Ο χρόνιος πόνος, ορίζεται ως ένας συνεχής και μακροπρόθεσμος πόνος που διαρκεί περισσότερο από 12 εβδομάδες. Ο χρόνιος πόνος, διαφέρει από τον οξύ πόνο ο οποίος εμφανίζεται όταν κάτι μας πληγώνει σωματικά. Ο οξύς πόνος είναι έντονος και διαρκεί μέχρι το σώμα μας να θεραπεύσει το τραύμα, σε αντίθεση με τον χρόνιο πόνο ο οποίος συνεχίζει να υπάρχει και πολύ μετά την ανάρρωση από ένα τραυματισμό ή μία ασθένεια.

Τι προκαλεί τον χρόνιο πόνο

Ο χρόνιος πόνος μπορεί να προέρχεται από το σώμα ή τον εγκέφαλο ή τον νωτιαίο μυελό, και τις περισσότερες φορές δεν έχει κάποια προφανή αιτία. Μάλιστα κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν χρόνιο πόνο ο οποίος δεν συνδέεται με κάποιο τραυματισμό η κάποια σωματική ασθένεια. Αυτοί οι κατηγορία ανθρώπων είναι αναγκασμένοι να περιορίσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και να έχουν μία κακή ποιότητα ζωής.

Ο χρόνιος πόνος μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του ανθρώπινου σώματός, και μάλιστα πολλές φορές μπορεί να γίνει αισθητός σε περιοχές του σώματος που δεν είναι δυσλειτουργικές.

Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους τύπους χρόνιου πόνου, είναι :

• ο πονοκέφαλος
• ο πόνος στη μέση
• ο πόνος στο ισχίο
• ο πόνος από κάποια μορφή αρθρίτιδας
• ο νευρογενής πόνος (πόνος που προκαλείται από νευρική βλάβη)
• ο ψυχογενής πόνος (πόνος που δεν προκαλείται από ασθένεια, τραυματισμό ή νευρική βλάβη) κ.α.

Ο χρόνιος πόνος εμφανίζεται συνήθως μετά από κάποιον τραυματισμό, ο οποίος προκαλεί κάποια νευρική βλάβη. Η νευρική αυτή βλάβη, κάνει τον πόνο πιο έντονο και μακροχρόνιο και τη θεραπεία του ένα δύσκολο γρίφο για δυνατούς λύτες. Από την άλλη υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανθρώπων, που βιώνουν χρόνιο πόνο χωρίς προηγούμενο τραυματισμό.

Με λίγα λόγια, τα ακριβή αίτια του χρόνιου πόνου δεν είναι πάντα κατανοητά, και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο απαιτείται περισσότερη έρευνα από έναν επαγγελματία υγείας & άσκησης, ώστε όχι μόνο να προσδιορίσει αυτός την αιτία που προκαλεί την ανάπτυξη του χρόνιου πόνου, αλλά και να προβεί στην καλύτερη αξιολόγηση του ασθενή, ώστε να σχεδιάσει μια αποτελεσματική θεραπεία.

Ποιος κινδυνεύει από χρόνιο πόνο;

Ο χρόνιος πόνος μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών, αλλά είναι πιο συνηθισμένος στα άτομα τα οποία:

• Είναι σωματικά αδρανείς
• Έχουν μία κακή στάση σώματος
• Είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
• Έχουν χρόνια πάθηση

παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιου πόνου.

Πώς αντιμετωπίζεται ο χρόνιος πόνος;

Ο χρόνιος πόνος θεωρείται ένα πολύπλοκο βιοψυχοκοινωνικό φαινόμενο, του οποίου η κατανόηση και η διαχείριση είναι αρκετά πολύπλοκη. Αυτό συμβαίνει διότι τα άτομα που ταλαιπωρούνται από χρόνιους πόνους, εξαιτίας της «μονιμότητας» του πόνου συχνά υποφέρουν από ψυχολογικό άγχος και κατάθλιψη και αυτό επηρεάζει αρνητικά κάθε πτυχή της καθημερινότητάς τους.

