Ο χρόνιος πόνος, ορίζεται ως ένας συνεχής και μακροπρόθεσμος πόνος που διαρκεί περισσότερο από 12 εβδομάδες. Ο χρόνιος πόνος, διαφέρει από τον οξύ πόνο ο οποίος εμφανίζεται όταν κάτι μας πληγώνει σωματικά. Ο οξύς πόνος είναι έντονος και διαρκεί μέχρι το σώμα μας να θεραπεύσει το τραύμα, σε αντίθεση με τον χρόνιο πόνο ο οποίος συνεχίζει να υπάρχει και πολύ μετά την ανάρρωση από ένα τραυματισμό ή μία ασθένεια.

Τι προκαλεί τον χρόνιο πόνο

Ο χρόνιος πόνος μπορεί να προέρχεται από το σώμα ή τον εγκέφαλο ή τον νωτιαίο μυελό, και τις περισσότερες φορές δεν έχει κάποια προφανή αιτία. Μάλιστα κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν χρόνιο πόνο ο οποίος δεν συνδέεται με κάποιο τραυματισμό η κάποια σωματική ασθένεια. Αυτοί οι κατηγορία ανθρώπων είναι αναγκασμένοι να περιορίσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και να έχουν μία κακή ποιότητα ζωής.

Ο χρόνιος πόνος μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του ανθρώπινου σώματός, και μάλιστα πολλές φορές μπορεί να γίνει αισθητός σε περιοχές του σώματος που δεν είναι δυσλειτουργικές.

Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους τύπους χρόνιου πόνου, είναι :

• ο πονοκέφαλος
• ο πόνος στη μέση
• ο πόνος στο ισχίο
• ο πόνος από κάποια μορφή αρθρίτιδας
• ο νευρογενής πόνος (πόνος που προκαλείται από νευρική βλάβη)
• ο ψυχογενής πόνος (πόνος που δεν προκαλείται από ασθένεια, τραυματισμό ή νευρική βλάβη) κ.α.

Ο χρόνιος πόνος εμφανίζεται συνήθως μετά από κάποιον τραυματισμό, ο οποίος προκαλεί κάποια νευρική βλάβη. Η νευρική αυτή βλάβη, κάνει τον πόνο πιο έντονο και μακροχρόνιο και τη θεραπεία του ένα δύσκολο γρίφο για δυνατούς λύτες. Από την άλλη υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανθρώπων, που βιώνουν χρόνιο πόνο χωρίς προηγούμενο τραυματισμό.

Με λίγα λόγια, τα ακριβή αίτια του χρόνιου πόνου δεν είναι πάντα κατανοητά, και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο απαιτείται περισσότερη έρευνα από έναν επαγγελματία υγείας & άσκησης, ώστε όχι μόνο να προσδιορίσει αυτός την αιτία που προκαλεί την ανάπτυξη του χρόνιου πόνου, αλλά και να προβεί στην καλύτερη αξιολόγηση του ασθενή, ώστε να σχεδιάσει μια αποτελεσματική θεραπεία.

Ποιος κινδυνεύει από χρόνιο πόνο;

Ο χρόνιος πόνος μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών, αλλά είναι πιο συνηθισμένος στα άτομα τα οποία:

• Είναι σωματικά αδρανείς
• Έχουν μία κακή στάση σώματος
• Είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
• Έχουν χρόνια πάθηση

παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιου πόνου.

Πώς αντιμετωπίζεται ο χρόνιος πόνος;

Ο χρόνιος πόνος θεωρείται ένα πολύπλοκο βιοψυχοκοινωνικό φαινόμενο, του οποίου η κατανόηση και η διαχείριση είναι αρκετά πολύπλοκη. Αυτό συμβαίνει διότι τα άτομα που ταλαιπωρούνται από χρόνιους πόνους, εξαιτίας της «μονιμότητας» του πόνου συχνά υποφέρουν από ψυχολογικό άγχος και κατάθλιψη και αυτό επηρεάζει αρνητικά κάθε πτυχή της καθημερινότητάς τους.

Για πολλά χρόνια, οι επαγγελματίες υγείας χρησιμοποιούσαν φάρμακα για να αντιμετωπίσουν τις διάφορες καταστάσεις χρόνιου πόνου στον άνθρωπο. Τα τελευταία χρόνια όμως, έχει σημειωθεί μια αλλαγή στη φιλοσοφία διαχείρισης του χρόνιου πόνου, από ένα βιοϊατρικό μοντέλο σε ένα ολιστικό ενεργητικό θεραπευτικό μοντέλο. Αυτό συνέβη, εξαιτίας ενός σημαντικού συνόλου ερευνών που τονίζουν τις θετικές επιδράσεις της άσκησης και της χειροπρακτικής, όχι μόνο στη διαχείριση του χρόνιου πόνου, αλλά και στην ψυχολογία των ασθενών.

Πρόσφατα, η ιατρική κοινότητα έχει δει ισχυρά στοιχεία να συσσωρεύονται για τα οφέλη της ολιστικής διαχείρισης του πόνου . Αυτή η διαχείριση περιλαμβάνει όχι μία μέθοδο θεραπείας, αλλά ένα συνδυασμό αυτών με κύριο συστατικό την εξειδικευμένη άσκηση. Η άσκηση σε συνδυασμό με θεραπείες όπως η χειροπρακτική, και με την κατάλληλη αλλαγή των διατροφικών αλλά και των καθημερινών μας συνηθειών, έχει αποδειχτεί ότι είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία ενάντια στο χρόνιο πόνο.

