως και το πότε πρέπει να ενεργοποιεί τον μέσο γλουτιαίο κατά την εκτέλεση διάφορων κινητικών μοτίβων.
• Στη συνέχεια, θα πρέπει να προχωρήσει στο κομμάτι της ενδυνάμωσης στο οποίο δεν θα πρέπει να εστιάσουμε μόνο σε ασκήσεις με επιβάρυνση, αλλά σε ασκήσεις οι οποίες να αναγκάζουν τον ασθενή να διατηρεί τη λεκάνη του ευθυγραμμισμένη και σταθερή κατά την εκτέλεση τους.

Επίσης είναι σημαντικό σε μια τέτοια περίπτωση ο θεραπευτής εκτός από τη διόρθωση των δυσλειτουργιών που εντόπισε, να εστιάζει ταυτόχρονα και στην εκπαίδευση του ασθενή σε βασικά μοτίβα κίνησης, και πως αυτός θα πρέπει να τα εκτελεί σωστά, ώστε να προστατέψει το σώμα του μελλοντικά.

Αν ταλαιπωρήστε από χρόνιους πόνους στη μέση ή/και στο ισχίο ή/και στα γόνατα και δεν έχετε ελέγξει τη λειτουργία του μέσου γλουτιαίου μυ, κλείστε άμεσα ένα ραντεβού στο Functional Movement, και μέσω της μυϊκής και κινητικής αξιολόγησης, να σας απαλλάξουμε από χρόνιους πόνους που ίσως να δυσκολεύουν την καθημερινότητά σας.

Παγούνης Νικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Πόνος στη μέση ή/και στο γόνατο ή και στο ισχίο; – Ελέγξατε τη λειτουργία του μέσου γλουτιαίου μυ; εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι μακράν η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας και υπολογίζεται ότι το 25% των γυναικών και το 16% των ανδρών άνω των 60 ετών, παρουσιάζουν συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας. H οστεοαρθρίτιδα μπορεί να προσβάλει μια ή και πολλές αρθρώσεις μαζί. Η άρθρωση του γονάτου είναι μία από τις πιο συχνές αρθρώσεις που εμφανίζουν οστεοαρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι μία εκφυλιστική ασθένεια της άρθρωσης του γονάτου, κατά την οποία ο αρθρικός χόνδρος φθείρεται προοδευτικά. Είναι πιο συχνή σε ηλικιωμένες γυναίκες και άνδρες και διακρίνεται σε δύο τύπους, τη πρωτογενή και τη δευτερογενή.

Εξαιτίας του ότι η οστεοαρθρίτιδα είναι μία χρόνια πάθηση, στόχος των θεραπειών  που εφαρμόζουμε, θα πρέπει να είναι αρχικά η ανακούφιση από το πόνο και στη συνέχεια η επιβράδυνση της βλάβης, διότι με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε το να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής του ασθενή. Για αυτό το λόγο η άσκηση και η κίνηση, θεωρείται ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης – θεραπείας της οστεοαρθρίτιδας γόνατος.

Παρόλο αυτά όμως, οι ερευνητές έχουν παρατηρήσει ότι κάθε χρόνο πραγματοποιείται ένας μεγάλος αριθμός χειρουργικών επεμβάσεων, ως μέρος της θεραπείας της οστεοαρθρίτιδας γόνατος. Μάλιστα οι ίδιοι ερευνητές, διαπίστωσαν ότι αυτές οι χειρουργικές αυτές επεμβάσεις όχι μόνο δεν είναι πιο αποτελεσματικές από μία μη χειρουργική θεραπεία, αλλά μπορεί να προκαλέσει και μεγαλύτερα προβλήματα στην άρθρωση του γόνατος.

Πριν από περίπου 10 χρόνια, η πιο κοινή αρθροσκοπική επέμβαση στην άρθρωση του γονάτου, ήταν ο καθαρισμός ή «πλύση» της άρθρωσης, για την αφαίρεση των ακατέργαστων θραυσμάτων χόνδρου, που εμπόδιζαν την ομαλή λειτουργία της άρθρωσης. Τα οφέλη όμως της συγκεκριμένης χειρουργικής επέμβασης, δεν ήταν ικανοποιητικά και για αυτό το λόγο οι ερευνητές αναρωτήθηκαν, αν υπήρχε κάποιο άλλο είδος θεραπείας η οποία θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική.

Έτσι διεξήγαγαν διάφορες μελέτες, με σκοπό να αναδείξουν ποια θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα γόνατος, είναι η πιο αποτελεσματική.

