Η εικόνα ενός ανθρώπου με εξόγκωμα ψηλά στην πλάτη (εικόνα 1)

είναι πλέον αρκετά συχνή σε όλους μας. Το εξόγκωμα αυτό, ονομάζεται “Dowager’s Hump” και είναι αποτέλεσμα μίας χρόνιας λανθασμένης στάσης σώματος, λόγω της συνεχούς κάμψης της σπονδυλικής στήλης προς τα εμπρός. Η συγκεκριμένη στάση σώματος (Dowager’s Hump), χαρακτηρίζεται από μία καμπυλότητα στο άνω μέρος της πλάτης, με αποτέλεσμα  το κεφάλι και η πλάτη να κλίνουν προς τα εμπρός. Αυτή η καμπυλότητα μάλιστα στο άνω μέρος της πλάτης, στρογγυλεύει τη πλάτη πράγμα που με τη σειρά του δημιουργεί ένα μόνιμο ΄΄καρούμπαλο΄΄ στο πάνω μέρος της (της πλάτης).

 Αυτό το ΄΄καρούμπαλο΄΄ – εξόγκωμα προκαλεί χρόνιο πόνο στον αυχένα, προβλήματα στους ώμους, ακόμα και πόνο στη μέση, ενώ όταν εμφανιστεί είναι πολύ δύσκολο να διορθωθεί. Στο παρελθόν, αυτή ήταν μια εικόνα που βλέπαμε κυρίως σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι νέοι εμφανίζουν αυτήν την εικόνα, κυρίως λόγω της εκτεταμένης χρήσης των smartphones τα οποία αναγκάζουν τους χρήστες να βρίσκονται για ώρες σε σκυφτή θέση – το λεγόμενο “text neck” ή “iPhone hump“. Πέρα όμως  από τις επιπτώσεις της τεχνολογίας, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση κύφωσης και εξογκώματος dowager, τους οποίους θα δούμε παρακάτω.

Τι είναι το εξόγκωμα Dowagers Hump;

Το εξόγκωμα “Dowager Hump”, είναι η πρόσθια κλίση της Σπονδυλικής Στήλης. Αυτή η εξωτερική καμπύλη της πλάτης, συμπιέζει το μπροστινό μέρος των σπονδύλων ωθώντας το άτομο να γέρνει προς τα εμπρός, να καμπουριάζει τους ώμους και να στρογγυλεύει την πλάτη του, πράγμα που προκαλεί μία μόνιμη καμπούρα στην κορυφή της πλάτης.  

Αυτό φυσικά δεν γίνεται εν μία νυκτί, αλλά μετά από επαναλαμβανόμενες κινήσεις και λάθος στάση σώματος για μακρά χρονική περίοδο. Στην αρχή το “Dowager Hump” εμφανίζεται ως μία ήπια κύφωση, αλλά στη συνέχεια εξελίσσεται σε μία  μόνιμα σκυφτή στάση με λιπώδη μάλιστα συσσώρευση στη βάση του αυχένα. Αυτές οι συσσωρεύσεις λίπους, δημιουργούνται από το υπερβολικό σκύψιμο και είναι πολλαπλά μικρά συμπιεστικά κατάγματα των σπονδύλων. Και εκτός του ότι δεν είναι ωραία στην όψη, προκαλούν πιάσιμο και πόνο.

Τι προκαλεί  το εξόγκωμα Dowagers Hump;

Υπάρχει μια σειρά πιθανών αιτιών που ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει τη στάση Dowager’s Hump. Οι αιτίες αυτές διακρίνονται σε παθολογικές, όπως:

• Η οστεοπόρωση λόγω της «αραίωσης των οστών». Η μειωμένη οστική πυκνότητα συμβαίνει όταν τα οστά χάνουν σημαντικά μεταλλικά στοιχεία – όπως το ασβέστιο – πιο γρήγορα απ’ότι μπορεί ο ανθρώπινος οργανισμός να τα αντικαταστήσει. Αυτό κάνει τα κόκκαλα πιο εύθραυστα.
• Η λήψη φαρμάκων για τη θεραπεία του AIDS μπορεί να αναπτύξουν μια καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης ως παρενέργεια. Επιπλέον το σύνδρομο Cushing, που ευθύνεται για την υπερβολική παραγωγή κορτιζόλης, μπορεί να οδηγήσει σε Dowager. Αλλά και τα στεροειδή φάρμακα μπορούν να παίξουν ρόλο στην εμφάνισή του. 
• Η έλλειψη βιταμίνης D. Όσο μεγαλώνουμε ο οργανισμός απορροφά όλο και πιο δύσκολα τις βιταμίνες, οπότε θα πρέπει να ακολουθούμε σωστή διατροφή από νεαρή ηλικία.

Αλλά και σε μυοσκελετικές, όπως:

• Η κακή στάση σώματος και οι επαναλαμβανόμενες λανθασμένες κινήσεις, όχι μόνο όταν καθόμαστε για ώρες μπροστά στον υπολογιστή, αλλά και όταν περπατάμε, όταν στεκόμαστε, όταν κοιμόμαστε, όταν αθλούμαστε κ.α.
• Η πολύωρη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών.   
• Η έλλειψη αυτοπεποίθησης και η κατάθλιψη μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην εμφάνιση κύφωσης και Dowager, καθώς όταν νιώθουμε ανασφάλεια το σώμα μας πολύ συχνά υιοθετεί μία σκυφτή στάση ώστε να αποφύγει την οπτική επαφή με τους άλλους. Σε αυτό το κομμάτι, παρόλο που είναι ψυχολογικής φύσεως, η άσκηση πάλι μπορεί να βοηθήσει, διότι αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι ψυχολογικής υποστήριξης.
• Η κακή εργονομία κατά τη χρήση γραφείου και καρέκλας.
• Η έλλειψη άσκησης, διότι αλλάζει η μορφή και η κινητική συμπεριφορά τόσο των μυών, όσο και της σπονδυλικής στήλης.