Για πολλά χρόνια, οι επαγγελματίες υγείας χρησιμοποιούσαν φάρμακα για να αντιμετωπίσουν τις διάφορες καταστάσεις χρόνιου πόνου στον άνθρωπο. Τα τελευταία χρόνια όμως, έχει σημειωθεί μια αλλαγή στη φιλοσοφία διαχείρισης του χρόνιου πόνου, από ένα βιοϊατρικό μοντέλο σε ένα ολιστικό ενεργητικό θεραπευτικό μοντέλο. Αυτό συνέβη, εξαιτίας ενός σημαντικού συνόλου ερευνών που τονίζουν τις θετικές επιδράσεις της άσκησης και της χειροπρακτικής, όχι μόνο στη διαχείριση του χρόνιου πόνου, αλλά και στην ψυχολογία των ασθενών.

Πρόσφατα, η ιατρική κοινότητα έχει δει ισχυρά στοιχεία να συσσωρεύονται για τα οφέλη της ολιστικής διαχείρισης του πόνου . Αυτή η διαχείριση περιλαμβάνει όχι μία μέθοδο θεραπείας, αλλά ένα συνδυασμό αυτών με κύριο συστατικό την εξειδικευμένη άσκηση. Η άσκηση σε συνδυασμό με θεραπείες όπως η χειροπρακτική, και με την κατάλληλη αλλαγή των διατροφικών αλλά και των καθημερινών μας συνηθειών, έχει αποδειχτεί ότι είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία ενάντια στο χρόνιο πόνο.

Και ενώ η παλιομοδίτικη θεραπεία για τον χρόνιο πόνο ήταν ξεκούραση στο κρεβάτι και αποκλεισμός από κάθε είδους δραστηριότητα για εβδομάδες ή και μήνες, σε συνδυασμό με κάποια φαρμακευτική αγωγή, στις μέρες μας η συγκεκριμένη προσέγγιση θεωρείται η χειρότερη δυνατή. Μάλιστα το να ξαπλώσουμε στο κρεβάτι για μεγάλα χρονικά διαστήματα και να μείνουμε σωματικά αδρανείς, μπορεί πραγματικά να κάνει τον πόνο να διαρκέσει περισσότερο επειδή η σωματική αδράνεια σφίγγει τους μύες του ανθρώπινου σώματος και κάνει τα οστά μας πιο αδύναμα. Ταυτόχρονα αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η ψυχολογία μας, να γινόμαστε μοναχικοί και καταθλιπτικοί, παράγοντες που βοηθάνε στην επιδείνωση του χρόνιου πόνου.

Η ολιστική ενεργητική διαχείριση του χρόνιου πόνου, στοχεύει στο να βοηθήσει τον ασθενή να επιστρέψει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο σωματικής λειτουργίας και ανεξαρτησίας, βελτιώνοντας παράλληλα τη συνολική ποιότητα ζωής του, σωματικά, συναισθηματικά και κοινωνικά.

Η ολιστική ενεργητική διαχείριση, εστιάζει σε περιοχές του ανθρώπινου σώματος οι οποίες είναι υπολειτουργικές ή υπερδραστήριες, και προκαλούν δυσλειτουργίες όχι μόνο στην ίδια περιοχή, αλλά και σε άλλα μέρη του ανθρώπινου σώματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αρχικά θα πρέπει να εντοπίζουμε τις περιοχές αυτές στο σώμα του ασθενή και στη συνέχεια σε πρώτη φάση με διάφορες τεχνικές χειροπρακτικής, τις επαναφέρουμε στη φυσιολογικής τους κατάσταση. Οι τεχνικές αυτές όχι μόνο βοηθούν στη μείωση του πόνου, αλλά επαναφέρουν στο σώμα την κινητικότητα και τη φυσιολογική λειτουργία, ώστε στη συνέχεια μέσω της σωστής άσκησης να επαναφέρουμε τη μυϊκή ισορροπία.