Αρχικά διεξήγαγαν μία μελέτη, κατά την οποία οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στην μία ομάδα οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε πραγματική χειρουργική επέμβαση στο γόνατο, και η άλλη ομάδα σε μια ψεύτικη η οποία περιλάμβανε απλώς μία τομή στο δέρμα. Η συγκεκριμένη έρευνα απέδειξε ότι η χειρουργική επέμβαση σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα γόνατος, ήταν «άχρηστη».

Το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης έρευνας, αποτέλεσε το έναυσμα στο να διεξάγουν και άλλες έρευνες, ώστε να μπορέσουν να τεκμηριώσουν το αποτέλεσμα της πρώτης έρευνας. Το 2015, οι ερευνητές συνόψισαν τα αποτελέσματα όλων αυτών των ερευνών, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι αρθροσκοπικές επεμβάσεις για την οστεοαρθρίτιδα του γονάτου, όχι μόνο δεν ήταν ωφέλιμες, αλλά επιβάρυναν κιόλας τη μελλοντική λειτουργική ικανότητα της άρθρωσης.

Επίσης ένα πρόσφατο άρθρο στο British Journal of Medicine, δημοσίευσε μία καυστική άποψη, κατά την οποία η χειρουργική επέμβαση για την οστεοαρθρίτιδα του γονάτου είναι μια εξαιρετικά αμφισβητήσιμη πρακτική, χωρίς μάλιστα να αναφέρει ούτε μία θετική ή έστω μέτρια αναφορά.

Ενώ η κλινική κατευθυντήρια γραμμή του 2017 όλων των εθνικών οργανισμών υγείας, αναφέρει ότι είναι ενάντια στη χρήση αρθροσκόπησης σε όλους τους ασθενείς με εκφυλιστική νόσο του γόνατος και ότι περαιτέρω έρευνα είναι απίθανο να αλλάξει αυτή τη σύσταση. Και συνεχίζει ότι σύμφωνα με το σύνολο των τελευταίων ερευνών, ότι τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα μπορούν και πρέπει να ασκούνται και να κινούνται.

Η άσκηση θεωρείται η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα του γονάτου και όχι μόνο, διότι επιτρέπει στον ασθενή να διατηρήσει το εύρος της κίνησης της άρθρωσης σε αποδεκτά επίπεδα, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπει τη δυσκαμψία των αρθρώσεων.

Θα πρέπει βέβαια να εφαρμόζεται το κατάλληλο ασκησιολόγιο, αλλά και να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στην ανάπαυση και την άσκηση, γιατί η υπερβολική δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει τον πόνο στις αρθρώσεις.

Σκοπός αυτού του άρθρου, είναι να καταλάβει ο ασθενής ότι η θεραπεία του χρόνιου πόνου και των χρόνιων μυοσκελετικών παθήσεων,  είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και για αυτό το λόγο δεν θα πρέπει να επικεντρωνόμαστε μόνο σε δομικές δυσλειτουργίες, αλλά και σε νευροφυσιολογικές διεργασίες, που πολλές φορές είναι πολύ πιο σημαντικές.

Παγούνης Νικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο – Η χειρουργική επέμβαση είναι μια εξαιρετικά αμφισβητήσιμη πρακτική εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Το γόνατο είναι μία περίπλοκη άρθρωση, διότι είναι μία αρθρική άρθρωση τύπου «μεντεσέ» και θεωρείται από τις πιο ταλαιπωρημένες και χρησιμοποιημένες αρθρώσεις του ανθρώπινου σώματος.  Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η φροντίδα της συγκεκριμένης άρθρωσης,  θα πρέπει να είναι προτεραιότητα.

Τι προκαλεί όμως πόνο στο γόνατο;

Ο πόνος στο γόνατο μπορεί να προέλθει από διάφορες αιτίες, όπως:

• Αθλητικό τραυματισμό
• Τραυματισμό από υπερβολική χρήση
• Τραυματισμό από ατύχημα
• Κακό μοτίβο βάδισης (περπάτημα πάπιας – Duck Feet, έσω στροφή των πελμάτων κ.α)
• Κακή ευθυγράμμιση των κάτω άκρων κ.α

Αν και αυτά τα προβλήματα μπορεί να είναι πολύ επώδυνα για την άρθρωση του γονάτου, οι θεραπείες που εφαρμόζονται συνήθως έχουν σχεδιαστεί για να βρίσκουν μία γρήγορη αλλά όχι αποτελεσματική και μόνιμη ανακούφιση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο πόνος στο γόνατο να επανέρχεται σε σύντομο χρονικό διάστημα, και ο ασκούμενος να απογοητεύεται ότι δεν μπορεί να θεραπευτεί και να νοιώσει το σώμα του δυνατό και υγιή.