Μπορεί το Dowager’s Hump να αντιμετωπιστεί;

Το “Dowager’s Hump” σε αρχικό στάδιο είναι κάτι που όχι μόνο μπορεί να διορθωθεί, αλλά για μερικούς ανθρώπους μπορεί και να θεραπευτεί εντελώς. Εάν όμως υπάρχει για πολύ καιρό, είναι αρκετά δύσκολο να απαλλαγείτε από αυτό. Συνεπώς, είναι πολύ πιο εύκολο να προλάβετε την εμφάνιση “Dowager Hump” από να το θεραπεύσετε.

Το “Dowager’s Hump” με την κατάλληλη άσκηση μπορεί να αντιμετωπιστεί απαλλάσσοντας τα άτομα αυτά από πόνους στους ώμους, στον αυχένα, στην πλάτη ακόμα και στη μέση. Μάλιστα αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, τότε το πηγούνι θα κινηθεί πιο κοντά στο στέλεχος και το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι η εκφύλιση της σπονδυλικής στήλης.

Ταυτόχρονα, όλη αυτή η κατάσταση θα επιφέρει αντισταθμιστικές κινήσεις στη μυϊκή λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Δηλαδή το σώμα θα αρχίσει να χρησιμοποιεί διαφορετικούς μύες από αυτούς που είναι υπεύθυνοι για να στηρίξουν το κεφάλι, καθώς οι υπεύθυνοι μύες που εκτελούν αυτό το καθήκον δεν θα είναι πλέον σε θέση να το κάνουν. Αυτοί οι νέοι μύες, θα τεθούν υπό συνεχή πίεση από την υπερβολική χρήση και αυτό εκτός του ότι θα επιφέρει πόνο στην περιοχή, θα επιφέρει και παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης.

Επομένως γίνεται αντιληπτό ότι μία σωστή στάση σώματος, δηλαδή μια στάση στην οποία όλα τα τμήματα έχουν μία φυσική θέση, είναι ιδιαίτερα σημαντική και εμποδίζει την εμφάνιση του “Dowager Hump”. Αυτό συμβαίνει διότι όταν έχουμε μία σωστή στάση σώματος:  

1^ον Η σπονδυλική στήλη είναι σωστά ευθυγραμμισμένη, διατηρώντας τις φυσικές τις καμπύλες. 

2^ον Υπάρχει μυϊκή ισορροπία η οποία αποφορτίζει και ανακουφίζει το ανθρώπινο σώμα από τον μυοσκελετικό πόνο.

3^ον Υπάρχει μία ισορροπημένη μυοσκελετική κατάσταση, η οποία προστατεύει τις δομές στήριξης του σώματος και αποτρέπει τις βλάβες ή την προοδευτική παραμόρφωση του. 

Για να αποκτήσουμε όμως μία σωστή στάση σώματος, απαιτείται η εκτέλεση εξειδικευμένων και εξατομικευμένων προγραμμάτων άσκησης. Για να σχεδιάσουμε όμως ένα εξειδικευμένο και εξατομικευμένο πρόγραμμα «θεραπείας μέσω άσκησης», θα πρέπει να υπάρξει αρχικά η αξιολόγηση του ασκούμενου. Η σωστή αξιολόγηση θα μας οδηγήσει στον σχεδιασμό ενός προγράμματος «θεραπείας μέσω άσκησης», το οποίο θα συμβάλει στη διόρθωση της στάσης του σώματος με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.  Αυτό με τη σειρά του θα βελτιώσει τη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου, ενώ ταυτόχρονα θα τον απαλλάξει από τους ήδη υπάρχων μυοσκελετικούς πόνους που τον ταλαιπωρούν. 

Θα πρέπει να καταλάβουμε, ότι η λανθασμένη στάση σώματος είναι μία κακή συνήθεια, η οποία μπορεί να επιφέρει μυοσκελετικούς πόνους και παραμορφώσεις στη Σ.Σ του ανθρώπινου σώματος. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζουμε, ότι μπορούμε να αλλάξουμε το σώμα μας, διότι το νευρικό μας σύστημα είναι εξαιρετικά φιλομαθές και εύπλαστο. 

Τι σημαίνει αυτό;      

Ότι σύμφωνα με έρευνες, το ανθρώπινο σώμα, θέλει μόνο 3 εβδομάδες για να αρχίσει να αλλάζει οποιαδήποτε βιολογική μνήμη, αρκεί να προσπαθήσουμε ενεργά και όχι παθητικά.

Παγούνης Νικόλαος

Β.Sc Sport Science & Physical Education

M.Sc Kinisiology & Physical therapy

International Certificate in Osteopathic and Chiropractic Manipulation

Certified Medical Exercise Specialist

Το άρθρο Κύφωση και η εμφάνιση του εξογκώματος “Dowager Hump” εμφανίστηκε πρώτα στο Functional Movement.