Τα προγράμματα αυτά είναι εξειδικευμένα και εξατομικευμένα, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες και τις ικανότητες του κάθε ασθενή, ενώ απαιτούν την ενεργό συμμετοχή του. Συμβατικές θεραπείες τύπου μασάζ, λουτρά, φάρμακα κ.α, προσφέρουν μόνο προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο, διότι δεν καταπολεμούν την αιτία του πόνου αλλά τα συμπτώματα του.

Στόχος αυτούς του είδους θεραπείας, δεν είναι μόνο η ανακούφιση από τα συμπτώματα και η απαλλαγή από έναν πόνο ο οποίος είναι χρόνιος, αλλά η  βελτίωση της συνολικής υγείας του ασθενή. Αυτό επιτυγχάνεται όχι με την παθητική θεραπεία, αλλά με την ενεργό συμμετοχή του ασθενή μέσω της άσκησης, και μέσω της προσπάθειας που πρέπει να κάνει ο ίδιος, ώστε να αλλάξει τον τρόπο ζωής του αναφορικά με τη σωματική του δραστηριότητα, τη διατροφή του και γενικότερα με τις καθημερινές του συνήθειες (κακή στάση σώματος, κάπνισμα κ.α).

Στο Functional Movement, εφαρμόζουμε το συγκεκριμένο τρόπο θεραπείας σε όλες τις χρόνιες καταστάσεις πόνου. Η συγκεκριμένη θεραπεία δεν εστιάζει μόνο στην περιοχή του πόνου και στα συμπτώματά του, αλλά σε μια θεραπεία ολόκληρου του σώματος. Στηρίζεται στην έννοια ότι το ανθρώπινο σώμα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως σύνολο και όχι μεμονωμένα κάθε περιοχή του. Επίσης το ανθρώπινο σώμα είναι πολυδιάστατο και συνδέεται άμεσα με το μυαλό και για αυτό πρέπει να συμμετέχει και αυτό στη διαδικασία της θεραπείας. Η ολιστική προσέγγιση Functional Movement, προσπαθεί να θεραπεύσει το σώμα με τη βοήθεια και τη συνεργασία του μυαλού, όπου σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες αυτός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να απαλλαγούμε από καταστάσεις χρόνιου πόνου, εκπαιδεύοντας ταυτόχρονα το σώμα μας στο πως να αυτοδιαχειρίζεται τέτοιες καταστάσεις.

ΠαγούνηςΝικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Ο Χρόνιος Πόνος χρειάζεται μία ολιστική ενεργητική θεραπεία με κύριο συστατικό τη λειτουργική κίνηση – Functional Movement εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Αυτοί οι τύποι πόνου γενικά προκαλούνται από επαναλαμβανόμενες πιέσεις, υπερβολική χρήση και τραυματισμούς που σχετίζονται με τη σωματική δραστηριότητα.

Με λίγα λόγια όλοι βιώνουμε κάποια στιγμή της ζωής μας πόνο, αλλά τι ακριβώς είναι ο πόνος και πώς μπορούμε να τον μετρήσουμε;

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ανάπτυξη μιας κοινής κλίμακας για τον προσδιορισμό των επιπέδων πόνου είναι δύσκολη δεδομένου ότι ο καθένας μας έχει μια ελαφρώς διαφορετική φυσική ανταπόκριση στα ερεθίσματα του πόνου.

Οι επιστήμονες ορίζουν τον πόνο ως «μια δυσάρεστη αισθητηριακή και συναισθηματική εμπειρία που σχετίζεται με πραγματική ή πιθανή βλάβη των ιστών, ωστόσο, αυτή η συσχέτιση μπορεί πλέον να είναι ξεπερασμένη.

Γιατί;

Γιατί οι επιστήμονες δεν θεωρούν πλέον τον πόνο ως πραγματικό μέτρο βλάβης των ιστών. Και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η βαθιά βλάβη των ιστών είναι συχνά ανώδυνη, ενώ ένα κόψιμο στην επιφάνεια του δέρματος είναι αδικαιολόγητα επώδυνο.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Γιατί στους επιφανειακούς τραυματισμούς οι νευρικές απολήξεις στέλνουν δυνατά σήματα στον εγκέφαλο ότι κάτι δεν πάει καλά, ενώ με τις βαθιές βλάβες αυτά τα νευρικά σήματα μπορεί να εξουδετερωθούν ή και να κοπούν.