Θεραπεία μέσω άσκησης & χειροπρακτικής

Η εξειδικευμένη άσκηση σε συνδυασμό με τη χειροπρακτική φροντίδα, μπορούν να βοηθήσουν σε διάφορα προβλήματα της άρθρωσης του γονάτου, όχι μόνο απαλύνοντας τον ασκούμενο από τον πόνο, αλλά εντοπίζοντας & διορθώνοντας την αιτία που τον προκαλεί.

Ο συνδυασμός άσκησης & χειροπρακτικής φροντίδας, προσφέρει μία εξαιρετική μορφή θεραπείας για τον πόνο στο γόνατο. Ο συνδυασμός αυτός, παρέχει φυσικές μη επεμβατικές λύσεις χωρίς μάλιστα ο ασθενής να χρειάζεται να διακόψει τις καθημερινές του δραστηριότητες. Χρησιμοποιώντας μια σειρά εξειδικευμένων ασκήσεων & τεχνικών χειροπρακτικής οι οποίες εξατομικεύονται ανάλογα με τις ικανότητες και τον πόνο του ασκούμενου, η μορφή αυτή θεραπείας μπορεί να βοηθήσει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας να απαλλαγούν από τους πόνους στα γόνατα.

Πότε θα πρέπει να αναζητήσω βοήθεια για τον πόνο στα γόνατα;

Όταν το ανθρώπινο σώμα πονάει ή νοιώθει δυσφορία και αδυναμία, αυτό είναι μία ένδειξη ότι χρειάζεται βοήθεια.  Αρχικά θα πρέπει πάντα να αναζητάμε ιατρική βοήθεια ώστε ο γιατρός να μας εξετάσει και να μας κατευθύνει για τη θεραπεία που θα πρέπει να ακολουθήσουμε.  Αν ο γιατρός διαγνώσει ότι ο πόνος δεν προέρχεται από κάποια παθολογία στην άρθρωση, τότε είναι σημαντικό να μην επαναπαυτούμε αλλά να αναζητήσουμε όσο πιο γρήγορα την αιτία που προκαλεί τον πόνο. Μάλιστα όσο πιο γρήγορα απευθυνθούμε σε κάποιον εξειδικευμένο επαγγελματία, τόσο πιο άμεσα θα είναι τα αποτελέσματα της θεραπείας.

Αφού ο γιατρός μας βεβαιώσει ότι ο πόνος στα γόνατα οφείλεται σε μυοσκελετική αιτία και όχι σε παθολογική, τότε θα πρέπει να ακολουθήσει μία αξιολόγηση της κίνησης των κάτω άκρων και της στάσης του σώματος. Με αυτόν τον τρόπο θα εντοπίσουμε ασυμμετρίες και αδυναμίες στο σώμα του ασθενή, οι οποίες μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση του πόνου στα γόνατα. Στη συνέχεια σχεδιάζοντας το κατάλληλο πρόγραμμα θεραπείας και με τη βοήθεια της χειροπρακτικής φροντίδας, στοχεύουμε στη διόρθωση της αιτίας του προβλήματος, διασφαλίζοντας ότι  το πρόβλημα θα διορθωθεί όχι μόνο με ασφάλεια, αλλά και μόνιμα.

Στο Functional Movement, εφαρμόζουμε διάφορες τεχνικές που βοηθάνε να απαλλαγούμε από τους πόνους στα γόνατα, όπως:

• Χειροπρακτικές προσαρμογές
• Εξειδικευμένη άσκησης & διατάσεις
• Τεχνική Graston
• Τεχνική Ενεργής Απελευθέρωσης
• Θεραπεία λειτουργικής κίνησης

οι οποίες εξατομικεύονται για την υποστήριξη κάθε μοναδικού ατόμου. Ταυτόχρονα δίνουμε χρήσιμες πληροφορίες στον ασθενή για το πως πρέπει να κινείται κατά τη διάρκεια των καθημερινών του δραστηριοτήτων, αλλά και το πως θα πρέπει να ξεκουράζει τα γόνατα του. Επίσης τον εκπαιδεύουμε στο να εκτελεί σωστά τις κατάλληλες ασκήσεις ενδυνάμωσης στο σπίτι του, για προληπτική φροντίδα.