Και ενώ η παλιομοδίτικη θεραπεία για τον χρόνιο πόνο ήταν ξεκούραση στο κρεβάτι και αποκλεισμός από κάθε είδους δραστηριότητα για εβδομάδες ή και μήνες, σε συνδυασμό με κάποια φαρμακευτική αγωγή, στις μέρες μας η συγκεκριμένη προσέγγιση θεωρείται η χειρότερη δυνατή. Μάλιστα το να ξαπλώσουμε στο κρεβάτι για μεγάλα χρονικά διαστήματα και να μείνουμε σωματικά αδρανείς, μπορεί πραγματικά να κάνει τον πόνο να διαρκέσει περισσότερο επειδή η σωματική αδράνεια σφίγγει τους μύες του ανθρώπινου σώματος και κάνει τα οστά μας πιο αδύναμα. Ταυτόχρονα αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η ψυχολογία μας, να γινόμαστε μοναχικοί και καταθλιπτικοί, παράγοντες που βοηθάνε στην επιδείνωση του χρόνιου πόνου.

Η ολιστική ενεργητική διαχείριση του χρόνιου πόνου, στοχεύει στο να βοηθήσει τον ασθενή να επιστρέψει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο σωματικής λειτουργίας και ανεξαρτησίας, βελτιώνοντας παράλληλα τη συνολική ποιότητα ζωής του, σωματικά, συναισθηματικά και κοινωνικά.

Η ολιστική ενεργητική διαχείριση, εστιάζει σε περιοχές του ανθρώπινου σώματος οι οποίες είναι υπολειτουργικές ή υπερδραστήριες, και προκαλούν δυσλειτουργίες όχι μόνο στην ίδια περιοχή, αλλά και σε άλλα μέρη του ανθρώπινου σώματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αρχικά θα πρέπει να εντοπίζουμε τις περιοχές αυτές στο σώμα του ασθενή και στη συνέχεια σε πρώτη φάση με διάφορες τεχνικές χειροπρακτικής, τις επαναφέρουμε στη φυσιολογικής τους κατάσταση. Οι τεχνικές αυτές όχι μόνο βοηθούν στη μείωση του πόνου, αλλά επαναφέρουν στο σώμα την κινητικότητα και τη φυσιολογική λειτουργία, ώστε στη συνέχεια μέσω της σωστής άσκησης να επαναφέρουμε τη μυϊκή ισορροπία.

Τα προγράμματα αυτά είναι εξειδικευμένα και εξατομικευμένα, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες και τις ικανότητες του κάθε ασθενή, ενώ απαιτούν την ενεργό συμμετοχή του. Συμβατικές θεραπείες τύπου μασάζ, λουτρά, φάρμακα κ.α, προσφέρουν μόνο προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο, διότι δεν καταπολεμούν την αιτία του πόνου αλλά τα συμπτώματα του.

Στόχος αυτούς του είδους θεραπείας, δεν είναι μόνο η ανακούφιση από τα συμπτώματα και η απαλλαγή από έναν πόνο ο οποίος είναι χρόνιος, αλλά η  βελτίωση της συνολικής υγείας του ασθενή. Αυτό επιτυγχάνεται όχι με την παθητική θεραπεία, αλλά με την ενεργό συμμετοχή του ασθενή μέσω της άσκησης, και μέσω της προσπάθειας που πρέπει να κάνει ο ίδιος, ώστε να αλλάξει τον τρόπο ζωής του αναφορικά με τη σωματική του δραστηριότητα, τη διατροφή του και γενικότερα με τις καθημερινές του συνήθειες (κακή στάση σώματος, κάπνισμα κ.α).

Στο Functional Movement, εφαρμόζουμε το συγκεκριμένο τρόπο θεραπείας σε όλες τις χρόνιες καταστάσεις πόνου. Η συγκεκριμένη θεραπεία δεν εστιάζει μόνο στην περιοχή του πόνου και στα συμπτώματά του, αλλά σε μια θεραπεία ολόκληρου του σώματος. Στηρίζεται στην έννοια ότι το ανθρώπινο σώμα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως σύνολο και όχι μεμονωμένα κάθε περιοχή του. Επίσης το ανθρώπινο σώμα είναι πολυδιάστατο και συνδέεται άμεσα με το μυαλό και για αυτό πρέπει να συμμετέχει και αυτό στη διαδικασία της θεραπείας. Η ολιστική προσέγγιση Functional Movement, προσπαθεί να θεραπεύσει το σώμα με τη βοήθεια και τη συνεργασία του μυαλού, όπου σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες αυτός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να απαλλαγούμε από καταστάσεις χρόνιου πόνου, εκπαιδεύοντας ταυτόχρονα το σώμα μας στο πως να αυτοδιαχειρίζεται τέτοιες καταστάσεις.

ΠαγούνηςΝικόλαος

Κινησιολόγος – Κινησιοθεραπευτής

Εξειδίκευση στην Ιατρικής της Άσκησης

& στην Αθλητική Φυσικοθεραπεία

International Certificate in Osteopathic &

Chiropractic Manipulation

Το άρθρο Ο Χρόνιος Πόνος χρειάζεται μία ολιστική ενεργητική θεραπεία με κύριο συστατικό τη λειτουργική κίνηση – Functional Movement εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.