Επίσης ο πόνος είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια αίσθηση ή φυσική εκδήλωση. Είναι μια υποκειμενική εμπειρία. Για παράδειγμα, σε κλίμακα από το 0 έως το 10 (0 δεν έχει πόνο, 10 είναι ο αφόρητος πόνος), ένα κόψιμο από χαρτί μπορεί να βαθμολογηθεί με 2 από ένα άτομο και 5 για ένα άλλο άτομο. Βέβαια και τα δύο άτομα πονάνε, αλλά η εμπειρία τους και η ανοχή τους στον πόνο είναι διαφορετική.

Σε αυτό το κομμάτι βέβαια και για το πώς το κάθε σώμα ερμηνεύει τον πόνο, σημαντικό ρόλο παίζει η ψυχολογία . Τι γίνεται όμως με τα άτομα που έχουν πόνο, αλλά δεν έχουν πραγματική βλάβη στον ιστό; Αυτό συνήθως πηγάζει από την ψυχολογική ερμηνεία των σημάτων του πόνου.

Παρόλο που συνήθως συσχετίζουμε τον πόνο με τον τραυματισμό, υπάρχουν πολλές αιτίες πόνου που δεν προέρχονται από την πραγματική βλάβη των ιστών και ενώ οι τραυματισμένοι ιστοί έχουν επουλωθεί, ο πόνος συνεχίζει και επιμένει. 

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πόνος δεν είναι πραγματικός, αλλά μπορεί να σημαίνει ότι η οδός του πόνου ενεργοποιείται συνεχώς ακόμα και με την ελλείψει βλάβης.

Τα πιο κοινά συμπτώματα του πόνου στη σπονδυλική στήλη, στους μύες ή στο νευρικό σύστημα περιλαμβάνουν :

• Τοπικό ή διαδεδομένο πόνο που επιδεινώνεται με την κίνηση
• Δυσκαμψία και αίσθημα πόνου σε όλο το σώμα
• Κούραση
• Μυϊκές συσπάσεις
• Αίσθημα καύσου / ζεστού
• Μούδιασμα / μυρμήγκιασμα

Εκτός από τα κοινά συμπτώματα του πόνου, υπάρχουν και ορισμένα συμπτώματα που σχετίζονται με συγκεκριμένες δομές του ανθρώπινου σώματος, όπως :

1. Πόνος στους μύες & τους συνδέσμους:  Η αίσθηση που κυριαρχεί είναι θαμπός πόνος που συνήθως είναι λιγότερος σοβαρός από τον πόνο στα οστά. Εάν ένας μυς είναι σχισμένος ή τεταμένος, τότε υπάρχει μια έντονη αίσθηση σχισίματος ή τραβήγματος που γίνεται αισθητή κατά τη διάρκεια του εύρους κίνησης αυτού του μυός. Ο πόνος μπορεί να μην είναι ανάλογος ή ακόμα και να μην υπάρχει, με την έκταση της βλάβης.
2. Πόνος στις αρθρώσεις: Ο  πόνος στις αρθρώσεις προκαλεί δυσκαμψία και πόνο που επιδεινώνεται κατά την κίνηση της άρθρωσης. Μπορεί επίσης, μπορεί και όχι, να συνοδεύεται από οίδημα / ερυθρότητα της άρθρωσης.
3. Πόνος στα νεύρα:  Ο πόνος στα νεύρα, προκαλεί ένα αίσθημα καψίματος ή μούδιασμα και μυρμήγκιασμα. Ενώ μπορεί να συνοδεύεται από απώλεια δύναμης.
4. Πόνος στα οστά:  Ο πόνος στα οστά είναι συνήθως βαθύς, διεισδυτικός ή και θαμπός. Ο πόνος στα οστά μπορεί να έχει πολλές και διαφορετικές αιτίες (π.χ. κάταγμα).