Εάν αντιμετωπίζετε πόνο στα γόνατα, μην περιμένετε να επιδεινωθεί ή να εξαπλωθεί ο πόνος. Επικοινωνήστε με το Functional Movement ώστε να σας κατευθύνουμε το πως μπορείτε να διαχειριστείτε, να απαλλαγείτε, αλλά και να αποτρέψετε μελλοντική εμφάνιση του πόνου στα γόνατα. Ο συνδυασμός άσκησης & χειροπρακτικής φροντίδας είναι ένας αποδεδειγμένος τρόπος για να βοηθήσετε τον πόνο στα γόνατά σας, και να απολαύσετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες.

Παγούνης Νικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Πόνος στα Γόνατα & Πως να τον διαχειριστείτε μέσω της Άσκησης & της Χειροπρακτικής εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Στα άκρα των οστών, υπάρχει ένα λεπτό στρώμα συμπαγούς οστού και πάνω από αυτό υπάρχει ο αρθρικός χόνδρος, ο οποίος είναι ένας άκαμπτος συνδετικός ιστός που αποτελείται σε ποσοστό 60-80% από νερό, και στον οποίο υπάρχει συμπαγές δίκτυο κολλαγόνου. Ο αρθρικός χόνδρος είναι αδιαφανής, λευκός, ελαστικός, λείος και στιλπνός και χάρη σε αυτόν επιτρέπεται η ομαλή και με ελάχιστη τριβή κίνηση των αρθρικών επιφανειών. Μερικές φορές όμως, ο χόνδρος μέσα σε μια άρθρωση μαλακώνει και σπάει χάνοντας την ικανότητά του να προστατεύει τα άκρα των οστών, με αποτέλεσμα αυτά να τρίβονται μεταξύ τους προκαλώντας πόνο. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται Χονδροπάθεια ή Χονδρομαλάκυνση. 

Η Χονδροπάθεια ή Χονδρομαλάκυνση,  μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε άρθρωση, αλλά η πιο συνηθισμένη είναι η άρθρωση του γονάτου. Αρχικά εμφανίζεται πόνος στην περιοχή του γονάτου και μία αίσθηση λείανσης ή ρωγμών κυρίως όταν λυγίζουμε ή τεντώνουμε το γόνατό μας, ενώ όσο περισσότερο μαλακώνει ο χόνδρος τόσο ο πόνος επιδεινώνεται.

Η Χονδροπάθεια του γονάτου, εμφανίζεται στους εφήβους περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα, ενώ συχνά εμφανίζεται και σε δρομείς, σκιέρ, ποδοσφαιριστές, ποδηλάτες και άλλους αθλητές οι οποίοι επιβαρύνουν επανειλημμένα τα γόνατά τους, αλλά και σε εργαζόμενους οι οποίοι για μεγάλο χρονικό διάστημα βρίσκονται σε γονατιστή θέση.

Αιτίες

Πολλοί και διαφορετικοί τύποι τραυματισμών μπορεί να οδηγήσουν σε Χονδροπάθεια των αρθρώσεων, οι κύριες αιτίες όμως για την άρθρωση του γονάτου είναι:

• Η ανισορροπία των μυών γύρω από το γόνατο (π.χ προσαγωγοί – απαγωγοί)
• Η Υπερβολική χρήση (επαναλαμβανόμενη κάμψη ή συστροφή) της άρθρωσης του γονάτου, ειδικά κατά τη διάρκεια της άθλησης
• Η κακώς ευθυγραμμισμένοι μύες ή οστά κοντά στην άρθρωση του γονάτου
• Ο τραυματισμός του μηνίσκου
• Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή οστεοαρθρίτιδα

Συμπτώματα

Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της Χονδροπάθειας, είναι ο θαμπός πόνος στο μπροστινό ή στο πίσω μέρος του γονάτου, ο οποίος μπορεί να επιδεινωθεί όταν ανεβαίνουμε ή κατεβαίνουμε σκάλες ή όταν είμαστε σε καθιστή θέση  για μεγάλο χρονικό διάστημα. 

Επίσης εξαιτίας της Χονδροπάθειας, μπορεί η άρθρωση του γονάτου “να κλειδώσει“, που σημαίνει ότι ξαφνικά μπορεί να δυσκολευτούμε να κουνήσουνε το πόδι μας όταν έχουμε τα γόνατά μας λυγισμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις το επώδυνο γόνατο μπορεί και να πρηστεί.

Ένα άλλο σύμπτωμα της Χονδροπάθειας του γονάτου, είναι ότι μπορεί κατά την κίνηση του γονάτου να προκληθεί ένας ήχος ή μία αίσθηση λείανσης, κάτι το οποίο δε σημαίνει πάντα ότι ο χόνδρος έχει υποστεί βλάβη.

Θεραπεία μέσω  Άσκησης

Επειδή ο αρθρικός χόνδρος δεν θεραπεύεται εύκολα, η Χονδροπάθεια  χαρακτηρίζεται συνήθως ως ένα μόνιμο πρόβλημα. Ωστόσο, μέσω της θεραπευτικής άσκησης καταφέρνουμε να απαλλάξουμε τον ασκούμενο από το πόνο μέσα σε λίγους μήνες και ταυτόχρονα να αποφύγει τη χειρουργική θεραπεία.

Η θεραπεία μέσω άσκησης συνίσταται στα άτομα που πάσχουν από Χονδροπάθεια ή Χονδρομαλάκυνση, αφού πρώτα κάνουμε μια μυοσκελετική – κινησιολογική εξέταση στον ασκούμνο, όπως: 

• Αξιολόγηση στάσης σώματος
• Αξιολόγηση κίνησης σώματος
• Τον εντοπισμό μυϊκών ανισορροπιών των μυών γύρω από το γόνατο
• Την ποιότητα της κίνησης της άρθρωσης του γόνατος

η οποία εξέταση, θα καθορίσει ποιες περιοχές του σώματος συμβάλλουν στα συμπτώματα, ώστε στη συνέχεια σχεδιαστεί ένα εξειδικευμένο και εξατομικευμένο ασκησιολόγιο το οποίο θα περιλαμβάνει ασκήσεις που πραγματοποιούνται σε καθιστή, ξαπλωτή και όρθια θέση ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασκούμενου, και θα εστιάζει:

• Στη μυϊκή ενδυνάμωση και βελτίωση της κινητικότητας των αρθρώσεων, δηλαδή στην ενδυνάμωση του έσω πλατύ τετρακέφαλου και των γλουτιαίων μυών, κάτι το οποίο θα βελτιώσει την κινητικότητα και τον κινητικό έλεγχο της άρθρωσης του γονάτου.
• Στην ενεργοποίηση των γλουτών, οι οποίοι θα σταθεροποιήσουν το βάδισμά και γενικότερα την κίνηση των ποδιών μας.
• Σε ασκήσεις βελτίωσης της ιδιοδεκτικότητας και της ισορροπίας, οι οποίες θα επαναφέρουντην ευελιξία, την σταθερότητα και την αίσθηση στην άρθρωση.
• Σε ασκήσεις μαλακών μορίων (foam roller).

Αυτό που θα πρέπει να τονίσουμε, είναι ότι ο στόχος της «θεραπείας μέσω άσκησης» για την αντιμετώπιση της Χονδροπάθειας, είναι η επανευθυγράμμιση της επιγονατίδας, ώστε να ελαττώθουν ή και να εξαφανίστουν τα συμπτώματα κάτι το οποίο θα σταθεροποιήσει την άρθρωση κατά την εκτέλεση των διάφορων κινήσεων. Είναι σημαντικό κατά την εκτέλεση του εξειδικευμένου ασκησιολογίου για την αποκατάσταση της χονδροπάθειας του γονάτου, ο επαγγελματίας υγείας να ελέγχει ώστε η εκτέλεση των ασκήσεων να γίνεται ελεγχόμενα, ισορροπημένα και συμμετρικά, ώστε το κεντρικό νευρικό σύστημα να επαναπρογραμματίσει και να αποτυπώσει τη σωστή κίνηση, η οποία αποθηκεύεται αρχικά στη βραχυπρόθεσμη μνήμη μας και στη συνέχεα με τη συνεχή επανάληψη στη μακροπρόθεσμη μνήμη, ώστε να γίνει συνήθεια στον ασκούμενο.

Στο Functional movement, έχουμε την εκπαίδευση και την εμπειρία πάνω στην αποκατάσταση μυοσκελετικών τραυματισμών μέσω της θεραπευτικής άσκησης, και απαλλάσσουμε τον ασθενή όχι μόνο από τον πόνο, αλλά και από τις αιτίες που τον προκαλούν. Εφαρμόζουμε σύγχρονες μεθόδους αποκατάστασης και σχεδιάζουμε εξειδικευμένα και εξατομικευμένα προγράμματα «θεραπείας μέσω άσκησης» τα οποία βελτιώνουν την καθημερινότητα των ασκούμενων μας, τους απαλλάσσουν από πόνους και τους κάνουν πιο λειτουργικούς σε όλες τους τις καθημερινές δραστηριότητες.

Παγούνης Νικόλαος

Κινησιολόγος & M.Sc Physical therapy

Certified Medical Exercise Specialist

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Χονδροπάθεια γόνατος & θεραπεία μέσω άσκησης εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.