Πως θεραπεύουμε – διαχειριζόμαστε τον πόνο

Για να θεραπεύσουμε – διαχειριστούμε τον πόνο, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε την αιτία που τον προκαλεί. Αυτού του είδους η θεραπευτική προσέγγιση απαιτεί την αξιολόγηση της στάσης και της κίνησης του ανθρώπινου σώματος, ώστε να κατανοήσουμε όχι μόνο πως κινείται το ανθρώπινο σώμα, αλλά και για πιο λόγω κινείται με αυτόν τον τρόπο. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να αξιολογήσουμε το ανθρώπινο σώμα ως ένα σύνολο λειτουργιών και όχι απομονωμένα την κάθε περιοχή του.

Αυτή είναι και η μεθοδολογία που εφαρμόζουμε στο Functional Movement, όπου μέσω της κινητικής αξιολόγησης προσπαθούμε να εντοπίσουμε την αιτία που προκαλεί τον πόνο ή την εκτέλεση των λανθασμένων κινητικών μοτίβων. Στη συνέχεια ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο μοντέλο άσκησης – θεραπείας, το οποίο είναι εξατομικευμένο και ανάλογα με τις αδυναμίες και ικανότητες του κάθε ασκούμενου, προσπαθούμε να τις διορθώσουμε.

Η εκμάθηση και η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι δυνάμεις επηρεάζουν και αλλάζουν το σώμα και την κίνηση ενός ατόμου κατά τη διάρκεια των διαφόρων μοτίβων κίνησης, γίνεται μετά από εξειδικευμένη εκπαίδευση του επαγγελματία της άσκησης, ο οποίος μαθαίνει να επιλέγει και να σχεδιάζει προγράμματα άσκησης τα οποία περιλαμβάνουν και ενεργοποιούν ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα.

Παγούνης Νικόλαος

Β.Sc Sport Science & Physical Education

M.Sc Kinisiology & Physical therapy

International Certificate in Osteopathic and Chiropractic Manipulation

Certified Medical Exercise Specialist

Το άρθρο Τι ακριβώς ονομάζουμε πόνο γιατί εμφανίζεται και πως διαχειρίζεται – θεραπεύεται εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Για πολλά χρόνια οι θεραπευτές και οι επαγγελματίες υγείας εστίαζαν μόνο στην δομή του σώματος που φαινόταν να προκαλεί τον πόνο. Τα τελευταία χρόνια όμως η θεραπεία επώδυνων μυοσκελετικών προβλημάτων & πόνων, απαιτεί μία πιο ολιστική προσέγγιση. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση ο πόνος τον οποίο καλείται να διαχειριστεί ένας θεραπευτής, δεν είναι μια απλή κατάσταση. Και αυτό διότι ένα επώδυνο σύμπτωμα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μια πολύπλοκης διαδικασίας, το οποίο δεν επικεντρώνεται μόνο στην περιοχή του πόνου, αλλά συνολικά στο ανθρώπινο σώμα.

Οι σύγχρονες αντιλήψεις για την ολιστική αντιμετώπιση των ασθενών με χρόνιους πόνους, καταδεικνύουν την ανάγκη των θεραπευτών να έχουν πιο σφαιρικές γνώσεις. Αυτό συμβαίνει διότι η εξήγηση – κατανόηση του πόνου, δηλαδή πιο απλά ο εντοπισμός της αιτίας που προκαλεί τον πόνο, δεν είναι μία απλή διαδικασία και για να γίνει αποτελεσματικά και με ασφάλεια, θα πρέπει ο θεραπευτής – επαγγελματίας υγείας να έχει την κατάλληλη εκπαίδευση ώστε:

• να ακούσει προσεκτικά το ιστορικό του ασκούμενου
• να μπορεί να αξιολογήσει τα κινητικά μοτίβα του ασκούμενου
• να μπορεί να αξιολογήσει τη λειτουργία συγκεκριμένων ανατομικών στοιχείων όπως των μυών, των τενόντων, των αρθρώσεων κ.α.
• να μπορεί να αξιολογήσει πως παραπλήσιες δομές του ανθρώπινου σώματος, μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση του πόνου. Πχ πως μπορεί η δυσλειτουργία της περιτονίας να επηρεάζει τα επώδυνα συμπτώματα ενός τένοντα;
• να μπορεί να αξιολογήσει μήπως ο πόνος είναι ζήτημα νευροδυναμικού προβλήματος ή γενικότερης εμβιομηχανικής δυσλειτουργίας
• να μπορεί εφόσον εξαντλήσει όλα τα θεραπευτικά του εργαλεία και ο πόνος συνεχίζει να παραμένει, να παραπέμψει τον ασθενή σε μια άλλη ειδικότητα κ.α. 

Βέβαια εκτός από τα παραπάνω δεδομένα που επικεντρώνονται περισσότερο στην κινησιολογία και στην ανατομία του ανθρώπινου σώματος, ένας καλός θεραπευτής θα πρέπει να μπορεί να αξιολογήσει και τη συναισθηματική κατάσταση του ασθενή. Μέχρι σήμερα δεν δίναμε καθόλου σημασία στη συναισθηματική κατάσταση του ασθενή και αυτό ήταν λάθος, διότι η εμπειρία και η αντίληψη του πόνου είναι διαφορετική από άτομο σε άτομο. Επίσης ένα άλλο σημαντικό κομμάτι στην εξήγηση – κατανόηση του πόνου είναι και το αίσθημα του φόβου. Ο φόβος είναι ένα ισχυρό συναίσθημα το οποίο επηρεάζει αρνητικά τα άτομα τα οποία ταλαιπωρούνται από χρόνιο πόνο, διότι ο φόβος τους αναγκάζει άθελα τους να διαιωνίζουν μία κατάσταση χωρίς πολλές φορές να υπάρχει σοβαρή αιτία. Μάλιστα το αίσθημα του φόβου οδηγεί πολλά άτομα στην κοινωνική απομόνωση και την αποξένωση, εξαιτίας του ότι τα άτομα αυτά φοβούνται ότι κάνοντας κάποια δραστηριότητα θα πονέσουν ή θα χειροτερεύσουν την κατάστασή τους. 

Σύμφωνα με όλα αυτά, ένας σύγχρονος και αποτελεσματικός θεραπευτής, καλείται να είναι ενημερωμένος για ένα πλήθος πληροφοριών και εκτός από τις γνώσεις που θα πρέπει να έχει, θα πρέπει να έχει και την ικανότητα να μπορεί να διαμορφώσει μία ολοκληρωμένη και αιτιολογημένη ανάλυση των συμπτωμάτων του πόνου. Σε συνδυασμό μάλιστα με τα επιστημονικά βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για την κατανόηση και τη διαχείριση του χρόνιου πόνου, μπορεί πλέον  να έχει στη διάθεση του όλα τα δεδομένα που απαιτούνται για το σχεδιασμό της πιο αποτελεσματικής θεραπείας. Με λίγα λόγια ένας σύγχρονος θεραπευτής θα πρέπει να έχει πολλά «όπλα» στη φαρέτρα του, ώστε να μπορεί να θεραπεύσει αποτελεσματικά και με ασφάλεια χρόνια μυοσκελετικά προβλήματα  και πόνους.

Στο Functional Movement συνδυάζουμε πολλές μεθόδους θεραπείας & άσκησης, ανάλογα με τον τραυματισμό – πόνο, αλλά και τις ικανότητες και την σωματική κατάσταση του ασκούμενου.

Μέσω πιστοποιημένων μεθόδων manual therary, dns, triggers points, anatomy trains κ.α και πάντα σε συνδυασμό με την άσκηση και τη σωστή στάση σώματος και κίνησης, αντιμετωπίζουμε τον πόνο όχι μόνο ως ένα απλό νευρικό ερέθισμα, αλλά ως ένα μήνυμα του οργανισμού προερχόμενο από διάφορα επίπεδα, διότι,

η θεραπεία χρόνιων μυοσκελετικών προβλημάτων & πόνων απαιτεί πλέον μία πιο ολιστική προσέγγιση.

Παγούνης Νικόλαος

Β.Sc Sport Science & Physical Education

M.Sc Kinisiology & Physical therapy

International Certificate in Osteopathic and Chiropractic Manipulation

Certified Medical Exercise Specialist

Το άρθρο Η θεραπεία χρόνιων μυοσκελετικών προβλημάτων & πόνων απαιτεί μία πιο ολιστική προσέγγιση εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.

Όλοι κάποια στιγμή της ζωής υποφέρουμε από κάποιο μυοσκελετικό πόνο, ωστόσο ένα μικρό ποσοστό συνεχίζουμε να βιώνουμε μακροχρόνιο πόνο ο οποίος  επιμένει και μετά τον αρχικό τραυματισμό και συνήθως έχει ψυχολογικά αίτια. Συνήθως τα άτομα αυτά στην οξεία φάση του τραυματισμού αποφεύγουν πολύ σωστά να εκτελούν συγκεκριμένες δραστηριότητες, φοβούμενοι μήπως και ο τραυματισμός τους χειροτερέψει.

Παρόλο όμως που κάτι τέτοιο όντως μπορεί να αποτρέψει κάποια βλάβη βραχυπρόθεσμα, εάν συνεχίσουμε να αποφεύγουμε να εκτελούμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες (και ασκήσεις ωφέλιμες για την υγεία) φοβούμενοι ότι μπορεί να πονέσουμε ή να επανέλθει ο τραυματισμός ο οποίος είχαμε υποστεί, τότε θα βρεθούμε αντιμέτωποι τόσο με σωματικές, όσο και με ψυχολογικές συνέπειες που συμβάλλουν στην εμφάνιση σωματικών δυσλειτουργιών και χρόνιου πόνου.

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται “fear avoidance” (αποφυγή φόβου), και αναφέρεται στην αποφυγή του να εκτελούμε συγκεκριμένες δραστηριότητες επειδή φοβόμαστε ότι θα επηρεάσουν αρνητικά την υγεία και την ευεξία μας και ότι θα προκαλέσουν πόνο.

Το φαινόμενο “fear avoidance” (αποφυγή φόβου) περιγράφει πώς τα άτομα αναπτύσσουν χρόνιο μυοσκελετικό πόνο, ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς τους η οποία βασίζεται στον φόβο. Το συγκεκριμένο μοντέλο λόγω των  αρνητικών εκτιμήσεων και των καταστροφικών σκέψεων σχετικά με τον πόνο και τις συνέπειές του, μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικά συναισθήματα που σχετίζονται με τον πόνο, με αποτέλεσμα την αποφυγή καθημερινών δραστηριοτήτων και την υπερ-επαγρύπνηση του σώματος  στα σήματα του πόνου από το Κ.Ν.Σ. Εξαιτίας αυτής της παρερμηνείας το άτομο αποφεύγει επανειλημμένα οποιαδήποτε δραστηριότητα την οποία θεωρεί (το άτομο) ότι θα του προκαλέσει πόνο, υπερεκτιμώντας    μάλιστα οποιονδήποτε μελλοντικό πόνο. Όλη αυτή η αντίδραση οδηγεί  τελικά το άτομο σε φυσική αποσύνθεση, κατάθλιψη, αποχή από την εργασία και γενικότερα σε αδυναμία συμμετοχής σε ψυχαγωγικές, οικογενειακές ή άλλου τύπου δραστηριότητες.

Όλο αυτό το φαινόμενο όμως διαιωνίζει την εμπειρία του πόνου και δυσκολεύει τη μετάβαση προς την ανάρρωση. Για αυτό το λόγω η συγκεκριμένη συμπεριφορά αποφυγής του φόβου θα πρέπει να σταματήσει να ενισχύεται, ώστε να μπορέσει το άτομο να σταματήσει να έχει αρνητικές σκέψεις για τον πόνο, κάτι που θα το βοηθήσει στο να κινηθεί τελικά προς μια πιο γρήγορη ανάκαμψη.

Ποιά πράγματα καθορίζουν την συμπεριφορά” fear avoidance”;

Τα πράγματα που καθορίζουν την ” fear avoidance” συμπεριφορά είναι:

• Αρχικά ο τραυματισμός ο οποίος προκαλεί τον πόνο και το σήμα που στέλνεται στον εγκέφαλο ώστε να προστατέψει το σώμα από περεταίρω τραυματισμό.
• Το πώς αντιλαμβάνεται κάποιος τον πόνο: διότι όταν το άτομο που πονάει έχειμία αρνητική αντίληψη για τον πόνο, τότε καταλήγει σε ψυχολογικές (κατάθλιψη) και συμπεριφορικές (αποφυγή δραστηριοτήτων) – φοβικές αντιδράσεις, που μπορεί να το οδηγήσουν σε μειωμένη λειτουργικότητα. 
• Το πως αλλάζει η αντίληψη του ατόμου εξαιτίας του πόνου: αναγκάζοντας το άτομο που πονάει να επιστρέφει συνεχώς στο αρχικό στάδιο του τραυματισμού, κάτι το οποίο προκαλεί περισσότερο πόνο αντί για ανάρρωση.

Η ” fear avoidance” συμπεριφορά είναι ένας πρόσθετος αρνητικός παράγοντας στην θεραπεία του χρόνιου πόνου, τον οποίο ένας επαγγελματίας της υγείας & της άσκησης θα πρέπει να λάβει υπόψη του, ώστε να καταφέρει να θεραπεύσει τους ασκούμενούς του.  Για να συμβεί όμως αυτό, θα πρέπει ο επαγγελματίας της υγείας & της άσκησης να έχει την ικανότητα να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο οι ασθενείς του αντιδρούν στον πόνο. 

Σύμφωνα με τα τωρινά στοιχεία, οι θεραπείες που βασίζονται στην αποφυγή του φόβου μέσω ενός εξειδικευμένου προγράμματος άσκησης, το οποίο θα πρέπει να προσαρμόζετε όχι μόνο στις φυσικές ικανότητες του ασκούμενου, αλλά και στις ψυχολογικές του ικανότητες, έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά βοηθητικές στη θεραπεία και στη μείωση του χρόνιου πόνου. 

Με λίγα λόγια ο πόνος είναι μια εμπειρία που συμβαίνει στη σύγκλιση της βιολογίας, της ψυχολογίας και της κοινωνίας. Για αυτό το λόγω η επιμόρφωση, η γνώση και η κατανόηση του, παρέχουν τα θεμέλια για το σχεδιασμό του καταλληλότερου και του αποτελεσματικότερου θεραπευτικού προγράμματος για την αντιμετώπισή του. Διαφορετικά μπορεί να εκτελούμε δραστηριότητες οι οποίες μας προκαλούν πόνο και μάλιστα χωρίς να καταλαβαίνουμε το γιατί, επηρεάζοντας αρνητικά την ψυχολογία και τη διάθεση μας, δημιουργώντας περαιτέρω προστατευτικούς μηχανισμούς. 

Στο functional movement, λαμβάνουμε υπόψη όλες αυτές τις παραμέτρους ώστε να βοηθήσουμε τους ασκούμενους μας να παραμείνουν ενεργοί παρά τον χρόνιο πόνο. Εάν θέλετε μάθετε πως μέσω της άσκησης, μπορείτε να θεραπεύσετε χρόνιους πόνους και προβλήματα, μπορείτε να απευθυνθείτε σε εμάς, διότι: 

Ο πόνος τα αλλάζει όλα & η θεραπεία μέσω άσκησης αλλάζει τον πόνο.

Παγούνης Νικόλαος

Β.Sc Sport Science & Physical Education

M.Sc Kinisiology & Physical therapy

International Certificate in Osteopathic and Chiropractic Manipulation

Certified Medical Exercise Specialist

Το άρθρο Ο πόνος τα αλλάζει όλα & η θεραπεία μέσω άσκησης αλλάζει τον πόνο – Θεραπεία Χρόνιου πόνου & το φαινόμενο “fear avoidance” εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.